مدل قیمت‌گذاری صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله بر اساس نظریه بازیها
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیتعلی اکبر ناجی میدانی 1 , غلامعلی رحیمی 2
1 - دانشیار اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
کلید واژه: طبقه‌بندی JEL: C70 D42, L95, واژگان کلیدی: نظریه بازیها, خط لوله, صادرات, قیمت‌گذاری, گاز طبیعی,
چکیده مقاله :
یکی از مسائل مهم در زمینه صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله، نبودن استراتژی مشخص برای قیمت‌گذاری است و ارائه مکانیسم قیمت‌گذاری بهینه، همواره یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قراردادهای صادرات گاز بوده است. در این مقاله یک مکانیسم قیمت‌گذاری مبتنی بر نظریه بازیها ارائه شده است. این مکانیسم قیمت‌گذاری مبتنی بر همکاری بین کشورهای تولیدکننده، مصرف‌کننده و انتقال‌دهنده گاز تدوین شده است که در صورت پایبندی کشورهای صادرکننده به آن، منافع این کشورها تأمین خواهد شد. بر این اساس با در نظر گرفتن واقعیات بازار و با توجه به شرایط کشور انتقال‌دهنده، سناریوهای مختلفی تدوین و بر اساس آن مدل‌سازی صورت گرفته است. نتایج حاصل از مدل‌های مختلف درباره تعیین قیمت، مقدار و تعرفه بهینه؛ برای دو بازی همکارانه و غیرهمکارانه این است که نفع کشورهای عضو در بازی همکارانه به مراتب بیشتر از بازی غیرهمکارانه است.
One of the most important issues in the field of natural gas export via pipeline is the lack of pricing strategy, and providing an optimum pricing mechanism has always been one of the biggest challenges for gas export contracts. In this paper a pricing mechanism based on Game theory provided. The pricing mechanism has been developed based on cooperation among producing countries, consumers and gas transmitters that in the case of gas-exporting countries' commitment to it, the interests of these countries will be supplied. So, taking into account the realities of the market and according to the conditions of transmitter country, different scenarios have been compiled and according to it, the modeling is accomplished. The results of the different models in determining price, quantity and optimum tariff for two cooperative and non-cooperative games is that the interest of member countries in cooperative game is far greater than non-cooperative game.
منابع
- دهنوی، جلال، رحیمی، غلامعلی (1390). فاز صفر: مطالعه روش‌های قیمت‌گذاری گاز در قراردادهای بینالمللی. موسسه مطالعات بینالمللی انرژی. تهران.
- رحیمی، غلامعلی (1386). نگاهی به صنعت LNG در جهان. موسسه مطالعات بینالمللی انرژی. تهران.
- عبدلی، قهرمان (1387). نظریه بازیها و کاربردهای آن؛ بازیهای ایستا و پویا با اطلاعات کامل. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی. تهران. چاپ دوم.
- منظور، داوود، یوسفی، حسن (1393). ترانزیت گاز ایران به اروپا: رویکرد نظریه بازی. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی. 10 (43): 45-21.
- نجارزاده، رضا، محمودی، حیدر (1395). رقابت ایران، روسیه و قطر برای دستیابی به بازار گاز هندوستان. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). 16 (1): 397-355.
- Bhattacharyya, S. C. (2011). Energy economics, concepts, issues, markets and governance. Springer London Dordrecht Heidelberg New York.
- Chaterjee, R. (2004). Gas/LNG contract and pricing. Gas pricing workshop at institute for international energy studies (IIES), Tehran.
- Flower, A. (2004). LNG Today: Fully updated and expanded.
- Heidari, M. (2014). TO explore natural gas pricing possibility by major gas buyers using game theory models in a win - win form. Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 3, (11): 253-281.
- Khaleghi, Shahla & Reza Fathollahzadeh. (1999). Natural gas and LNG pricing in international trade, Persian Gulf gas resources, export to the world markets: A manual for the 21st century. Tehran – Iran
- Kanai, M. (2011). Putting a price on energy: Oil pricing update. Energy charter.
- Putting a Price on Energy. (2007). International pricing mechanisms for oil and gas, energy charter secretariat, depot legal (Belgium).
- Si J.W., Chen Y.-X. & Ding H. (2010). Two-stage dynamic game-pricing model for natural gas pipeline transportation. Journal of China University of Petroleum (Edition of Natural Science). 34. Issue 1.
- Stern. J., & Howard, R. (2011). The transition to hub-based gas pricing in continental Europe. Oxford Institute for Energy Studies, NG 49.
_||_