بررسی تأثیر عبور نرخ ارز و نااطمینانی بازار ارز بر شاخص بازار سرمایه ایران
محورهای موضوعی : بورس اوراق بهادار
مریم دهقانی
1
,
سید عبدالمجید جلائی
2
,
مهدی نجاتی
3
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
2 - استاد، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران
3 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
کلید واژه: عبور نرخ ارز, شاخص بازار سرمایه, نااطمینانی نرخ ارز, بازار سرمایه,
چکیده مقاله :
باتوجه به شرایط اقتصادی ایران بررسی بازار سرمایه ایران و متغیرهای اثرگذار بر آن به‌منظور توسعه و پیشبرد اهداف اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از متغیرهای اثرگذار بر بازار سرمایه، نرخ ارز است. ازاین‌رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر اتفاقات بازار ارز در قالب دو مفهوم عبور نرخ ارز و نااطمینانی نرخ ارز بر شاخص بازار سرمایه ایران است. در این پژوهش بعد از اثبات وجود عبور نرخ ارز در ایران و بررسی نااطمینانی نرخ ارز بااستفاده از روش EGARCH، برای بررسی تأثیر عبور نرخ ارز و نااطمینانی بازار ارز بر شاخص بازار سرمایه ایران طی سال‌های 1399-1370 از روش‌های ARDL و VAR استفاده شده‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، عبور نرخ ارز بر شاخص بازار سرمایه ایران اثر مثبت و معنی‌دار دارد در حالی‌که بین نااطمینانی نرخ ارز و شاخص بازار سرمایه رابطه‌ی معنی‌داری وجود ندارد. باتوجه به اینکه بازار ارز همواره مورد توجه هر اقتصادی است، لازم است اتفاقات آن از جمله عبور نرخ ارز و نااطمینانی نرخ ارز به‌عنوان یک عامل مهم موردتوجه سیاست‌گذاران و تحلیل‌گران بازار سرمایه قرار گیرد.
According to Iran's economic conditions, the investigation of Iran's capital market and the variables affecting it in order to develop and advance economic goals is of particular importance. One of the variables affecting the capital market is the exchange rate. Therefore, the main goal of this research is to investigate the effect of currency market events in the form of two concepts of exchange rate pass-through and exchange rate uncertainty on Iran's capital market index. In this research, after proving the existence of exchange rate pass-through in Iran and examining exchange rate uncertainty using the EGARCH method, ARDL and VAR methods have been used to investigate the effect of exchange rate pass-through and foreign exchange market uncertainty on Iran's capital market index during the years 1370-1399. The results show that exchange rate pass-through have a positive and significant effect on Iran's capital market index, while there is no significant relationship between exchange rate uncertainty and capital market index. Considering that the foreign exchange market is always the focus of every economy, it is necessary to pay attention to its events, including exchange rate pass-through and exchange rate uncertainty, as an important factor for policy makers and capital market analysts.
1) شجری، هوشنگ، طیبی، کمیل و جلائی، سیّد عبدالمجید (1384). تحلیل عبور نرخ ارز در ایران. فصلنامه اقتصاد پولی، مالی (دانش و توسعه سابق)، 16، 76-51
2) شجری، هوشنگ، طیبی، کمیل، جلائی، سیّد عبدالمجید (1384). عبور نرخ ارز و رابطه‌ی آن با سیاست‌های پولی و درجه‌ی باز بودن اقتصاد در ایران به‌روش سیستم‌های فازی و عصبی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران. 8(26)، 179-153
3) حیدری، حسن و بشیری، سحر (1391). بررسي رابطه بين نا اطمینانی نرخ واقعي ارز و شاخص قيمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران: مشاهداتي بر پايه مدلVAR-GARCH. فصلنامه تحقيقات مدل‌سازی اقتصادي. 3(9)، 93-71
4) سوری، علی (1391). اقتصادسنجی همراه با کاربرد Eviews7. تهران: نشر فرهنگ شناسی
5) اصغرپور، حسین و مهدیلو، علی (1393). محیط تورمی و تأثیر درجه عبور نرخ ارز بر قیمت واردات در ایران: رهیافت مارکوف- سوئیچینگ. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. 22(70)، 102-75
6) بخشانی، صفیه (1394). بررسی تأثیر تغییرات نرخ ارز بر قیمت سهام و نسبت P/E با استفاده از SEM-PLS. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی. 3(12)، 164-149
7) رحیمی، الهام و حمیدرضا، حری (1394). اثرات نا اطمینانی نرخ ارز و تورم بر فرصت‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه دانش حسابداری، 6(23)، 146-125
8) جلائی، سیّدعبدالمجید، میر، هدیه و رحیمی‌پور، اکبر (1395). بررسی تأثیر عبور نرخ ارز بر بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه دانش سرمایه‌گذاری. 5(19). 211-191
9) لشکری‌زاده، مریم و احدیان پور پروین، دنیا (1397). نقش محیط‌های تورمی در درجه عبور نرخ ارز بر شاخص قیمت سهام در ایران: رهیافت الگوهای مارکوف-سویچینگ. فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 11(38). 100-85
10) محسنی، حسین و صادقی شاهدانی، مهدی (1398). سرریز نوسان نرخ ارز بر بازار سرمایه در ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد. 1(6). 96-77
11) ملک حسینی، سیّد حسن (1401). ارزیابی اثر نظام ارزی بر پدیده عبور نرخ ارز در منتخبی از کشورهای درحال‌توسعه با تأکید بر ایران: رهیافت جور سازی امتیاز تمایل (رساله دوره دکتری علوم اقتصادی). دانشگاه اصفهان.
