ویژگیهای مؤسسه حسابرسی و مدیریت سود تعهدی و واقعی
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی
معصومه علوی
1
(دانشجوی دکتری حسابداری، واحد قزوین، دانشگاه آزاداسلامی، قزوین، ایران،)
احمد یعقوب نژاد
2
(دانشیارگروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران،)
فاضل محمدی نوده
3
(استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.)
کلید واژه: مدیریت سود, واژه‌های کلیدی: ویژگیهای مؤسسه حسابرسی, اقلام تعهدی غیرعادی و فعالیت-های واقعی غیرعادی,
چکیده مقاله :
هدف مقاله حاضر کنکاشی پیرامون تأثیر ویژگیهای مؤسسه حسابرسی بر مدیریت سود است. برای اندازه‌گیری مدیریت سود تعهدی و فعالیتهای واقعی از مدلهای دیچو و دیچف (2002) و رویچاوداری (2006) استفاده شد. ویژگیهای حسابرس شامل عمر، توان رقابت، استقلال، تعداد شرکاء، رتبه در جامعه حسابداران رسمی، رتبه در بورس و اوراق بهادار، چرخش، اندازه، تخصص و دوره تصدی هستند. نمونه آماری پژوهش شامل تعداد 99 شرکت پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1390 تا 1396 است. برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از مدلهای رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند بین استقلال، رتبه در جامعه حسابداران رسمی، چرخش و اندازه مؤسسه حسابرسی با مدیریت سود تعهدی رابطه معنادار برقرار است. عمر، توان رقابت و اندازه مؤسسه حسابرسی تأثیر معناداری بر مدیریت سود ناشی از جریان نقد عملیاتی غیرعادی دارند. عمر، استقلال، رتبه در جامعه حسابداران رسمی، اندازه، تخصص و دوره تصدی مؤسسه حسابرسی از تأثیر معناداری بر مدیریت سود ناشی از هزینه‌های تولید غیرعادی برخوردار هستند. به علاوه، عمر، توان رقابت، رتبه در بورس و اوراق بهادار، اندازه، تخصص و دوره تصدی مؤسسه حسابرسی تأثیر معناداری بر مدیریت سود ناشی از هزینه‌های اختیاری غیرعادی دارند. اما، مدیریت سود تعهدی و فعالیتهای واقعی تحت تأثیر تعداد شرکای مؤسسه حسابرسی نیست.
فهرست منابع
1) آقایی، محمدعلی و ناظمیاردکانی، مهدی. (1391)، تخصص حسابرس در صنعت و اقلام تعهدی اختیاری، دانش حسابرسی، ۱۲ (46): 17-4.
2) اعتمادی، حسین؛ و آذر، عادل و ناظمی اردکانی، مهدی. (1389)، بررسی نقش تخصص حسابرس در صنعت بر مدیریت واقعی سود و عملکرد عملیاتی آتی، دانش حسابداری، 1 (1): 28-9.
3) انصاری، عبدالمهدی؛ دری سده، مصطفی؛ نرگسی، مسعود، (1392) بررسی تاثیر دستکاری فعالیتهای واقعی بر مدیریت سود تعهدی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، یازدهمین همایش ملی حسابداری ایران،
4) بندریان، امیرعلی؛ وحیدی الیزایی، ابراهیم؛ و مقصودی، فرامرز. (1397)، تأثیر تعدیل کنندگی کیفیت و تداوم حسابرسی بر رابطه بین ساختار مالکیت و مدیریت سود، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 10 (37): 214-195.
5) پاکمرام، عسگر و بحری ثالث، جمال. (1396)، تأثیر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود واقعی: مطالعه تجربی با شواهدی از عرضه اولیه سهام، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6 (23): 130-117.
6) پیابنما، علیرضا و خلیقخیاوی، پریسا. (1396)، بررسی ارتباط بین رتبهبندی مؤسسات حسابرسی و مدیریت سود در شرکتهای کوچک و متوسط، سومین کنفرانس بینالمللی مدیریت، تجارت و توسعه اقتصادی.
7) جان نثاری، سیدامیر. (1391)، ویژگیهای حسابرس موفق، حسابدار رسمی، 32: 94-89.
8) حساس یگانه، یحیی (1384) .فلسفه حسابرسی. چاپ اول . تهران : شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
9) حساسیگانه، یحیی؛ صدیقی، روحاله و حسنزاده، فاطمه. (1396)، رابطه بین کیفیت حسابرسی مستقل و کمیته حسابرسی با مدیریت سود و مدیریت جریانات نقدی، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6 (22): 24-13.
