شناسایی مؤلفه‌های همبستگی ملی در شعر اجتماعی-سیاسی دوره مشروطه (مورد مطالعه: فرخی یزدی و میرزاده عشقی)
محورهای موضوعی : نقد ادبی و نظریه پردازیابو طالب پاکباز 1 , محمدرضا قاری 2 , محسن ایزدیار 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
3 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
کلید واژه: تاریخ باستان, دوره مشروطه, دین, وطن, همبستگی ملی,
چکیده مقاله :
ادبیات مشروطه متعلق به زمانی است که گویندگان ایران ضمن آشنایی با مظاهر تمدن غربی، با فرهنگ و ادب کشورهای مختلف آشنا شده و دریافته اند که ادبیات می تواند گره گشای بسیاری از مسایل سیاسی و اجتماعی باشد. از این رو در ادبیات مشروطه شاهد مضامینی هستیم که گویندگان به واسطه آنها سعی در ایجاد همبستگی میان مردم کرده اند. در این پژوهش که به روش توصیفی –تحلیلی با هدف شناخت مولفه های همبستگی در شعر فرخی یزدی و میرزاده عشقی انجام شد. به این نتیجه رسیدیم که این دو شاعر با در نظر گرفتن عناصر مشترک میان همه ملت، در اشعار خود از این مضامین استفاده کرده اند تا مردم را ترغیب به اتحاد و وحدت کنند. این مضامین و مولفه های مشترک در ارتباط با هویت ملی، مذهبی قرار دارد که موجب تحریک حس ایران دوستی آنها می شود. این عاصر عبارتند از: سرزمین مشترک، تاریخ مشترک، دین مشترک. فرخی و عشقی با یادآوری ویژگی های تاریخ باستانی ایران و دلاوری های گذشته، اهمیت وطن به عنوان نمادی از مادر، لزوم حفظ زبان و فرهنگ فارسی، دین اسلام و لزوم حفظ آن از شر بیگانگان، کوشیده اند، تا ملت را برای همبستگی در برابر اجانب و حکام بی دین آماده مبارزه کنند.
literature can solve many political and social problems. Hence, in the constitutional literature, we see themes through which the speakers have tried to create solidarity among the people. In this research, which was done by descriptive-analytical method with the aim of recognizing the components of solidarity in the poetry of Farrokhi Yazdi and Mirzadeh Eshghi. We came to the conclusion that these two poets, using common elements among the whole nation, have used these themes in their poems to encourage people to unite.These common themes and components are related to national and religious identity, which stimulates their sense of Iran-friendliness. These elements include: a common land, a common history, a common religion. Farrokhi and Eshghi have tried to remind the features of the ancient history of Iran and past heroism, the importance of the homeland as a symbol of the mother, the need to preserve the Persian language and culture, the religion of Islam and the need to protect it from foreigners. To prepare the nation for solidarity against foreigners and irreligious rulers.
منابع
آشوری، داریوش (۱۳۸۴) دانشنامه سیاسی، چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات مروارید.
ما و مدنیت، (۲۰۱۵)، گفت‌وگوی داریوش آشوری با مهدی جامی، آموزشکده آنلاین توانا.
ابوالحسنی، سید رحیم(۱۳۸۹).مؤلفه‌های سنجش تجربی هویّت ملّی، کنکاشی در هویّت ایرانی(مجموعه مقالات)،به کوشش ابراهیم‌حاجیانی،تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص.
ابوالحمد، عبدالمجید(1376) مبانی سیاست، تهران، توس
اشرف، احمد (1378)، هویت ایرانی دربین ایرانیان خارج ازکشور، ج 2، سنت و تجدد، بولتن فرهنگی معاونت اموربین الملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
الیاده، میرچا(1369).دین پژوهی، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، تهران: علمی‌و فرهنگی
امین، سیدحسن (1384)، ماهنامه حافظ ـ شماره 24 – نیمه بهمن 1384.
اوزکریملی، اموت (1383)، نظریه‌های ناسیونالیسم، ترجمه محمدعلی قاسمی، تهران، موسسه مطالعات ملی.
بابایی زارچ، علی محمد(1383) امت و ملت در اندیشه امام خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
جنکینز، ریچارد (1381)، قومیت و نقطه نظرات انسانشناسی اجتماعی، ترجمه پرویز دلیرپور و سید محمدکمال سروریان درمطالعات قومی و نژادی در قرن بیستم، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
جوانی، حجت الله(1384).«هویّت دینی یا هویّتهای دینی»، در فصلنامه اسلام پژوهی، ش 1، پاییز وزمستان،صص 154-135.
سردارنیا، خلیل‌الله (1392)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی در خاورمیانه، تهران: نشر میزان.
شیخ شعاعی، محدعلی(1386) ناسیونالیسم از دیدگاه اسلام، قم، دفتر عقل
فرخی یزدی، محمد (1341)، دیوان اشعار، به کوشش حسین مکی، تهران، جاویدان علمی
فرّخی یزدی، محمد (1357)، دیوان فرّخی یزدی. به کوشش: حسین مکّی؛ تهران: بنیاد نشر کتاب
فولر، گراهام (1373)، قبله عالم: ژئوپلیتیک ایران، تهران: نشر مرکز.
قوام، عبدالعلی و محمد قیصری (1391)، «ملی‌گرایی و دولت – ملت‌سازی در خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 71، صص 36-11.
گلبن،محمد و شریعتی، یوسف(1363) محاکمه محاکمه گران، عاملان کشتار سید حسن مدرس، فرخی یزدی ، تقی ارانی، سردار اسعد بختیاری، تهران: نشر نقره.
مک گراون، دیوید (1384)، ظهور و سقوط ناسیونالیسم، ترجمه محی‌الدین شریف زاده، فصلنامه زریبار، سال نهم شماره ۵۶ (پیاپی ۵۷)، بهار – تابستان.
