ارزیابی اثر نوسانات ارزی بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و سنجش وقفههای زمانی آن

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محمد جواد محقق نیا ¹ , علی اصغر ضیاچی ² , مصطفی سرگلزائی ³ , وحید خاشعی ⁴

1 - عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی/ دانشکده حسابداری و مدیریت /گروه مدیریت مالی
2 - دانشجوی دکتری،رشته مدیریت مالی، گرایش مالی، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایران
3 - گروه مالی و بانکداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی ، تهران، ایران.
4 - دانشیار، دانشکده حسابداری مدیریت، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایرانvahid

تاریخ دریافت : 1401/01/15 تاریخ پذیرش : 1401/03/19 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: C58, G32, M41, واژه‌های کلیدی: نوسانات ارزی - ارزش افزوده اقتصادی, وقفههای زمانی. طبقه بندی JEL : E51,

چکیده مقاله :

چکیدهعملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس تحت تأثیر عوامل متعدد داخلی و خارجی قرار دارند. مدیران این شرکتها علاوه بر بهرهمندی از عوامل داخلی میبایستی بتوانند عوامل محیطی خود را به گونه ای هدایت کنند تا بتوانند اهداف هدفگذاری شده را محقق سازند. از این رو تحقیق حاضر به ارزیابی اثر نوسانات ارزی(به عنوان یک عامل محیطی) بر عملکرد شرکتها و سنجش وقفههای زمانی آن میپردازد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻧﻮع ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺷﺒﻪ ﺗﺠﺮﺑﯽ می‌باشد و از لحاظ طبقه‌بندی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻫﺪف، از ﻧﻮع ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺎرﺑﺮدی است. برای ارزیابی اثرگذاری نوسانات نرخ ارز بر عملکرد شرکتها از مدل ناهمسانی واریانس شرطی خودرگرسیونی (GARCH) و همچنین جهت سنجش وقفههای اثرگذاری نرخ ارز بر عملکرد شرکتها از الگوی خودرگرسیونی با وقفه توزیعی (ARDL) استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که نوسانات نرخ ارز بر عملکرد شرکتها تاثیر معنادار دارد که البته این اثر در صنایع مختلف به لحاظ شدت ونوع رابطه متفاوت است و این اثرات با وقفه های زمانی متفاوت در صنایع مختلف بروز میکند.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe performance of listed firms is affected by a variety of internal and external factors. In addition to exploiting the internal factors, the managers of these firms must be able to navigate the external environment in such a way as to achieve their intended goals. The present research investigates the impact of currency fluctuations as an environmental factor on the performance of the firms listed on the Tehran Stock Exchange (TSE). This quasi-experimental research uses the generalized autoregressive conditional heteroskedasticity (GARCH) model to evaluate the impact of currency fluctuations on firm performance and the autoregressive distributed lag (ARDL) model to measure the effect of lags on this relationship. The results show that currency fluctuations significantly affect the performance of TSE-listed firms, but the strength and type of these effects vary across industries. Also, these effects occur with different time lags in various industries.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
ابراهیمی محسن و شکری نوشین (1390) بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر قیمت سهام با تاکید بر نقش سیاست پولی، فصلنامه مدلسازی اقتصادی ،5 ،(1) 45-23.
اسلاملوئیان کریم، و زارع هاشم (1385) تاثیر متغیر های کلان و دارایی های جایگزین بر قیمت سهام در ایران: یک الگوی خود همبسته با وقفه های توزیعی، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ،8 (29)، 49-17.
امامی کریم، ملکی الهه، (1393). بررسی اثر نوسانات نرخ ارز بر اشتغال در ایران .فصلنامه اقتصاد مالی،8 (26)،112-95.
اندرس، والتر(1386)،اقتصاد سنجی سریهای زمانی بارویکرد کاربردی،دکتر مهدی صادقی و سعید شوال پور،جلد اول و دوم، تهران،دانشگاه امام صادق(ع)،52-41.
باباجانی جعفر, شکرخواه جواد(1391). مدل مناسب حسابداری برای بانکداری اسلامی در ایران با تاکید بر عقود مشارکتی.بورس اوراق بهادار،5(1)،192-163.
