برآورد تابع تقاضای کوتاه‌مدت و بلندمدت گاز طبیعی در بخش خانگی

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

محمد بابازاده ¹ , خلیل قدیمی دیزج ² , وحید قربانی ³

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
2 - مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
3 - کارشناس ارشد اقتصاد

تاریخ دریافت : 1392/01/18 تاریخ پذیرش : 1392/11/07 تاریخ انتشار : 1392/12/10

کلید واژه: مدل تصحیح خطا, الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی, هم‌جمعی, گاز طبیعی,

چکیده مقاله :

مصرف بالای گاز طبیعی در بخش خانگی یکی از معضلات اقتصادی کشور می‌باشد. متوسط رشد سالانه مصرف گاز طبیعی 9/9 درصد در طی سال‌های 88-1378 است. آگاهی و شناخت درست از عوامل موثر بر تقاضای گاز طبیعی در کوتاه‌مدت و بلند‌مدت می‌تواند زمینه را برای اتخاذ سیاست‌های مناسب در این حوزه فراهم آورد. در این مقاله از الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی و مدل تصحیح خطا جهت برآورد تابع تقاضا در طی سال‌های 88-1378 استفاده می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که جانشینی بین گاز طبیعی و برق در بخش خانگی وجود ندارد؛ رابطه بلندمدت بین متغیرهای تابع تقاضای گاز طبیعی تأیید می‌گردد؛ کشش قیمتی گاز طبیعی در کوتاه‌مدت و بلند‌مدت از نظر آماری معنادار نبوده و کشش درآمدی آن در کوتاه‌مدت و بلند‌مدت به ترتیب 627/0 و 88/0 می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Natural gas high consumption in home sector is an important issue in Iranian economy. The data confirm that the increase of natural gas consumption in Iran is dramatically high near 9.9 percent. This paper estimates long run and short run natural gas demand by using ARDL, ECM models during 1999-2009. The results indicate that natural gas can't be substituted by electricity; there is a long run relationship between the variables; price elasticity of natural gas is -0.12 and -o.36 in short run and long run respectively but not statistically significant and income elasticity, in short run and long run, is 0.627 and 0.88 respectively.

منابع و مأخذ:

منابع

-         اسماعیل‌نیا، علی‌اصغر(1378). برآورد تقاضای سوخت در بخش حمل و نقل زمینی و پیش‌بینی آن طی برنامه سوم، مجله برنامه و بودجه، 4(46 و 47): 3-40.

-         اشراق‌نیای جهرمی، عبدالحمید، ایقانی یزدلی، روح‌اله (1387). مدلسازی مصرف گاز طبیعی و فرآورده‌های نفتی و بررسی امکان جانشینی گاز طبیعی به جای فرآورده‌های نفتی در ایران. فصلنامه شریف:75-65.

-         تشکینی، احمد (1384). اقتصاد‌سنجی کاربردی به کمک Microfit. مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران، تهران.

-         صادقی، حسین، مهرگان، نادر، امانی،  مسعود(1391). استفاده از روش روز درجه در برآورد تقاضای گاز طبیعی بخش خانگی ایران: با رویکرد پانل دیتا. مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌، 9(32): 187-169.

-         کشاورز حداد، غلامرضا، میرباقری جم، محمد (1386).  بررسی تابع تقاضای گاز طبیعی (خانگی و تجاری) در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 9(32):160-137.

-         لطفعلی پور، محمد رضا، باقری، احمد (1382). تخمین تابع تقاضای گاز طبیعی مصارف خانگی شهر تهران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران.(16): 151-133.

-         مشیری، سعید، شاهمرادی، اکبر (1385). برآورد تقاضای گازطبیعی و برق خانوارهای کشور: مطالعه خرد مبتنی بر بودجه خانوار. مجله تحقیقات اقتصادی، (72): 335-305.

-         مهرگان، نادر، قربانی، وحید (1388). تقاضای کوتاه مدت و بلندمدت بنزین در بخش حمل و نقل. پژوهشنامه حمل و نقل، 6(4):5-6.

-         نوفرستی، محمد (1378). ریشه واحد و هم‌جمعی در اقتصاد‌سنجی. مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، تهران.

-         وزارت نیرو، معاونت انرژی، دفتر برنامه‌ریزی انرژی، ترازنامه انرژی، سال‌های مختلف.

-         Akmal, M., & Stern, D. (2001). Reseidential energy demand in Australia: An application of dynamic OLS. Australian bureau of agricultural and resource economics, Australian National University, WP 0101.

-         Kamerschen, R, D., R. & Porter, V,  D. (2004). The demand for residential, industrial and total electricity. Energy Economics, 26(1):87–100.

-         Erdogdu, E. (2010). Natural gas demand in Turkey. Applied Energy, 87(1): 211-219.

-         Halicioglu, F. (2007). Residential electricity demand dynamics in Turkey. Energy Economics, 29(2): 199–210.

-         Filippini, M., & Pachauri, S. (2004). Elasticities of electricity demand in urban Indian households. Energy Policy, 32(3): 429–436.

-         Narayan, P.K., & Smyth, S. (2005). The residential demand for electricity in Australia: An application of the bounds testing approach to cointegration. Energy Policy, 33(4):467–474.

-         Pesaran, M.H., & Shin, Y., & Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16 (3): 289–326.

-         Winston T. Lin., & Yueh H. Ch., & Chatov, R. (2002). The demand for natural gas, electricity and heating oil in the United States . Resources and Energy , 9(3): 233-258.