زمین ساخت فعال و پتانسیل خطر زمین لرزه در ناحیه طبس
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
1 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب
کلید واژه: گسل کلمرد, گسل طبس, زمین ساخت فعال, تحلیل خطر زمین لرزه,
چکیده مقاله :
در ناحیه طبس تعدادی گسل توانمند، فعال و کواترنر مانند کلمرد، طبس، نایبند، چشمه رستم، زنوغان، قوری چای، انارکی- تخت نادر وقدیر وجود دارند که سرشت لرزه خیزی ناحیه را ایجاد نموده اند. برای مقاومسازی شهرها در برابر خطر زمینلرزه لازم است ویژگیهای لرزهزمین ساخت و تاثیر لرزهخیزی هر یک از چشمهها بر ناحیه برآورد گردد. در این راستا پدیده تشدید ناشی از تاثیر رسوبات آبرفتی بر رویپارامترهای جنبش نیرومند زمین نظیر شتاب، سرعت و تغییرمکان نیز حائز اهمیت است. با توجه به لحاظ اهمیت شهر طبس و وجود مراکزمهم صنعتی، اقتصادی و شریانهای حیاتی در این شهر، مطالعات پهنه بندی زلزله و تحلیل خطر زمین لرزه حائز اهمیت است. زمین لرزههای ثبت شده با بزرگای 7/6در مقیاس امواج درونی زمین نشان داد که منطقه از نظر تکتونیکی پویا میباشد. بر اساس مطالعات ژئوفیزیکی وشاخصه های تکتونیک پویا و ارزیابی خطر زمین لرزه در منطقه در یک دوره 75ساله احتمال رویداد زلزله ای با بزرگای 6/0معادل 50درصد است. برای نقطه مرکزی شهر طبس در دوره بازگشت 475سال بیشینه شتاب ثقل افقی معادل 0/4gو بیشینه شتاب قائم ناشی اززمین لرزه احتمالی معادل 0/2gبرآورد و معرفی می شود
There are some active and quaterner faults in Tabas region such as Kalmard, Tabas, Nayband,Cheshme Rostam, Zenoghan, Ghoorichay, Anarak-Takhtnader and Ghadir that play role in seismicityof the region. Seismotectonic properties and seismicity effect estimatation of any sources is necessaryfor resistation of the cities. For this reason, amplification of alluvial sediments that affects the factorsof strong ground motion such as acceleration, velocity and displacement, is important too. Earthquakezonation and risk analysis are important for Tabas city because of the city importance and existence ofmain industrial, economical centers and major ways in this city. Recorded earthquakes with Mb = 7.6represented that the region is tectonically active. Based on geophisic studies and active tectonicindexes and earthquake risk estimation of the region, possibility earthquake event with M=6, is 50%,for return period 75y. In the center of the city, maximum horizontal and vertical acceleration for returnperiod 475y resulted from the potential earthquake, are 0.4g and 0.2 g, respectively.