بصیرت مهدی، نصیرپور آرزو، جرجرزاده علیرضا (1394). اثر نوسان های نرخ ارز بر رشد اقتصادی با توجه به سطح توسعه بازارهای مالی در کشورهای منتخب عضو اوپک .فصلنامه اقتصاد مالی،9(30)،156-141.
پیرایی خسرو و شهسوار محمد رضا (1387). تاثیر متغیر های کلان اقتصادی بر بازار بورس، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران9(1) ، 21-38.
پورزمانی زهرا، روحی علی و کیوان مام حمه(1389) بررسی تاثیر تاخیری شاخص های کلان اقتصادی بر بازده سهام، مجله حسابداری مدیریت،3، (7)17-1.
دائیکریم زاده سعید، شریفی رنانی حسین، قاسمیان مقدم لطفعلی(1392)  اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام بانک ها مجله اقتصادی (12و11) 65-90.
دائیکریم زاده سعید، امام وردی قدرت الله، شایسته افسانه (1393). بررسی تأثیر نرخ ارز واقعی بر صادرات غیر نفتی ایران.فصلنامه اقتصاد مالی،8 (29)،168-151.
دارابی رؤیا و علی فرحی ملیحه (1389)، تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک و بازده کل سهام با تاکید بر مدل بازده سهام تورم، پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، 2، (7)141-169.
رحمانی لیلا (1389)، پایان نامه کارشناسیارشد، بررسی تأثیر نااطمینانی حاصل از سیاستهای اقتصادی دولت بر رشد اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی.
زراء نژاد منصور و معتمدی سحر (1391) ، بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 12 (46) ، 116-101.
سجادی سیدحسین ، فرازمند حسن و علیصوفی هاشم (1389)، بررسی رابطه متغیّرهای کلان اقتصادی و شاخص بازده نقدی سهام در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشنامه علوم اقتصادی، 10، 2) پیاپی ) 58-35.
سعیدی پرویز و امیری عبدالله (1387)  بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی با شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران فصلنامه مدلسازی اقتصادی 2 (2) 130-111.  
سایت بانک مرکزی (www.cbi.ir).
علی محمد مرادی، مرتضی احمدی، محسن خوش طینت نیک نیت (1395) ، آزمون کارآمدی مدل اولسن با استفاده از شاخص پیوتروسکی در پیش بینی بازدهی سهام شرکت ها، چشمانداز مدیریت مالی،4(14) 85-65.
کریم زاده، مصطفی(1385) بررسی رابطه بلند مدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیرهای کلان پولی با استفاده از روش همجمعی در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش های اقتصادی 8 (26) 48-41.
موسایی، میثم، مهرگان نادر و حسین امیری (1389) رابطه بازار سهام و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی 18(54) ، 73-94.
مقدم محمدرضا، سزاوار محمدرضا (1394) بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار، بررسی های بازرگانی 12(75) صص 1-12.
نیکخوتریت حافظ، رحمانی تیمور، خلیلی فرزانه (1401). نا اطمینانی اقتصاد کلان و تصمیمات سرمایه‌گذاری بانک‌ها.فصلنامه اقتصاد مالی،16 (58)،22-1.
Akaike, H. (1969). Fitting autoregressive models for prediction. Annals of the institute of Statistical Mathematics. 21: 243-247.
Anisak, N. & Mohamad, A., (2020). “Foreign exchange exposure of Indonesian listed firms”. Global Business Review, No. 21(4), Pp: 918-936
Bhattacharya, J. & Haslag J. & Antoine, M., (2009), “Optimal monetarypolicy and economic growth”, European Economic Review,Vol.53, No.2, pp: 210-223.
Bacidore, J. M., Boquist, J. A., Milbourn, T. T and A.V. Thakor (1997), “the search for the Best Financial Perofmance Measure”, Financial Analysts Journal, May/June, PP. 11-20.
Bjørnland H.C.Leitemo H.(2005).Identifying the interference between us monetary policy and the stock market.bank of finland research discussion research.
Cassola, N. C. Morona (2004). Monetary policy and the stock market in the euro area. Journal of Policy Modeling. 26: 387-399.
Clabrese, V.J (1999), “Economic Value Added: Finance 101 on Steroids”, The Journal of Band Cost & Management Accounting, Vol. 12, Issue 1, Pp. 3-34.
Collard, F., & Dellas, H., (2018), “Euler equations and monetary policy”, Journal of Economic Letters, Vol.114, No.1, pp:1-5.
Ehsan H. Feroz,Sungsoo Kim , Raymond L. Raab(2003) Financial Statement analysis: A Data envelopment analysis Approach, Journal of the Operational Research Society, Vol. 54, pp. 48-58.
