تأثیر پیاده‌سازی حسابداری تعهدی در بخش عمومی بر پاسخگویی دولت

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

ایمان داداشی ¹ , ایمان کارنما ² , میر حمید سادات سلماسی ³

1 - استادیار گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران
2 - دانشجوی دکتری حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.
3 - - دانشجوی دکتری حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/07/28 تاریخ پذیرش : 1397/09/30 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: مسئولیت پاسخگویی, واژه‌های کلیدی: حسابداری تعهدی, حسابداری نقدی تعدیل شده, صورتحساب عملکرد سالانه بودجه کل کشور,

چکیده مقاله :

براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی بخش عمومی ارائه شده توسط کمیتهٔ تدوین استانداردهای حسابداری دولتی سازمان حسابرسی، هدف اساسی گزارشگری مالی بخش عمومی، کمک به این بخش برای ایفای وظیفه پاسخگویی دولت در مقابل عموم مردم است. در این تحقیق شاخص‌های بهبود پاسخگویی در چهار بخش کلی رعایت بودجه، ارزیابی عملکرد مالی، رعایت قوانین و در نهایت میزان صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی طبقه‌بندی گردیده است. در این پژوهش تأثیر پیاده‌سازی حسابداری تعهدی در سال 1394 به عنوان اولین سال اجرای این سیستم، نسبت به بکارگیری سیستم حسابداری نقدی تعدیل‌شده در سنوات قبل از آن بر بهبود پاسخگویی دولت مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، با بهره‌گیری از خروجی‌های مقایسه‌ای ناشی از اجرای حسابداری تعهدی و نقدی تعدیل‌شده در 11 وزارتخانه، اقدام به آزمون فرضیه‌ها با استفاده از روش آزمون دوجمله‌ای شده است. داده‌های موردنیاز از گزارش‌های حسابرسی ارائه شده براساس قانون بودجه سالانه و قانون برنامه پنجم توسعه که توسط دیوان محاسبات در قالب تفریغ بودجه کل کشور تنظیم شده، استخراج گردیده است. نتایج حاصل از بررسی داده‌های گردآوری‌شده نشان داد که پیاده‌سازی مبنای تعهدی به جای نقدی تعدیل‌شده، بر رعایت بودجه توسط دولت در سال 94 نسبت 92 تأثیر مثبت و معناداری داشته است. اما در خصوص سایر شاخص‌های بهبود پاسخگویی مورد مطالعه این تحقیق تأثیر معناداری مشاهده نشد. در مجموع برخلاف شفافیت‌های ایجادشده با اعمال حسابداری تعهدی و اضافه شدن حداقل 11 سرفصل حساب در صورت‌های مالی، نتایج حاصل از خروجی عملکرد گزارش‌های این مبنای حسابداری، اثر مثبت و معناداری را نسبت به سال‌های قبل از اجرای این مبنا نشان نمی‌دهد. Based on theoretical concepts of financial reporting by the public sector provided by the Accounting Standards Committee of the Audit Organization, The primary objective of the public sector financial reporting is to help this sector play its role of accountability to the public. Over the last few years, increasing emphasis on public sector performance has provided mechanisms for accountability, which can be seen in the role of government financial reports as one of the most important tools for this responsibility. In this research, the indicators for improving accountability are categorized in four general sections of budget compliance, financial performance assessment, compliance with laws, and, finally, cost-effectiveness, efficiency and effectiveness. In this study, the impact of the implementation of accrual accounting in 1394 as the first year of implementation of this system has been studied in relation to the use of a revised cash accounting system over the past years on improving government accountability. The research methodology was fieldwork and library and applied to the 11 ministries using the annual budget statement of the entire country and the financial statements of the executive machinery, as well as the reports on the Budget Settlement of the supreme Audit court. Finally, using the non-parametric binomial test. In this paper, the comparative outcomes resulting from the implementation of accrual based accounting are adjusted and prepared using the audit reports prepared by the Court of Auditors in the form of a report on the total budget of the country, based on Article 55 of the Constitution. Publicly available extracted audit reports from the annual budget law and the fifth program of the Information Development Research Program have been used. The results obtained using the binomial test method. It should be noted that in one comparison of the first hypothesis test, in which the performance of 1392 with 1394 has been examined, the result of the test is confirmed, namely, it can be stated that the implementation of the accrual accounting basis instead of the cash-based budgeting budget The government has had a positive impact on the government in 1394 compared to 1392. In total, unlike the transparency created by applying accounting in the public sector section of the accounts, changes have been made to the table below. Results of the output of the reports of this accounting basis have a positive and significant impact on the years before the implementation of this memorandum it shows. Keywords: Accrual Accounting, Adjusted Cash, Accountability, Annual Budget Statement

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

1)     اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی، (1395)،" استانداردهای حسابداری بخش عمومی"، سازمان حسابرسی.

2)     باباجانی، جعفر، (1378)، "ارزیابی مسئولیت پاسخگویی نظام حسابداری و گزارشگری دولتی"، رساله دکتری، دانشکده حسابداری و مدیریت علامه طباطبایی.

3)     باباجانی، جعفر، (1383)، "حسابداری و کنترل‌های مالی دولتی"، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.

4)     باباجانی، جعفر، (1386)، "ضرورت استفاده از بخش عمومی و ارزیابی آن برای استفاده در بخش عمومی"، نشریه پیک نور، تهران.