10) حمیدیان، محسن؛ بزرگمهریان، شاهرخ؛ و جنتمکان، حسین. (1397)، نقش تخصص حسابرس در صنعت در پیشگیری از اعمال تغییر طبقهبندی فرصتطلبانه اقلام صورت سود و زیان، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 10 (38): 113-93.
11) حیدری، مهدی؛ قادری، بهمن و همهخانی، سعید. (1396)، بررسی نقش میانجی عدم تقارن اطلاعاتی در تبیین رابطه بین کیفیت حسابرسی و سیاستهای تأمین مالی، راهبرد مدیریت مالی، 4 (19): 126-93.
12) دارابی، رویا و اژدری، فاطمه. (1397)، بررسی رابطه نظام راهبری و ویژگیهای حسابرسی با مدیریت سود واقعی شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران، پژوهش حسابداری، 8 (2): 21-1.
13) سدیدی، مهدی؛ مرفوع، محمد و ولیزاده، مهسا. (1395)، واکنش حسابرسان نسبت به رفتار مدیریت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
14) شهابی، شاپور و رمضاناحمدی، محمد. (۱۳۹۶)، بررسی تأثیر چرخش حسابرس بر مدیریت سود واقعی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادارتهران، دومین کنفرانس سالانه اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید چمران اهواز.
15) علویطبری، سیدحسین. و هاشمیان، سیدهمعصومه. (1390)، تأثیر کیفیت حسابرسی بر تصمیمات تأمین مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوارق بهادار تهران، پژوهش حسابداری، 1(1): 17-1.
16) فتاحینافچی، حسن و فاضلدهکردی، عاطفه. (1397)، تأثیر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و مدیریت سود واقعی شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران، چشمانداز حسابداری و مدیریت، 1 (2): 82-68.
17) فرهادیاندرابی، سویل؛ سلطان محمدلو، فرید و زارعپور، سینا. (۱۳۹۷)، بررسی تأثیر تخصص حسابرس در صنعت بر اقلام تعهدی اختیاری با تأکید بر مالکیت نهادی، دومین کنفرانس بینالمللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران، مؤسسه آموزش عالی علامه خویی (ره)، شرکت بینالمللی کوش.
18) فلاحنژاد، لیلا و بشکوه، مهدی. (۱۳۹۷)، تأثیر تخصص و دوره تصدی حسابرس بر مدیریت سود واقعی و حسابداری، اولین همایش ملی مدیریت، اقتصاد و اقتصاد مقاومتی، دانشگاه پیام نور، خراسان رضوی.
19) مجتهدزاده، ویدا و بابایی، زهرا. (1391)، تأثیر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود و هزینه سرمایه سهام، دانش حسابداری مالی، 2 (6): 28-9.
20) محمد رضایی، فخرالدین و یحیایی، منیره (1395). تجدید ارائه صورتهای مالی : بررسی اثر رتبه موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار. نشریه دانش حسابداری . 64 (9) : 188-171 .
21) ملکیان، اسفندیار، نیکروان فرد، بیتا . (1394) . بررسی تأثیر مالکان نهادی و دولتی بر دستمزد حسابرسی مستقل در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز . 68 (1) :166-139 .
22) نمازی، محمد؛ بایزیدی، انور و جبارزاده، سعید. (1390)، بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و مدیریت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 3(9): 21-4.
23) ودیعی نوقابی، محمدحسین؛ نوروزی، محمد؛ قدرتی، زوارم عباس و تیمورپور، سهیلا. (1398)، بررسی نقش تعدیلگر کیفیت حسابرسی بر ارتباط بین اثربخشی کمیته حسابرسی و مدیریت سود، دانش حسابرسی، ۱۹ (۷۴): 126-107.
24) وکیلیفرد، حمیدرضا؛ طالبنیا، قدرتاله؛ و صباغیان طوسی، امید. (1395)، اثر کیفیت حسابرسی بر اقلام تعهدی اختیاری و ارائه گزارش حسابرسی مشروط، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، 8 (29): 124-97.
25) Alleyne P., Devonish D., (2006), Perceptions of Auditor Independence in Barbados. Managerial Auditing, 21(6): 621-635.
26) Alzoubi, E.S.S., (2018), Audit quality, debt financing, and earnings management: Evidence from Jordan, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 30: 69-84.