Edwin Prabu ,Indranil Bhattacharyy, Partha Ray, (2019), Is the stock market impervious to monetary policy announcements: Evidence from emerging India, International Review of Economics and Finance, 46: 166–179
Famma (1980), “Agency problems & Theory of the firms”, Journal of Political Economy, PP. 288-307.
Hsing ,Y.(2013). Effects of Fiscal Policy and Monetary Policy on the StockMarket in Poland . Journal of Econometrics, 205, 165 – 174.
Hilde, C, Bjornland ,H.C, , Leitemo,K. (2018). Identifying the Interdependencebetween US Monetary Policy and the Stock Market. Journal of Monetary Economics, 56, 275-282.
Hannan, E.J. and Quinn, B.G. (1979). The determination of the order of anautoregression. Journal of the Royal Statistical Society. Series B(Methodological): 190-195.
Harold, A., Linstone, M., & Turoff, M., (1975) .The Delphi Method: Technique and Applications. Addison: Wesley publishing Co.
Humpe A. Macmillan P. (2006). Can macroeconomic variables explain longiiterm stock market movements? A comparison of the US and Japan, boom Empirical appropriate cointegrating.vector; Working.Paper, http://ideas.repec.org/p/san/crieff /0511 .html.
Hansen, P.Svejestrup. (1996), “Permanent Effects of Monetary Policy in a Dynamic Menu Cost Model”, Journal of Economics Letter, Vol.52, No.1, PP: 61-66.
Ioanidis ch. Kontonikas A.(2007). The Impact of monetary policy on stock prices. journal of policy modeling. 6 .15.
Ioannidis, C, Kontonikas, A . (2007) . The Impact of Monetary Policy on StockPrices . Journal of Policy Modelling, 30, 33 – 53.
Ioanidis ch. Kontonikas A.(2007). The Impact of monetary policy on stock prices.journal of policy modeling. 6 .15.
Iwata, S., & Wu, S., (2006), “Estimating monetary policy effects when interest rates are close to zero”, Journal of Monetary Economics, Vol.53, No.2, pp: 1395-1408.
Javaharlal (2007),Corporation Financial Reporting ,India, Delhi. Rating and Ranking Firms with Fuzzy Expert Systems: The Case of Camuzzi, University of degli studi di Modena e Reggio, Emilia Dipartimento di Economia Politica degli Studi, della Calabria ,Padua. June.
Kyei-Mensah, J. & Awuah-Werekoh, A., (2020). “The Impact of Exchange Rate and Interest Rate Volatility on Stock Market Returns”. The Journal of Applied Business and Economics, No. 22(4), Pp: 36-50.
Krainer, Robert E. (2014). Monetary policy and bank Lending in the Euro axea: Is there a stock market channel or an interest rate channel. Journal money and finance, 49: 283-298.
Mattesini, F., & Nistico, S., (2010), “Trend growth and optimal monetarypolicy”, Journal of Macroeconomics, Vol.32, No.3, pp: 797-815.
Ozan Eksi, Bedri Kamil Onur Tas, (2017) Unconventional monetary policy and the stock market’s reaction to Federal Reserve policy actions, North American Journal of Economics and Finance, 40 pp: 136-147
Rezitis, A.N.(2015). The relationship between agricultural commodity prices, crude oil prices and US dollar exchange rates: a panel VAR approach and causality analysis. International Review of Applied Economics. 29: 403-434.
Rissanen, J. (1978). Modeling by shortest data description. Automatica. 14:465-471.
Sims. C.A, (2002), “Interpreting the Macroeconomic Time Series Facts: The Effects of Monetary Policy”, European Economic Review, Vol.63, No.5, pp: 975-1000.
Vithessonthi, Chaipor & Yaowaluk Techarongrojwong (2012). The impact of monetary policy decisions on stock returns: Evidence from Thailand. Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, 22: 487-507.
Wang, V. C.; Le, T. L.; Nguyen, Q. K. & Tran, D. Q., (2020). “Linkage between exchange rate and stock prices: evidence from Vietnam”. The Journal of Asian Finance, Economics, and Business, No. 7(12), Pp: 95-107.

