تدوین الگو و آزمون تجربی تاثیر مولفه‌های کیفیت اطلاعات حسابداری مدیریت بر ریسک مالیاتی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسیمحمد نمازی 1 , سید حمید رضا رخشا 2
1 - استاد گروه حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی اقتصاد مدیریت و حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
کلید واژه: عدم اطمینان محیطی, گزارشگری مالی, راهبری شرکتی, مدیریت سود,
چکیده مقاله :
برپایه نگرش اطلاعاتی، مهم‌ترین وظیفه حسابداری مدیریت ارایه اطلاعات با کیفیت جهت کاهش چالش‌های مدیریتی،کاهش عدم اطمینان و اثرگذاری در تصمیم‌گیری‌های عقلایی و بهینه است. در این راستا بهره‌گیری از مولفه‌های اطلاعات داخلی حسابداری مدیریت به دلیل‌های ساده‌سازی، شفاف‌سازی، افزایش اطمینان محیطی و راهبری قدرتمند، زمینه‌های افزایش اعتماد بین مالیات‌ستان‌ها و پرداخت‌کنندگان مالیاتی را فراهم می‌نماید تا بتواند در کمینه‌سازی و کاهش ریسک مالیاتی موثر واقع شود. هدف این مقاله ارایه الگوی مفهومی‌مناسب و آزمون تجربی تاثیرمولفه‌های کیفیت اطلاعات حسابداری مدیریت (عدم اطمینان محیطی، گزارشگری مالی، راهبری شرکتی و مدیریت سود) بر ریسک مالیاتی است. روش پژوهش، کمی‌و از نوع تحلیلی تبینی است. جامعه آماری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادر تهران در سال‌های 1390 تا 1399 بوده و نمونه آماری با استفاده از روش حذفی سیستماتیک 161 شرکت انتخاب شده است. دراین پژوهش با استفاده از مولفه‌های کیفیت اطلاعات حسابداری مدیریت الگویی برای ارزیابی ریسک مالیاتی ارایه گردیده است. نتایج با استفاده از داده‌های پانلی نشان می‌دهد که مولفه‌های کیفیت اطلاعات حسابداری مدیریت بر ریسک مالیاتی تاثیر با اهمیتی دارند. مدیریت سود، گزارشگری مالی و راهبری شرکتی بر کاهش ریسک مالیاتی موثر هستند و مولفه عدم اطمینان محیطی در افزایش ریسک مالیاتی تاثیرگذار می‌باشد.
Based on information attitude, Important task of management accounting is to provide quality information to reduce management challenges, reduce uncertainty, and influence rational and optimal decisions. In this regard, by the internal information components of management accounting for the reasons of simplification, clarification, increasing environmental reliability and powerful management, provides the grounds for increasing trust between taxation System and taxpayers so that it can be effective in minimizing or reducing tax risk. The purpose of this article is a suitable conceptual Model and experimentally test the impact of quality Firms of management accounting information (environmental uncertainty, financial reporting, corporate governance, and Earnings management) on tax risk. Research method is quantitative and descriptive analytical. The statistical population of Firms admitted to Tehran Stock Exchange in the years 1390 to 1399 and statistical sample was selected by systematic elimination method of 161 Firm. In this research, using the quality components of management accounting information, a model for assessing tax risk. The results panel data show quality components of management accounting information have a significant impact on tax risk. Earnings management, financial reporting and corporate governance are effective in reducing tax risk, and component of environmental uncertainty is effective in increasing tax risk.
اشرف‌زاده، سیدحمیدرضا؛ مهرگان، نادر؛ (1387). اقتصاد سنجی پانل دیتا. تهران، ناشر دانشگاه تهران موسسه تحقیقات تعاون، شابک، 5-30-2728-964-978.
اعتمادی, حسین؛ سپاسی, سحر؛ ساری، محمدعلی؛ (1396). ارزیابی ریسک سیاست‌های کمینه سازی مالیات شرکت‌ها. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 54 (14)، ص 18-1.
برزگری خانقاه، جمال؛ قدک فروشان، مریم؛ (1399). طراحی مدل سنجش ریسک مالیاتی و بررسی اثر آن بر ارزش شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سرمایه ایران. تحقیقات مالی،22 (2)، ص 296-266.
