مکانیابی بهینه محل دفن پسماند جامد شهری با استفاده از GIS و ماتریس لئوپولد (مطالعه موردی: گندک دماوند)

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

بهنوش خوش منش ¹ , فاطمه رضویان ²

1 - استادیار گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند
2 - استادیار گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند

تاریخ دریافت : 1397/06/13 تاریخ پذیرش : 1397/06/13 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: ارزیابی, GIS, پسماند, شیرابه, ماتریس, دفع,

چکیده مقاله :

تولید روزافزون زباله و چگونگی دفع مناسب آن از چالش های زیست محیطی عمده جوامع انسانی می باشد و همچنان دفن پسماند از متداولترین روشهای موجود در این مسیر بوده است. محل های دفن زباله های شهری را می توان در زمره پروژه های عمرانی محسوب نمود که دارای اثرات متعدد زیست محیطی می‌باشند. .کاربرد ارزیابی اثرات زیست محیطی و ارزشیابی محل های دفع کنونی می تواند به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت محیط زیست محسوب شود . هدف مطالعه حاضر به کارگیری این ابزار جهت شناسایی اثرات منفی محل دفن گندک واقع در شهرستان دماوند و ارائه راهکار و گزینه مناسب می باشد. بدین منظور در کنار بررسی اثرات پروژه فعلی (گندک) که دارای ۱۵ سال سابقه فعالیت می باشد گزینه های مناسب دیگری نیز بررسی گردید. جهت انتخاب گزینه‌های مناسب دیگر برای احداث محل دفن پسماند و تأسیسات وابسته، با استفاده ازاستانداردهای موجود، معیارهایی جهت مکان‌یابی تعریف، و توسط نرم افزار GIS رویهم‌اندازی گردیدند. با رویهم‌اندازی لایه‌های مختلف، پهنه‌های مناسب برای مراکز دفن مشخص گردید و درنهایت گزینه مناسب دیگری (گزینه 2) از میان آنها انتخاب شد.سپس جهت ارزیابی گزینه‌های منتخب، ماتریسی متشکل از فاکتورهای محیط‌زیستی و ریز فعالیت‌های پروژه تهیه گردید تا تاثیر هر یک از ریز فعالیت ها به تفکیک مرحله ساخت و بهره‌برداری بر70 متغیر زیست‌محیطی منطقه بررسی شود. با توجه به نتایج حاصل از تکمیل ماتریس ارزیابی در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری مشاهده شد که گزینه 1 (گندک) نسبت به گزینه 2 از شرایط مناسب‌تری برخوردار می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

The increasing daily production of waste and its proper disposal is one of the major environmental challenges of human societies, and burying waste is one of the most commonly used methods in this direction. Urban landfills can be considered as civil projects that have multiple environmental impacts. The use of environmental impact assessment and assessment of current disposal sites can be considered as one of the tools for environmental management. The purpose of this study was to use this tool to identify the negative effects of Gandak landfills in Damavand city and provide appropriate solution and option. To this end, along with examining the effects of the current project (Gandak) with 15 years of experience, other appropriate options were also considered. In order to select other suitable alternatives for the construction of landfill and associated facilities, using the existing standards, some criteria were defined for locating, and were overlapped by GIS software. By overlapping different layers, the zones suitable for burial centers were identified, and finally a different appropriate option (Option 2) was selected from among them.Then, in order to evaluate the selected options, a matrix of environmental factors and micro-activities of the project were prepared to examine the impact of each micro-activity by the construction and operation phase on 70 environmental parameters of the region. Regarding the results of the completion of the assessment matrix in two phases of construction and operation, it was found that Option 1 (Gandak) is more appropriate than Option 2.