 

Akaike, H. (1969). Fitting autoregressive models for prediction. Annals of the institute of Statistical Mathematics. 21: 243-247.
Anisak, N. & Mohamad, A., (2020). “Foreign exchange exposure of Indonesian listed firms”. Global Business Review, No. 21(4), Pp: 918-936
Bhattacharya, J. & Haslag J. & Antoine, M., (2009), “Optimal monetarypolicy and economic growth”, European Economic Review,Vol.53, No.2, pp: 210-223.
Bacidore, J. M., Boquist, J. A., Milbourn, T. T and A.V. Thakor (1997), “the search for the Best Financial Perofmance Measure”, Financial Analysts Journal, May/June, PP. 11-20.
Bjørnland H.C.Leitemo H.(2005).Identifying the interference between us monetary policy and the stock market.bank of finland research discussion research.
Cassola, N. C. Morona (2004). Monetary policy and the stock market in the euro area. Journal of Policy Modeling. 26: 387-399.
Clabrese, V.J (1999), “Economic Value Added: Finance 101 on Steroids”, The Journal of Band Cost & Management Accounting, Vol. 12, Issue 1, Pp. 3-34.
Collard, F., & Dellas, H., (2018), “Euler equations and monetary policy”, Journal of Economic Letters, Vol.114, No.1, pp:1-5.
Ehsan H. Feroz,Sungsoo Kim , Raymond L. Raab(2003) Financial Statement analysis: A Data envelopment analysis Approach, Journal of the Operational Research Society, Vol. 54, pp. 48-58.
Edwin Prabu ,Indranil Bhattacharyy, Partha Ray, (2019), Is the stock market impervious to monetary policy announcements: Evidence from emerging India, International Review of Economics and Finance, 46: 166–179
Famma (1980), “Agency problems & Theory of the firms”, Journal of Political Economy, PP. 288-307.
Hsing ,Y.(2013). Effects of Fiscal Policy and Monetary Policy on the StockMarket in Poland . Journal of Econometrics, 205, 165 – 174.
Hilde, C, Bjornland ,H.C, , Leitemo,K. (2018). Identifying the Interdependencebetween US Monetary Policy and the Stock Market. Journal of Monetary Economics, 56, 275-282.
Hannan, E.J. and Quinn, B.G. (1979). The determination of the order of anautoregression. Journal of the Royal Statistical Society. Series B(Methodological): 190-195.
Harold, A., Linstone, M., & Turoff, M., (1975) .The Delphi Method: Technique and Applications. Addison: Wesley publishing Co.
Humpe A. Macmillan P. (2006). Can macroeconomic variables explain longiiterm stock market movements? A comparison of the US and Japan, boom Empirical appropriate cointegrating.vector; Working.Paper, http://ideas.repec.org/p/san/crieff /0511 .html.
Hansen, P.Svejestrup. (1996), “Permanent Effects of Monetary Policy in a Dynamic Menu Cost Model”, Journal of Economics Letter, Vol.52, No.1, PP: 61-66.
Ioanidis ch. Kontonikas A.(2007). The Impact of monetary policy on stock prices. journal of policy modeling. 6 .15.
Ioannidis, C, Kontonikas, A . (2007) . The Impact of Monetary Policy on StockPrices . Journal of Policy Modelling, 30, 33 – 53.
Ioanidis ch. Kontonikas A.(2007). The Impact of monetary policy on stock prices.journal of policy modeling. 6 .15.
Iwata, S., & Wu, S., (2006), “Estimating monetary policy effects when interest rates are close to zero”, Journal of Monetary Economics, Vol.53, No.2, pp: 1395-1408.
Javaharlal (2007),Corporation Financial Reporting ,India, Delhi. Rating and Ranking Firms with Fuzzy Expert Systems: The Case of Camuzzi, University of degli studi di Modena e Reggio, Emilia Dipartimento di Economia Politica degli Studi, della Calabria ,Padua. June.
Kyei-Mensah, J. & Awuah-Werekoh, A., (2020). “The Impact of Exchange Rate and Interest Rate Volatility on Stock Market Returns”. The Journal of Applied Business and Economics, No. 22(4), Pp: 36-50.
Krainer, Robert E. (2014). Monetary policy and bank Lending in the Euro axea: Is there a stock market channel or an interest rate channel. Journal money and finance, 49: 283-298.
Mattesini, F., & Nistico, S., (2010), “Trend growth and optimal monetarypolicy”, Journal of Macroeconomics, Vol.32, No.3, pp: 797-815.
Ozan Eksi, Bedri Kamil Onur Tas, (2017) Unconventional monetary policy and the stock market’s reaction to Federal Reserve policy actions, North American Journal of Economics and Finance, 40 pp: 136-147
Rezitis, A.N.(2015). The relationship between agricultural commodity prices, crude oil prices and US dollar exchange rates: a panel VAR approach and causality analysis. International Review of Applied Economics. 29: 403-434.
Rissanen, J. (1978). Modeling by shortest data description. Automatica. 14:465-471.
Sims. C.A, (2002), “Interpreting the Macroeconomic Time Series Facts: The Effects of Monetary Policy”, European Economic Review, Vol.63, No.5, pp: 975-1000.
Vithessonthi, Chaipor & Yaowaluk Techarongrojwong (2012). The impact of monetary policy decisions on stock returns: Evidence from Thailand. Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, 22: 487-507.
Wang, V. C.; Le, T. L.; Nguyen, Q. K. & Tran, D. Q., (2020). “Linkage between exchange rate and stock prices: evidence from Vietnam”. The Journal of Asian Finance, Economics, and Business, No. 7(12), Pp: 95-107.