برآورد وپهنه بندی پتانسیل خطر سیل گیری در حوضه آبریز کن تهران با استفاده از مدل تصمیم گیری فازی

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی

انسیه میهن پرست ¹

1 - گروه اموزشی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ، دانشگاه خوارزمی، تهران ،ایران

تاریخ دریافت : 1398/09/01 تاریخ پذیرش : 1398/09/30 تاریخ انتشار : 1398/09/01

کلید واژه: خطر, پهنه بندی, سیل, مدل فازی, حوضه آبریز کن تهران,

چکیده مقاله :

با توجه به شرایط طبیعی کشورایران،عدم توجه به موضوع سیلاب ها میتواند خسارات های جبران ناپذیری به بار آورد که در این میان برآورد سیلاب و پهنه بندی نواحی سیل گیر اهمیت بسیار زیادی در کنترل خطرات دارد. به دلیل قرار گیری حوضه کن در شمال تهران و قرارگیری در دامنه ها وشیب های تند و خصوصیات بارش و پوشش گیاهی وقوع سیلاب یکی از دغدغه های عمده در این منطقه می باشد. همچنین ساخت وسازها وایجاد رستوران ها در حاشیه رودخانه ها و تخریب پوشش گیاهی باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی گردیده است. حجم زیاد آب ازسمتی بر بزرگی طغیان سیل می‌افزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود می‌آورد که با برجای گذاشتن آن‌ها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش می‌یابد. علت اصلی وقوع این سیلاب‌ها بارش باران‌های شدید و گاهی نیز ذوب برف است که باعث طغیان رودخانه و جاری شدن آب در زمین‌های حاشیه‌ای رود می‌شود. در این تحقیق کوشش شده که نواحی سیل گیر حوضه کن در شمال استان تهران با استفاده از مدل تصمیم گیری فازی مورد مطالعه و پهنه بندی قرار گیرد. پس از بررسی معیارهای مورد نیاز فازی سازی هریک از آنها انجام شده است و برای پهنه بندی با استفاده از عملگر های gama ، or و and تلفیق لایه های اطلاعاتی فازی صورت گرفته است و برای شناسایی مناطق سیل گیر حوضه آبریز کن عملگر گاما (0.8) به خوبی نواحی سیل گیر را بارزسازی کرده است. عملگر and ، حداکثر درجه عضویت اعضا را استخراج می کند و از دقت بالایی در مکانیابی برخوردار نمی باشد. عمگر or نیز عملگر اشتراک مجموعه هاست. که حداقل درجه عضویت اعضا را استخراج می کند در نتیجه برای تحقیق حاضر عملگر گاما در ارتباط با پهنه بندی خطر حوضه آبریز کن ، بسیار مطلوب عمل کرده است.

چکیده انگلیسی:

Due to the natural conditions of Iran, ignoring the issue of floods can cause irreparable damages, among which flood estimation and flood zones zoning are of great importance in controlling the hazards. Due to the location of the catchment area in northern Tehran and the slopes and steep slopes, the precipitation and vegetation characteristics are one of the major concerns in this area. Also, the construction of villas and restaurants on the banks of the rivers and the destruction of vegetation have reduced the amount of infiltration water and increased surface water. The large volume of water on the one hand increases the magnitude of the flood inundation and on the other hand, with increasing erosion, it creates sediments that, by leaving them, reduce the capacity of the main riverbed. The main cause of these floods is heavy rainfall, sometimes accompanied by snow melting, causing flooding of the river and water flowing into the marginal lands of the river. In this study, we tried to study and zoning flood catchment areas in north of Tehran province using fuzzy decision making model. After analyzing the required fuzzy criteria each of them has been performed for zoning using gamma, or and and fuzzy information layers and for identifying catchment areas of gamma catchment catchment (0.8). Well highlighted flood-prone areas. The and operator extracts the maximum membership degree and does not have high accuracy in locating. Orger is also a collection sharing operator. As such, it extracts the minimum membership degree, thus making it very desirable for the present investigation of the gamma operator in relation to catchment hazard zoning.