میرزاده عشقی، محمدرضا (1375)، کلیات مصور عشقی، به کوشش: علی‌اکبر مشیرسلیمی، چ 7، تهران: انتشارات امیرکبیر.
دیوان عشقی و شرح حال شاعر(1308)،به قلم ع.سلیمی، تهران: شفق.
مشیر سلیمی، ع. (1357)، کلیات مصور عشقی، چ8، تهران: سپهر.
اچینسون و اسمیت (1386)، ملی‌گرایی، ترجمة مصطفی یونسی و علی مرشدی‌زاد، ج 1، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
_||_references
Ashouri, Dariush (2005) Political Encyclopedia, Twelfth Edition, Tehran: Morvarid Publications.
We and Civilization, (2015), Dariush Ashouri's interview with Mehdi Jami, Tavana Online School.
Abolhassani, Seyed Rahim (2010). Components of Experimental Assessment of National Identity, Research in Iranian Identity (Collection of Articles), by Ebrahim Hajiani, Tehran: Strategic Research Institute of the Recognition Assembly.
Abolhamad, Abdolmajid (1997) Principles of Politics, Tehran, Toos
Ashraf, Ahmad (1999), Iranian Identity among Iranians Abroad, Vol. 2, Tradition and Modernity, Cultural Bulletin of the Deputy Minister of International Affairs of the Ministry of Culture and Islamic Guidance.
Eliadeh, Mircha (1990). Religious Studies, translated by Bahauddin Khorramshahi, Tehran: Scientific and Cultural.
Amin, Seyed Hassan (2005), Hafez Monthly - Number 24 - Mid-February 2005.
Ozkarimli, Amoot (2004), Theories of Nationalism, translated by Mohammad Ali Ghasemi, Tehran, Institute of National Studies.
Babaei Zarch, Ali Mohammad (2004) The people and the Nation in Imam Khomeini's Thought, Tehran, Islamic Revolution Documentation Center.
Jenkins, Richard (2002), Ethnicity and Social Anthropology, translation
Parviz Dalirpour and Seyed Mohammad Kamal Sarvarian in Ethnic and Racial Studies in the 20th Century, Tehran, Research Institute for Strategic Studies.
Javani, Hojjatullah (2005). "Religious Identity or Religious Identities", in Islamic Studies Quarterly, Vol. 1, Fall and Winter, pp. 154-135.
Sardarnia, Khalilullah (2013), An Introduction to Political Sociology in the Middle East, Tehran: Mizan Publishing.
Sheikh Shoaei, Mohammad Ali (2007) Nationalism from the perspective of Islam, Qom, Office of Reason.
Farrokhi Yazdi, Mohammad (1963), Poetry Divan, by Hossein Maki, Tehran, Javidan Elmi.
Farrokhi Yazdi, Mohammad (1979), Divan Farrokhi Yazdi. By: Hussein Makki; Tehran: Book Publishing Foundation.
Fuller, Graham (1995), Qibla Alam: Geopolitics of Iran, Tehran: Markaz Publishing.
Ghavam, Abdolali and Mohammad Qaisari (2012), "Nationalism and the State - Nationalization in the Middle East", Quarterly Journal of Middle East Studies, No. 71, pp. 36-11.
Golban, Mohammad and Shariati, Yousef (1985) The trial of the perpetrators, the perpetrators of the murder of Seyed Hassan Modarres, Farrokhi Yazdi, Taghi Arani, Sardar Asad Bakhtiari, Tehran: Silver Publishing.
McGrawn, David (2005), The Rise and Fall of Nationalism, translated by Mohieddin Sharifzadeh, Zaribar Quarterly, Ninth Year No. 56 (57 consecutive), Spring-Summer.
Mirzadeh Eshghi, Mohammad Reza (1997), General Illustrated Eshghi, by: Ali Akbar Moshirsalimi, Ch 7, Tehran: Amirkabir Publications.
Divan Eshghi and the biography of the poet (1930), by A. Salimi, Tehran: Shafaq.
Mushir Salimi, A. (1979), Illustrated generalities of love, Ch 8, Tehran: Sepehr.
Hutchinson and Smith (2007), Nationalism, translated by Mostafa Yousefi and Ali Morshedizad, Vol. 1, Tehran: Research Institute for Strategic Studies.
Cliff, Tony (2008), "Rosa Luxemburg and the national question". Marxists Internet Archive. Retrieved 2 August 2008.
Goetze, David (2008), "Evolution, Mobility, and Ethnic Group Formation". Politics and the Life Sciences. 17 (1): 59–71.
Grayling, A.C. (2018), the Meaning of Things: Applying Philosophy to Life. London: Weidenfeld & Nicolson. pp. 78–79.
Heywood, Andrew (2017), Key Concepts in Politics. London: Macmillan Press.
Kevin N. Laland; Gillian R. Brown (2011), Sense and Nonsense: Evolutionary Perspectives on Human Behaviour. Oxford UP.
Kymlicka, Will (2015), Multicultural Citizenship: A Liberal Theory of Minority Rights. Oxford: Clarendon Press.
Lang, Timothy (2012), "Lord Acton and 'the Insanity of Nationality'". Journal of the History of Ideas. 63 (1): 129–49.
Marx, K; Engels, F. (2011), Manifesto of the Communist Party. http://www.gnu.org/licenses/gpl.html
Miller, David (2005), On Nationality. Oxford: Oxford University Press.
Motyl, Alexander, ed. (2011), Encyclopedia of Nationalism. San Diego: Academic Press 2 vol.
Stalin, Joseph (2016), "Marxism and the National Question". marxists.org. Marxists Internet Archive. Retrieved 10 May 2016.