27) Anderson, Alan, W, (2011), The characteristics of a Successful Auditor, Kansas Society of CPA of Education Foundation (KSCPA).
28) Anis, A. (2014), Auditors’ perceptions of audit firm rotation impact on audit quality in Egypt, Accounting & Taxation, 6(1): 105–120.
29) Arens, I. R. J., Beasley, M. S., III, & Alvin, A., (2010), Auditing and assurance services: An integrated approach, NJ: Prentice-Hall, Upper Saddle River.
30) Baker, T. A., Collins, D. L., & Reitenga, A. L. (2009), Incentives and opportunities to manage earnings around option grants, Contemporary Accounting Research, 26(3): 649–672.
31) Balsam, S., Krishnan, J. and Yang, J.S. (2003), Auditor industry specialization and earnings quality, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 22(2), 71-97.
32) Boone, J. P., Khurana, I. K. & K. K. Raman, (2012), Audit market concentration and auditor tolerance for earnings management, Contemporary Accounting Research, 29(4): 1171– 1203.
33) Brian, B. Monika, C., & Linda, A.M. (2013), Fair value accounting, auditor specialization, and earnings management: evidence from the banking industry, Working Papers, www.ssrn.com
34) Bushman, R. M., & Smith, A. J., (2001), Financial Accounting Information and corporate governance, Journal of Accounting Economics, 31: 237-333.
35) Chen, W. P., Chung, H., Lee, C., and Liao, W. L., (2007), Corporate governance and equity liquidity: analysis of S&P transparency and disclosure rankings, Corporate Governance: An International Review, 15, 644-660.
36) Chen, K.Y., Lin, K. & Zhou, J. (2005), Audit Quality and Earnings Management for Taiwan IPO Firms”, Managerial Auditing Journal, 20 (1): 86-104.
37) Chi, Wuchun, Ling Lei Lisic, and Mikhail Pevzner, (2011), Is Enhanced Audit Quality Associated with Greater Real Earnings Management?, Accounting Horizons American Accounting Association, 25(2): 315-335.
38) Chin, C. L., & Chi, H. Y., (2009), Reducing restatements with increased industry expertise, Contemporary Accounting Research, 26(3): 729–765.
39) Commerford, Benjamin P. and Hermanson, Dana R. and Houston, Richard W. and Peters, Michael F., (2016), Real Earnings Management: A Threat to Auditor Comfort?, Available at https://ssrn.com
40) Davidson, R. A. and D. Neu, (1993), Association between Audit Firm Size and Audit Quality, Contemporary Accounting Research, 9(2): 479-488.
41) DeAngelo, L. E., (1981), Auditor Size and Audit Quality, Journal of Accounting and Economics, 3(3): 183-199.
42) Dechow, P., Sloan, R., & Sweeney, A. (1996). Causes and consequences of earnings manipulation: an analysis of firms subject to enforcement actions by the SEC. Contemporary Accounting Research. 13(1): 1-36.
43) DeFond, M. L., & Jiambalvo, J., (1994), Debt covenant violation and manipulation of accruals, Journal of Accounting and Economics, 17(1), 145–176.
44) DeFond, M.L., Wong, T.J., Li, S.H., (2000), The Impact of Improved Auditor Independence on Audit Market Concentration in China, Journal of Accounting and Economics, 28, 269−305.
45) Degeorge, F., Patel, J., Zeckhauser, R., (1999), Detecting earning management to exceed thresholds, Journal of Business, 72 (1): 1–33.
46) Gul, F. A., Jaggi, B. L., & Krishnan, G. V., (2007), Auditor independence: Evidence on the joint effects of auditor tenure and nonaudit fees, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 26(2): 117–142.
47) Gunny, K, (2010), The relation between earnings management using real activities manipulation and future performance: Evidence from meeting earnings benchmark, Contemporary Accounting Research, 27 (2): 855-888.
48) Hariss, K. (2012), Mandatory Audit Rotation: An International Investigation. Phd Dissertation, C.T. Bauer College of Businees, University of Houston
49) Healy, P., and Wahlen, J., (1999), A review of the earnings management literature and its implications for standard setting, Accounting Horizons, 13: 365-380
50) Holland, D. and Ramsay, A., (2003), Do Australian companies manage earnings to meet simple earnings benchmarks?, Accounting and Finance, 43(1), 41-62.
51) Inaam, Z., Khmoussi, H., and Fatma, Z., (2012), Audit Quality and Earnings Management in the Tunisian Context, International Journal of Accounting and Financial, 2(2), 17-33.