12) محرابیان، آزاده و چگنی، ایلناز (1393). اثر نرخ ارز و نوسانات آن بر شاخص قیمت سهام در ایران. فصلنامه اقتصاد کاربردی. 4(13). 78-65
13) مصباحی، مانا، اصغرپور، حسین، جعفر، حقیقت، کازرونی، سیّد علیرضا و فلاحی، فیروز (1396). درجه عبور نرخ ارز بر قیمت واردات در ایران با تأکید بر نقش بی‌ثباتی درآمدهای نفتی (رهیافت غیرخطی). فصلنامه علمی مدل‌سازی اقتصادی. 11(37). 77-100
14) Aisen, A., & Manguinhane, E. & Simione, F. (2021). An Empirical Assessment of the Exchange Rate Pass-through in Mozambique. IMF Working Paper, 132, 1-34.
15) Anyeley, N., & Sowah, A. (2009). s There a Link Between Exchange Rate Pass-Through and the Monetary Regime: Evidence from Sub-Saharan Africa and Latin America, Int Adv Econ Res, 15, 296-309.
16) Arian, A., & U Urmi, A. (2020). Transmission Mechanism of Exchange Rate Pass-Through to Domestic Prices: The Case of Afghanistan. Asian Social Science, 16(4), 1-14.
17) Asgharpur, H., & mehdiloo, A. (2014). The Impact of Inflationary Environment on Exchange Rate Pass-Through on Import Prices in Iran: Markov–Switching Approach. Quarterly Journal of Economic Research and Policies. 22(70), 75-102 (In Persian).
18) Bakhshani, S. (2016). Study of the Effect of Exchange Rate Changes on Stock Prices and P/E Ratio by Using SEM-PLS. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies. 3(12), 149-164 (In Persian).
19) Campa, J. M., & Goldberg, L. S. (2005). Exchange rate pass-through into import prices. Review of Economics and Statistics, 87(4), 679-690.
20) Cheikh, N. B., & Louhichi, W. (2016). Revisiting the role of inflation environment in exchange rate pass-through: A panel threshold approach. Economic Modelling, 52, 233-238
21) Edwards, S., & Cabezas, L. (2021). Exchange Rate Pass-Through, Monetary Policy, and Real Exchange Rates: Iceland and the 2008 Crisis. Open Economies Review, 33, 197-230.
22) Heidari, H., & Bashir, S. (2012). Investigating The Relationship Between Real Exchange Rate Uncertainty and Stock Price Index In Tehran Stock Exchange Using VAR-GARCH Models. Journal of Economic Modeling Research. 3(9), 71-93 (In Persian).
23) Mesbahi, M., Asgharpour, H., Haghighat, J., Kazerooni, S. A., & Fallahi, F. (2017). Exchange Rate Pass-Through into Import Price in Iran Economy with Emphasis on Volatility of Oil Revenues (Nonlinear Approach). Quarterly Journal of Economis Modeling. 11(37), 77-100 (In Persian).
24) Jalaee, S. A., Mir, H., & Rahimipoor, A. (2016). Effect of exchange rate pass on Stock Returns in Tehran Stock Exchange. Investment knowledge. 5(19), 191-212 (In Persian).
25) Lashkarizadeh, M., & Ahadiyanpour Parvin, D. (2018). The Role of Inflation Regime in the Exchange Rate Pass-Through to stock price in Iran: Markov-swiching Approach. Financial Knowledge of Securities Analysis. 11(38), 85-100 (In Persian).
26) Malekhosseini, S. H. (2022). Evaluation of Exchange Rate Regime Effect on Pass-Through Phenomenon in a Selection of Developing Countries with Emphasis on Iran: An Application of Propensity Score Matching Approach. doctoral dissertation. University of Isfahan (In Persian).
27) Mann, C. L. (1986). Prices, profit margins, and exchange rates. Fed. Res. Bull., 72, 366
28) Mehrabiyan, A., & Chegeni, I. (2014). The effect of exchange rate and its fluctuations on stock price index in Iran. Quarterly Iranian Journal of Applied Economics. 4(13), 65-78 (In Persian).
29) Mohseni, H., & Sadeghi Shahdani, M. (2019). Exchange Rate Volatility Spillovers to Iran Capital Market. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics. 1(6), 77-96 (In Persian).
30) Opoku-Afari, M., Morrissey, O., & Lloyd, T. (2004). Real Exchange Rate Response To Capital Inflows: A Dynamic Analysis For Ghana. CREDIT Research Paper.
31) R. Richards, G. (1999). The fractal structure of exchange rates: measurement and forecasting. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money. 10, 163–180.
32) Rahimi, E., & Horry, H. (2015). Effects of Exchange Rate and Inflation Uncertainty on Investment Opportunities of Companies listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge. 6(23), 125-146 (In Persian).
33) Shajari, H., Tayyebi, K., & Jalaee, A. (2005). Analysis of Exchange Rate Pass-Through In Iran. Monetary & Finational Economics (Previously Knowledge & Development). 16, 51-76 (In Persian).
34) Shajari, H., Tayyebi, K., & Jalaee, A. (2006). An Analysis of Exchange Rate Pass-Through in Iran: An Application of Neuro-Fuzzy Systems. Iranian Journal of Economics Research. 8(26), 153-179 (In Persian).
35) Shima, K. (2016). Negative uncertainty sensitivity of investment and market structure. Economics Letters. 147, 93-95.
36) Souri, A. (2012). Econometrics with the application of Eviews7. Tehran: Cultural publication (In Persian).
37) Yazdani, M. (2018). Monetary Policies, Exchange Rate Pass-through and Prices in Asian Economies: A Long and Short-run Analysis. Iran. Econ. Rev. 22(40), 1034-1064.