برزگری‌خانقاه, جمال؛ عباسی, ابراهیم؛ قدک‌فروشان، مریم؛(1399). بررسی اثر تعاملی ریسک مالیاتی و مسئولیت اجتماعی بر ارزش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، 40(11)، ص 189_159.
بشیری‌منش، نازنین؛ مداح، احسان؛ آگاهی، فهیمه؛ (1401). سوگیری مدیران بر استراتژی‌های حسابرسان در مواجه با ریسک حسابرسی. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، دوره 1، شماره 3، (پیاپی 3)، 52-25.
بهرامفر، نقی؛ رسولی، ولی الله؛ (1377). ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری مدیریت و نقش آن در تصمیم‌گیری مدیریت. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، سال 6، شماره 24 و 25، ص 109-86.
تلخابی, نیکو‌مرام؛ وکیلی‌فرد, هاشم؛ رویای، رمضانعلی؛ (1397). بررسی چسبندگی حق الزحمه حسابرسی و تأثیر ریسک مالیاتی بر آن. دانش حسابداری 30 (8)، ص 201-167.
حساس‌یگانه، یحیی؛ رضایی، شهروز؛ (1397). مدلی برای تأثیر مسئولیت اجتماعی و هزینه‌های مدیریت مالیات شرکت بر اجتناب و فرار مالیاتی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال 15، شماره 58، ص 58-27.
خواجوی، شکرالله؛ کیامهر، محمد؛ (1395). مدل‌سازی اجتناب مالیاتی با استفاده از اطلاعات حسابداری. مجله دانش حسابداری، سال 7، شماره 25، ص 100-79.
خواجوی، شکرالله؛ رضایی، غلامرضا؛ فانی، لیلا؛ (1401). رابطه بین اجتناب مالیاتی و ضعف کنترل‌های داخلی. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، دوره 1، شماره 1 (پیاپی 1)، ص 66-47.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ زندی، آناهیتا؛ (1399). رابطه انگیزه‌های ریسک‌پذیری مدیران و فعالیت‌های اجتماعی غیر مسئولانه. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 13، شماره 49، ص 232-205.
زکی‌زاده، عباس؛ خردیار، سینا؛ محمدی نوده، فاضل؛ احمدی موسی‌آّباد، ایوب؛ (1400). سنجش کیفیت اطلاعات حسابداری در مواجه با وفاداری صاحبکار با رویکرد الگوریتم تجمع ذرات. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 13، شماره 50، ص249-227.
ساری، محمدعلی؛ اعتمادی, حسین؛ سپاسی, سحر؛ (1398). نقش کیفیت محیط اطلاعات داخلی در کاهش ریسک مالیاتی شرکت‌ها. پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 23 شماره 2، ص 27-1.
سحری، محمدرضا؛ پورزمانی، زهرا؛ (1401). تبین الگوی ویژگی‌های حاکمیت شرکتی با محوریت حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت. برسی‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 14، شماره 3، پیاپی 55، ص 143-121.
کردستانی، غلامرضا؛ جعفری، آمنه؛ (1401). عملکرد شرکت‌های همتا و مدیریت سود. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، دوره 1 شماره 3، (پیاپی 3)، ص 99-71.
مشایخ، شهناز؛ محمؤدیان؛ نسیم؛ (1396). بررسی تأثیر پاداش هیأت مدیره و مدیرعامل، اصول حاکمیت شرکتی بر مدیریت مالیاتی. فصلنامه پژوهش‌های نوین در حسابداری و حسابرسی، 1(2)، ص 36-9.
نمازی، محمد؛ اسماعیل‌پور، حسن، (1399). تأثیر استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی بر فرار و اجتناب مالیاتی. مجله دانش حسابداری، دوره 11، شماره 1، ص 33-1.
Abernathy, J. L., Finley, A. R., Rapley, E. T., & Stekelberg, J. (2021). External Auditor Responses to Tax Risk. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 36(3), 489-516.
Aksu, M., & Kosedag, A. (2006). Transparency and Disclosure Scores and Their dDeterminants in the Istanbul Stock Exchange. Corporate Governance: An International Review, 14(4), 277-296.
Berger, P.G., Ofek, E., Yermack, D.L., (1997). Managerial Entrenchment and Capital Structure Decisions”, J. Financ. 52 (4), PP. 1411–1438.
