تعیین مدل شایستگی تولید علوفه در مراتع سراب سفید بروجرد با استفاده از سیستم سامانه اطلاعات جغرافیایی
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانیعلی آریاپور 1 , مسلم حدیدی 2 , فاضل امیری 3 , علی حسین بیرانوند 4
1 - استادیار گروه مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
2 - مربی سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه
3 - دانشیار گروه مهندسی محیط زیست، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
4 - کارشناس ارشد مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
کلید واژه: Forage production, Borujerd, سامانه اطلاعات جغرافیایی, Geographic Information System, مدل شایستگی, تولید علوفه, مراتع سراب سفید, بروجرد, Suitability model, Sarab Sefid rangelands,
چکیده مقاله :
شایستگی تولید علوفه از جمله عوامل مهم مؤثر در شایستگی چرای مرتع برای بهره برداری پایدار از پتانسیل های طبیعی است. تعیین این شایستگی در مدت زمان اندک و با هزینه کم و دقت بالا از مهمترین چالش های کارشناسان و بهره برداران مراتع می باشد. این تحقیق در مراتع سراب سفید بروجرد طی دو سال (1391-1390) و با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، اطلاعات و نقشه های پایه دستی و رقومی شده نظیر توپوگرافی و مدل رقومی ارتفاعی اقدام به تولید سایر نقشه های مورد نیاز مانند شیب، جهت و ارتفاع شد. همچنین اندازه گیری های میدانی با استفاده از روش قطع و توزین برای برآورد علوفه، چهارفاکتوری برای تعیین وضعیت مرتع، ترازوی گرایش برای مشخص شدن گرایش، شد. اندازه گیری درصد تاج پوشش گیاهان برای تیپ بندی، پیمایش صحرایی برای جداسازی واحدهای اراضی و به تبع آن تیپ بندی صورت گرفت. با تلفیق اطلاعات برداشت شده صحرایی با اطلاعات رقومی شده در محیط نرم افزار ArcGIS®9.3 نقشه های تیپ بندی، گرایش، وضعیت و تولید علوفه به دست آمد. نقشه لایه های اطلاعاتی با دستور یکپارچه سازی در محیط نرم افزار تبدیل به نقشه نهایی شایستگی تولید علوفه شد. نتایج نشان داد از 16 تیپ جداسازی شده 4 تیپ در کلاس غیرشایسته تولید، 8 تیپ در کلاس سه، 2 تیپ در کلاس دو و 2 تیپ در کلاس یک شایستگی تولید علوفه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در صورت رعایت استانداردها و معیارها، بکارگیری تکنیک های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی می تواند، با سرعت بالا، دقت زیاد و هزینه کم در مدیریت پایدار اکوسیستم های مرتعی مفید واقع شود.
Forage production suitability is one of the most factors to the sustainable utilization of natural potential by rangeland grazing suitability. To determine this factor in short time, low cost and height accuracy is most challenges of expertise and ranchers. Using a suitable technique for this subject can be sustainable utilization comprising from rangeland ecosystems, according to its degradation and heavy grazing. This research was conducted in Borujerd Sarab Sefid rangeland from 2001 to 2012. Slope, aspect and height maps provided by using satellite imagery, basic information and analog maps and digitized maps such as; topographic and DEM (Digital Elevation Model). Also measurement of field conducted by using clipping and weighting method for estimation of forage, four factors method to range condition, trend balance to range condition trend and physiognomy to typing. Forage production, range condition, ranges condition, trend and typing maps integrated with obtaining and digitized field data in ARCGIS®9.3 software. At least to become changed to final forage production, sustainability this maps in software by using unity command. Result show that from 16 types, 4 types were in non sustainable, 8 types in class III, 2 types in class II and 2 types in class I of sustainability. As a final conclusion this research and other research show that uses RS and GIS can useful for sustainable management of rangeland ecosystems with height accuracy and speed and low cost if considered standards and criteria of using GIS and RS.