5)     باباجانی، جعفر، (1379)، "نقش مسئولیت پاسخگویی در چارچوب نظری حسابداری دولتی"، فصلنامه حسابرس، سال دوم، شماره 7.

6)      حافظ نیا، محمدرضا، (1385)، "مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی"، انتشارات سمت.

7)     حسنی، امید، (1394)، "مورد بررسی الزامات اجرای حسابداری تعهدی در بخش عمومی و شناسایی چالش‌های پیش روی"، همایش سراسری مباحث کلیدی در علوم مدیریت، تهران.

8)     حمدی، کریم، علی فعال قیومی، محسن برزوزاده و نسترن تقی خانی، (1392)، "مربوط بودن ارزش اطلاعات حسابداری و عوامل تاثیرگذار بر آن"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 19، صص 173-193.

9)     خاکی، غلامرضا، (1378)، "روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی"، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، تهران.

10) رحیمی، بیژن، (1385)، "بررسی نقش نظارتی وزارت امور اقتصادی و دارایی بر اجرای عملکرد بودجه سالانه کل کشور"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

11) صورتحساب عملکرد سالانه بودجه کل کشور (1392)

12) طرح اصلاح نظام بودجه ریزی، (1380)، "سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور".

13) قانون بودجه سالانه کل کشور، (‌1392)

14) قانون تفریغ بودجه سال‌های پس از انقلاب مصوب تیرماه 1365

15) قانون محاسبات عمومی کشور مصوب شهریور ماه 1366

16)  قربانی آبکنار، فروغ، (1384)، "بررسی علل ناکارآمدی صورتحساب عملکرد بودجه کل کشور در خصوص ماخذی مطمئن در بودجه نویسی سنوات بعد"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

17) کاظمی، محمد و حسین کرباسی یزدی، (1389)، "چالش‌های استقرار نظام گزارشگری بر مبنای حسابداری تعهدی با تأکید بر مسئولیت پاسخگویی در بخش دولتی ایران"، فصلنامه دانش حسابرسی شماره 10 پیاپی 48.

18) کثیری، حسین،‌ (1378)، "حسابداری بر مبنای پاسخگویی در بخش عمومی"، نشریه حسابرس شماره 2.

19) کردستانی، غلامرضا و علی اکبر ایرانشاهی، (1388)، "بررسی عوامل مؤثر بر به کارگیری حسابداری تعهدی در بخش دولتی"، فصلنامه دانش حسابرسی شماره 28.

20) گزارش تفریغ بودجه سال‌های 1393 الی 1395

21) لطفی، عرفان، (1393)، "بررسی مشکلات به کارگیری مبنای حسابداری تعهدی به جای نقدی با توجه به ضرورت به کارگیری بودجه ریزی عملیاتی در بخش عمومی (مطالعه موردی شهرداری‌های استان اردبیل)"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، تهران.

22) محسنی، عباس، (1374)، "وضعیت تفریغ بودجه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی"، فصلنامه دانش حسابرسی، دیوان محاسبات کشور، سال دوم، شماره 4.

23) مدنی، داود، (1370)، "مقدمه ای برتئوریهای سازمان و مدیریت"، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.

24) مهام، کیوان، فرزانه حیدرپور و سیدعلی حسینی، (1389)، "موانع اجرایی توسعه حسابرسی عملیاتی در ایران از دیدگاه مدیران مؤسسات حسابرسی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی. شماره 8، صص 131-159.

25) مهدوی، غلامحسین و محمد محمدیان، (1396)، "چالش‌های اجرای حسابرسی عملکرد در دستگاه‌های اجرایی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی. شماره 36، صص 27- 47.

26)  وکیلی فرد، حمیدرضا و فرزاد نظری، (1391)، "عوامل مؤثر بر پیاده درمان"، سازی نظام حسابداری تعهدی در مؤسسات تابعه وزارت بهداشت و آموزش پزشکی.

27) همدانی، محمدحسین و لطف آ... همدانی، (1381)، "معیارهای سنجش موفقیت یک سازمان"، مجله تدبیر، شماره 121، صص 65.

28)  Barbara. A and Granof, M, (1999), "Key Provisions of GASB Statement”, No. 34, Government Solutions, Part No. 1, 2, 3.

29)  Federal Accounting Standards Advisory Board, (1993), “Objectives of Financial Reporting”, Concept Statement No.1.

30)  Governmental Accounting Standards Board (GASB), (1987), “Objectives of Financial Reporting”, Concepts Statement No. 1, Stamford.

31)  Hyndman, N. Connolly, C, (2011), “Accruals Accounting in the Public Sector: A Road not always Taken”. Management Accounting Research, Vol. 22, Issue. 1, PP. 36–45.

32)  Ijiri, Y, (1999), “Management Discussion and Analysis for State and Local Governments on the Accountability-Based Conceptual Framework”, Journal of Accounting and public policy, 2, PP. 75-8.

33)  Pina, V. Torres, L. Acerete, B, (2006), “Are ICTS Promoting Government accountability? A Comparative Analysis of E-Governance Developments in 19 OECD Countries University of Zaragoza”, Granvia 2.50005 Zaragoza, Spain.

34)  Toma, C. Carp. M. Bogdan. L, (2015), “Harnessing Financial Information in Investors decisions: Accrual Accounting versus Cash Accounting”, Procedia Economics and Finance, Vol. 26, PP. 1044–1051.

 

 

یادداشت‌ها