Beidleman, C. R. (1973). Income Smoothing: The Role of Management. Accounting Review, 48(4), 653-667.
Brazel, J. F., & Dang, L. (2008). The Effect of ERP System Implementations on the Management of Earnings and Earnings Release Dates. Journal of Information Systems, 22(2), 1-21.
Brealey, R. (1972). A & Myers, SC (2013). Principles of Corporate Finance. Aufla-ge, Boston.
Chen, X., Hu, N., Wang, X., and Tang, X. (2014). Tax Avoidance and Firm Value: Evidence from China. Nankai Business Review International, No. 5 (1). PP: 25-42.
Davenport, T. H. (2000). The Future of Enterprise System-Enabled Organizations. Information Systems Frontiers. Vol. 2, No. 2, PP:163-180.
Dechow, P. M. (1994). Accounting Earnings and Cash Flows as Measures of Firm Performance: The Role of Accounting Accruals. Journal of Accounting and Economics, 18(1), 3-42.
Dyreng, S.D., Hanlon, M., Maydew, E.L., (2010. The Effects of Executives on Corporate Tax Avoidance”, The Accounting Review 85, PP. 1163-1189.
Eberhartinger, E., & Zieser, M. (2021). The Effects of Cooperative Compliance on Firms’ Tax Risk, Tax Risk Management and Compliance Costs. Schmalenbach Journal of Business Research, 73(1), 125-178.
Fan, C., & Chen, L. (2021). Study on Tax Risk Assessment of Listed Enterprises in Cultural Media Industry. Academic Journal of Business & Management, 3(9), 30-33.
Firmansyah, A., Febrian, W., & Falbo, T. D. (2022). The Role of Corporate Governance and Tax Risk in Indonesia Investor Response to Tax Avoidance and Tax Aggressiveness. Jurnal Riset Akuntansi Terpadu, 15(1), 11-27.
Gallemore, J., & Labro, E. (2015). The Importance of the Internal Information Environment Tax Avoidance. Journal of Accounting and Economics, 60(1), 149-167.
Ghosh, D., & Olsen, L. (2009). Environmental Uncertainty and Managers’ Use of Discretionary Accruals. Accounting, Organizations and Society, 34(2), 188-205.
Jiang, Z. (2022). Analysis of the Enterprise Tax Risk and Management Control Based on" Internet+ Tax". In Proceedings of the International Conference on Information Economy, Data Modeling and Cloud Computing, ICIDC 17)1), 17-27.
Kemme, D. M., Parikh, B., & Steigner, T. (2020). Tax morale and International Tax Evasion. Journal of World Business, 55(3), 101-113.
Kim, S. E., & Lee, J. (2001). Iproved Refined Plastic-Hinge Analysis Accounting for Local Buckling. Engineering Structures, 23(8), 1031-1042.
Lasloom, N. M., & Grigorieva, E. (2021). Risk Management and Strategic Improvement of Corporate Sustainability for Multinational Companies. The Business & Management Review, 12(2), 45-54.
Lim, Y, (2011). Tax Avoidance, Cost of Debt and Shareholder Activism: Evidence from Korea”, Journal of Banking & Finance, 35(2), PP. 456-470.
Namazi, M. (1985). Theoretical Developments of Principal-Agent Employment Contract in Accounting: The State of the Art. Journal of Accounting Literature, Spring: 113-163.
Neuman, S. S., Omer, T. C., & Schmidt, A. (2013). Risk and Return: Does Tax Risk Reduce Firms’ Effective Tax Rates. SSRN Electronic Journal. https://doi. org/10.2139/ssrn, 2215129.
Savić, M., Atanasijević, J., Jakovetić, D., & Krejić, N. (2022). Tax Evasion Risk Management Using a Hybrid Unsupervised Outlier Detection Method. Expert Systems with Applications, 19)3(, 116-151.
Smith, M. (2019). Research Methods in Accounting. Sage.
Wang, X. (2010). Tax Avoidance, Corporate Transparency, and Firm Value (Doctoral Dissertation, University of Texas).
Yousefi, K., Vesal, M., & Pilvar, H. (2020). Import Tax Evasion and Avoidance: Evidence from Iran. The Quarterly Review of Economics and Finance, 75(1), 31-39.