52) Ismail, Vinola and Witarno, Kiki, (2016), Analysis the Effect of Company's Fundamental Characteristics and Real Earnings Management to Stock Return Moderated by Audit Quality, OIDA International Journal of Sustainable Development, 9(2): 23-44, 2016.
53) Johnson, K. O., & Waidi, K. A. (2013), Mandatory audit firm rotation and audit quality in Nigerian deposit money banks, International Journal of Business and Management Invention, 2(9), 63–69.
54) Jones, J. (1991), Earnings management during import relief investigations, Journal of Accounting Research, 29(2), 193–228.
55) Jones, M. (2011), Creative accounting, fraud, and international accounting scandals, (Edition: November), Wiley.
56) Kallapur, S., Sankaraguruswamy, S. & Y. Zang, (2010), Audit Market Concentration and Audit Quality, Working paper, Indian School of Business, National University of Singapore and Singapore Management University.
57) Kanagaretnam, K., Lobo, G., and Whalen, D., (2007), Does good corporate governance reduce information asymmetry around quarterly earnings announcements?, Journal of Accounting and Public Policy, 26 (4): 497-522.
58) Kouaib, Amel and Jarbouib, Anis, (2014), External audit quality and ownership structure: interaction and impact on earnings management of industrial and commercial Tunisian sectors, Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 19 (37), 78–89.
59) Levitt, A., (2007), Standards deviation, The Asian Wall Street Journal (March)
60) Lin, J. W., & Hwang, M. I., (2010), Audit quality, corporate governance, and earnings management: A meta-analysis, International Journal of Auditing, 14(1), 57–77.
61) Lopes, Ana Paula, (2018), Audit Quality and Earnings Management: Evidence from Portugal, Athens Journal of Business & Economics, 4(2): 179-192.
62) Lu, Yu and Ma, Diandian, (2016), Audit quality and financial distress: Evidence from China, WSEAS Transactions on Business and Economics, 13: 330-340.
63) Manry,David L. Samuel,L. Tiras,Clark. M,Wheatley. (٢٠٠٨). “The Influence of Interim Auditor Reviews on the Association of Returns with Earnings” . The Accounting Review. 68 (1): ٢٥١-٢٦٤
64) Myers, J. N., Myers, L. A., & Omer, T. C., (2003), Exploring the term of the auditor-client relationship and the quality of earnings: A case for mandatory auditor rotation?, The Accounting Review, 78(3): 779–799.
65) Newton, N. J., Wang, D. & M. S. Wilkins, (2013), Does a lack of choice lead to lower quality? Evidence from auditor competition and client restatements, Auditing: A Journal of Practice and Theory, 32(3): 31– 67.
66) Numan, Wieteke and Willekens, Marleen, (2012), Competitive pressure, audit quality and industry specialization, University of Oklahoma Price College, Working Paper
67) Rajpal, Hanish & Jain, Pawan, (2018), Auditor’s Characteristics and Earnings Management in India, Accounting and Finance Research, 7(4): 43-58.
68) Reguera-Alvarado, Nuria; Pilar de Fuentes & Joaquina Laffarga, (2019), Do auditors mitigate earnings management during economic crisis?, Spanish Accounting Review, 22 (1): 6-20.
69) Roychowdhury, S., (2006), Earnings management through real activities manipulation, Journal of Accounting and Economics, 42(3): 335-370.
70) Shawn, Hyuk; Lee, Hyoik; Jung, Jaegyung and Moon, Sanghyuk, (2016), Relation between Real Earnings Management and Audit Quality, The Journal of Applied Business Research, 32(3): 967-980.
71) Teoh, S., Welch, I. and Wong, T. (1998), Earnings management and the long run underperformance of seasoned equity offerings, Journal of Financial Economics, 50: 53–100.
72) Thomas K Jacob and Huai Zhang. (2002). Value-relevant proP/Erties of amoothed earnings. From www.ssrn.com
73) Wuchun, Chi, Ling Lei, Lisic. Mikhail, Pevzner, (2011), Is Enhanced Audit Quality Associated with Greater Real Earnings Management? , Accounting Horizons, 25(2): 83 -108.
74) Yu, W, (2008), Accounting-Based Earnings Management and Real Activities Manipulation, Dissertation, Georgia Institute of Technology
75) Yuan, R., & Cheng, R., & Ye, R., (2016), Auditor Industry Specialization and Discretionary Accruals: The Role of Client Strategy, The International Journal of Accounting, 51 (2), 217–239.
یادداشت‌ها