مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در گونه‌های مختلف بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: محلات شهشهان، جلوان و ارزنان)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

عفت جنتی ¹ (کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
احمد خادم الحسینی ² (دانشیار، دانشکده علوم انسانی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/02/28 تاریخ پذیرش : 1395/07/13 تاریخ انتشار : 1395/08/11

کلید واژه: کیفیت زندگی, بافت فرسوده, جلوان, ارزنان و شهشهان,

چکیده مقاله :

در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها بر پایه پرسشنامه‌هایی می‌باشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 نفر در بافت فرسوده بوده که به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شده‌اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید که در نهایت به منظور تحلیل آمار گردآوری شده از نرم افزارSPSS و از روش آماری تی تک نمونه‌ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین زیرشاخص‌ها فقط در دو زیرشاخص کیفیت روابط اجتماعی و سلامت محیطی در محله جلوان میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب(3) است که این نتایج از لحاظ آماری معنادار نمی‌باشد. بنابراین باید عنوان کرد که در هیچ یک از زیرشاخص‌ها میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب نمی‌باشد. این بدان معنا است که در هر سه محله مورد مطالعه زیرشاخص‌های کیفیت زندگی کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج مقایسه شاخص‌ها نیز نشان داد که در هر سه محله مقادیر میانگین محاسبه شده کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج همچنین نشان داد که در بین سه محله مورد مطالعه محله شهشهان بالاترین کیفیت(43/2) و محله ارزنان پایین‌ترین کیفیت(02/2) را دارا می‌باشند. در این میان محله جلوان بین دو محله فوق با مقدار 24/2 قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

the present study sought to evaluate the indices of quality of life in the neighborhood Jelvani rural backgrounds, millet texture marginalized backgrounds and historical backgrounds are Shahshahan. The research method is descriptive - analytical and the data collection based on questionnaire-that is the among the local population in each district on the basis of 3 children and have been distributed. The sample consisted of 350 people in distressed areas. To determine the sample size of the sample was used to analyze the data collected at the end of the one-sample t SPSS software and statistical methods were used. The results showed that three quarters of the under index studied only in two sub-quality social relationships and environment in the neighborhood Jelvani average calculated by the average favorable (3) that the statistically significant results absence. So it should be noted that none of the calculated average under index more out of desirable absence. This means that in all three areas studied under index desirable quality of life is below average. The comparison also showed that three quarters indices calculated mean values below the average desirable. The results also showed that three quarters of the neighborhood Shahshahan (old texture with historical background) of the highest quality (43/2) and neighborhood millet (old texture backgrounds slums), the lowest quality (02/2) have an important loss. The neighborhood Jelvani (old texture rural backgrounds) between the two quarters is above the value of 24/2.

منابع و مأخذ:

1. اکبری، نعمت‌اله، خوش‌اخلاق، رحمان و مردیها، سارا (1392)، سنجش و ارزشگذاری عوامل موثر بر انتخاب مسکن با استفاده از روش انتخابی تجربی از دیدگاه خانوارهای ساکن در بافت فرسوده شهر اصفهان، پژوهش‌های اقتصادی، 3(13)، 47-19.


2. خادمی، امیرحسین، جوکار سرهنگی، عیسی(1391)، ارزیابی کیفیت زندگی شهری(مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر آمل)، جغرافیا و مطالعات محیطی، 1(4)، 117-100.


3. خادم الحسینی احمد، حسین منصوریان، محمد حسین ستاری، (1389)، سنجش کیفیت ذهنی زندگی در نواحی شهری (شهر نور آباد لرستان)، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال اول، شماره3


4. شفیعی دستجردی، مسعود(1392)، نوسازی بافت فرسوده و ضرورت تغییر نگرش در تهیه و اجرای طرح‌های جامع و تفضیلی(نمونه موردی: شهر اصفهان)، فصلنامه علمی-پژوهشی باغ نظر، 10(24)، 104-91.


