تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در منابع تامین اجتماعی در ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

سهیلا سبحانی ¹ , محمدحسن فطرس ^{2 *} , غلامعلی حاجی ³ , اسماعیل ترکمنی ⁴

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، استان مرکزی، اراک، ایران
2 - استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
3 - استادیار، گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، استان مرکزی، اراک، ایران
4 - دانش‌آموخته اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/05/25 تاریخ پذیرش : 1401/08/04 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: اشتغال, O17, تامین اجتماعی, طبقه‌بندی JEL: D58, الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE), J46 واژگان کلیدی: فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT),

چکیده مقاله :

هدف این مقاله ارزیابی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در منابع تامین اجتماعی در ایران با استفاده از الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی و لحاظ دوگانگی بازار کار (رسمی و غیررسمی) در دوره زمانی 1378-1398 است. نتایج نشان داد توسعه فاوا با تغییر ساختار اشتغال، منابع تامین اجتماعی را متاثر می‌سازد. واکنش متغیرها به تکانه مثبت فناوری اطلاعات و ارتباطات نشان داد افزایش بیشتر فرصت‌های شغلی در بخش غیررسمی، دست‌یابی بیشتری را به مشاغل این بخش فراهم می کند و با افزایش نرخ مشارکت، تعداد شاغلان غیررسمی افزایش می یابد. یافته ها نشان داد افزایش اشتغال غیررسمی موجب افزایش منابع از‌دست‌رفته تامین اجتماعی می شود. براساس نتایج، پیشنهاد می‌گردد سیاست‌گذاران و صندوق‌های بیمه‌ای برای گسترش پوشش بیمه‌ای و حمایت از شاغلان غیررسمی با مشارکت کارفرمایان و دولت، برنامه‌های انعطاف‌پذیر متناسب با شرایط و مسیرهای شغلی افراد تدوین نمایند.

چکیده انگلیسی:

The impact of the development of information and communication technology on the labor market and social security has been the focus of international labor and social security organizations. This study examines the impact of ICT on Social Security Resources in the context of Iran’s economy during the period 1999 to 2019, using the Stochastic Dynamic General Equilibrium (DSGE) model, focused on duality of labor market (formal and informal).  The results of the study show that the development of information and communication technology affects social security resources by changing the structure of employment. A survey on the variables response to the positive impulse of ICT shows that the further increase in job opportunities in the informal sector provides more access to jobs in this sector and increasing in the participation rate, the number of informal workers increases. The finding show increasing in informal employment causes an increase in the lost resources of social security. Based on the results, it is suggested that policymakers and insurance funds develop flexible programs in order to expand insurance coverage and support informal workers with the participation of employers and the government.

منابع و مأخذ:

• افشاری، زهرا، توکلیان، حسن، بیات، مرضیه (1397). بررسی تاثیر شاخص کل قیمت سهام بر متغیرهای کلان اقتصادی با استفاده از رویکرد DSGE، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 18 (2): 103-81.


• زروکی، شهریار، یدالهی اطاقسرا، مستانه (1400). تحلیل عوامل موثر بر منابع ازدست‌رفته سازمان تامین اجتماعی در ایران، مجله اقتصاد باثبات و توسعه پایدار، 2 (3): 131-110.


• سازمان تامین اجتماعی (1394). تامین اجتماعی برای همه: آشنایی با ماموریت­ها، کاردکردها و افراد برخوردار از خدمات تامین اجتماعی. تهران، موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی.


• سازمان تامین اجتماعی (1395). مفاهیم و تعاریف بیمه اجتماعی و تامین اجتماعی. تهران، موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی.


• سازمان تامین اجتماعی (1397). بخش غیررسمی و تبعات آن برای صندوق­های بیمه‌ای. تهران، موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی.


• کریمی، زهرا (1390). قانون حداقل دستمزد و اشغال غیررسمی در ایران. اولین همایش ملی اقتصاد ایران. دانشگاه تهران.


• کریمی، زهرا، زروکی، شهریار و زریان احمدی (1396). برآورد و تحلیل منابع ازدست‌رفته تامین اجتماعی در بخش غیررسمی. فصلنامه سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا (س)، 5 (1 (14)): 59-80.


• نیکوپور، حسام (1383) تخمین حجم اقتصاد زیرزمینی ایران با تاکید بر انگیزه فرار بیمه­ای (1380-1340). فصلنامه تامین اجتماعی، (18): 131-158.


• Adams, A. (2018). Technology and the labour market: the assessment. Oxford review of economic policy, 34(3), 349-361.


• Artecona, R., & Chau, T. (2017). Labour issues in the digital economy.


• Audi, M., & Ali, A. (2019). The advancement in Information and Communication Technologies (ICT) and economic development: a panel analysis. Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/93476/


• MPRA Paper No. 93476, posted 26 Apr 2019 08:54 UTC.


• Brynjolfsson, E., & McAfee, A. (2014). The second machine age: Work, progress, and prosperity in a time of brilliant technologies. WW Norton & Company.


• Brameshuber, E., & Zwinger, V. (2018). Collectively Agreed (Minimum) Labour Conditions as ‘Protection Boosters’. International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations, 34(1).


• Busato, F., & Chiarini, B. (2004). Market and underground activities in a two-sector dynamic equilibrium model. Economic Theory, 23(4), 831-861.


• Feldmann, H. (2013). Technological unemployment in industrial countries. Journal of Evolutionary Economics, 23(5), 1099-1126.


• Graham, C., & Grisard, C. (2019). Rich man, poor man, beggar man, thief: Accounting and the stigma of poverty. Critical Perspectives on Accounting, 59, 32-51.


• Guterres, A., & Kituyi, M. (2017). Information Economy Report 2017: Digitalization, Trade and Development. United Nations Publication, switzerland.


• International Labour Organization. (2018). The Future of work Centenary Initiative. Geneva, International Labour Office.


• Konkolewsky, H. H. (2017). Digital economy and the future of social security. Administration, 65(4), 21-30.


• McKinnon, R. (2019). Introduction: Social security and the digital economy–Managing transformation. International social security review, 72(3), 5-16.


• (2001). The new economy: beyond the hype. Final Report on the OCDE Growth Project.


• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2016). Automation and Independent Work in a Digital Economy, Policy Brief on the Future of Work.


• Orsi, R., Raggi, D., & Turino, F. (2012). Estimating the size of the underground economy: A DSGE Approach. SSRN Electronic Journal. DOI:10.2139/ssrn.2021261.


• Pianta, M., & Antonucci, T. (2002). Employment effects of product and process innovations in Europe, Special issue on Innovation, Growth and Employment a cura di Michie J., Oughton C. e Pianta M.


• Richardson, L. (2020). Platforms, markets, and contingent calculation: The flexible arrangement of the delivered meal. Antipode, 52(3), 619-636.


• United Nations Conference on Trade and Development. (2017). Information economy report 2017: digitalization, trade and development. UN.


• World Economic Forum. (2016). The future of jobs: Employment, skills and workforce strategy for the fourth industrial revolution. Global Challenge Insight Report.