5. شاه حسینی، پروانه و توکلی، هانیه(1393)، تحلیل شاخص­های کیفیت زندگی شهری(مطالعه موردی: محله وردآورد منطقه 21 شهر تهران)، آمایش محیط، 7(24)، 144-127.


6. شیخ الاسلامی، علیرضا و خوشبین، نجمه(1391)، سنجش کیفیت زندگی، مطالعه موردی: ناحیه یک شهر بهشهر، فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 4(14)، 114-99.


7. عندلیب، علیرضا، محمد، مسعود و یوسفی آذر، سوگند(1393)، تاثیر توسعه شهر تهران بر گسترش بافت فرسوده(مشکلات و تنگناهای محله هفت چنار-بریانک از منظر گسترش بافت فرسوده)، فصلنامه علمی-پژوهشی باغ نظر، 30(11)، 14-3.


8. فرهادیان، امیر، ناجی میدانی، علی اکبر و هاروتیانیان، هاروتیان(1392)، تحلیل روابط بین شاخص‌های بافت فرسوده و شاخص‌های توسعه پایدار شهری مشهد مقدس، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره 5، 52-39.


9. فرجی ملایی، امین، عظیمی، آزاده و زیاری، کرامت الله (1389)، تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران، پژوهش و برنامه ریزی شهری، 1(2)، 16-1.


10. قالیباف، محمد باقر و روستائی، مجتبی(1390)، ارزیابی کیفیت زندگی شهری محله یافت آباد تهران، فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، 9(31)، 53-33.


11. قدمی، مصطفی و معتمد، سمانه(1392)، بررسی کیفیت زندگی در شهرهای کوچک با تاکید بر بعد سلامت فردی و اجتماعی-شهر نور استان مازندران، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، 24(1)، 50-33.


12. قاید رحمتی صفر،صدیقه جمشیدی،(1394)،ارزیابی رابطه‌ی بین شاخص‌های عینی و ذهنی کیفیت زندگی درروستاهای ادغام شده در شهر(محله‌های خیر آباد و عیش آباد شهر یزد)،پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 47،شماره ی1،صص80-63


13. لطفی، صدیقه(1388)، مفهوم کیفیت زندگی شهری: تعاریف، ابعاد و سنجش آن در برنامه ریزی شهری، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش­های جغرافیای انسانی، 1(4)، 80-65.


14. لطفی، صدیقه، فرجی ملائی، امین، منوچهری، ایوب و عظیمی، آزاده(1390)، تحلیل کیفیت زندگی شهری با استفاده از آنتروپی و تکنیک SAW، مطالعه موردی: بافت شهر میاندوآب، مکان فصلنامه جغرافیا و آمایش سرزمین، 1(1)، 86-69.


15. موحد، علی، فیروزی، محمدعلی، زارعی، رضا و ظفری، مسعود(1392)، نقش سازمان های مردم نهاد برای مشارکت در بازسازی بافت های فرسوده نمونه موردی: بافت فرسوده بخش مرکزی شهر اهواز، جغرافیا، 11(36)، 98-79.


16. نجات، سحرناز(1387)، کیفیت زندگی و اندازگیری آن، مجله اپیدمیولوژی ایران، 4(2)، 62-57.


17. Allen,J.Voget, and cordes ,S,2002,Quality of life in Rural Nebraska: Trends and change , Instituye of Agriculture and Natural Re sourcds.


18. Pasion M., urban envitomental quality and human Well being-a social geograficallperspective , 2005, Landscape and urban planing65.pp:19-30.


19. Massam, b.h., (2002). Quality of life: public planning and private. Progress in planning, (58), 141-227.


20. Schmitt R. B., (2002). considering social cohesion in quality of life assessments, (58), 403-428.


21. Smith, C., Levermore,G.,(2008), Designing 23 urban spaces and building to improve sustainability and quality of life in a warmer word, Social Indicators Research 40.

22. Punter, J., Carmona,M. 1997.The Design Dimension of planning theory , content and  best practice for design policies, London, E&Fnspon.