ارزیابی چگونگی عوامل تاثیرگذار بانکی بر مطالبات غیرجاری بانک-های ایران )رویکرد مدل پانل پویا GMM)

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

نادر حکیمی پور ¹

1 - دکتری اقتصاد، عضو هیئت علمی و استادیار پژوهشکده آمار و مدیر گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/10/15 تاریخ پذیرش : 1396/12/17 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: Risk, Panel Data, E51, E42, E59, واژه‌های کلیدی: ریسک, مطالبات غیرجاری, داده های تابلویی, مدل پانل پویا. طبقه بندی JEL : C23, E58, E59 Keywords: Risk, Non performing loans, GMM Classification JEL: C23,

چکیده مقاله :

مطالبات غیرجاری که ترکیب مطالبات معوق و مشکوک الوصول در صورت های مالی بانک ها می باشد، از منابع اصلی بوجودآورنده ریسک در ارائه تسهیلات از سوی بانک ها محسوب می شود. افزایش مطالبات غیرجاری بانک ها در سال های اخیر رشد چشم گیری داشته که به عنوان یک مشکل اصلی در نظام بانکی کشور، نگرانی خاطر صاحب نظران و مسئولان را فراهم کرده است. شناخت عوامل موثر بر ایجاد مطالبات غیرجاری و اتخاذ تصمیم مناسب برای جلوگیری از افزایش این نوع مطالبات می تواند ریسک بانک ها در اعطای تسهیلات بانکی را کاهش دهد. علل مختلفی برای ایجاد مطالبات غیرجاری ارائه شده که در دو دسته کلی عوامل کلان اقتصادی و عوامل حسابداری و بانکی قرار می گیرند. در این مطالعه به بررسی رابطه بین عوامل حسابداری بانک ها و مطالبات غیرجاری بانک ها در کل بانک های دولتی و غیردولتی ایران طی دوره زمانی 1394-1387 به روش داده های تابلویی(پانل) و مدل پانل پویا پرداخته شده است. همچنین فرضیات مطرح شده از سوی آرلانو و باند درباره علل افزایش مطالبات غیرجاری برای ارائه نتایج ملموس تر جهت ارائه راهکارهای کاربردی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت از آزمون سارگان و آرلانو و باند برای بررسی برازندگی مدل و تفسیر نتایج تخمین، استفاده و نتایج ارائه شده‌اند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که وقفه گذشته مطالبات غیرجاری، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت تسهیلات اعطایی به دارایی ها، نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی ها و نرخ ارائه تسهیلات اعطایی تاثیر معنی داری بر ایجاد مطالبات غیرجاری در بانکهای کشور دارند. Abstract Risk is every uncertain or likely event that if happen, is along with its positive and negative effects. With this definition, non performing loans that are sum of the postponed and doubtful loans could be main risk resources in given facilities by banks. Increasement of non performing loans had impressive growth recently. So recognizing affective factors on non performing loans and make good decisions can decrease bank risks in given facilities for prevent increase of non performing loans. Several reasons represented for making non performing loans that palced in macroeconomic and accountant\ firm classes. Internal investigated studies were more about effect of macroeconomic factors not accountant / firm factors on non performing loans. In this study, we investigated affect of accounting firm factors on non performing loans in whole governmental and non governmental Iran banks between 1387 to 1394 years by panel data and GMM models. Also Arllano & Band hyphothesis about increasement of non performing loans reasons is investigated to represent more tangible results for practical solutions discussions. Finally, Sergan and Arllano & Band test for consideration of goodness of fitness model and interpretation of results is used and representend. Results showed that there are significant relations between last interruption of non performing loans, rate of equity, loans to assests, equity to assests and loans ratio with non erforming loans, and bad management and skimping hyphotesis accepted and moral hazard hyphotesis rejected. Also sargan and arllano & band tests confirmed model goodness of fitness.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

1)     ابریشمی، حمید، (1381) ” اقتصاد سنجی کاربردی،“ تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

2)     احمدیان، ا. داوودی، آ.(1391)،اثرنظارت بانکی بر کاهش مطالبات معوق، فصلنامه علمی- پژوهشی حسابداری مدیریت، سال پنجم، شماره 12. صفحات 127-117.

3)     اکرامی، م. رهنما، آ.(1388)، بررسی عوامل موثر در مطالبات سررسید گذشته و معوق بانک، پژوهشنامه اقتصادی، ویژه­نامه بانک، شماره ششم، زمستان 1388 . صفحات 216-195.

4)   حیدری، هادی؛ زواریان، زهرا و ایمان نوربخش،(1390)، بررسی اثر شاخص­های کلان اقتصادی بر
مطالبات معوق بانکها، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال یازدهم، شماره ،1ص۶.

5)     رستمیان، ف. طبسی، د،(1389)، بررسی عوامل موثر در ایجاد مطالبات معوق بانک­های تجاری مناطق آزاد تجاری-صنعتی(مورد مطالعه ـ شعب بانک ملت منطقه آزاد کیش)، پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی. صفحات 194 تا 174.

6)      رنجبر مطلق، ل،(1384)، "اصول مدیریت ریسک اعتباری"، گزارش بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران- اداره مطالعات و مقررات بانکی، صفحات 1 الی 57.

7)     کردبچه، ح. پردل نوش­آبادی، ل،(1390) ،تبیین عوامل موثر بر مطالبات معوق در صنعت بانکداری ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال 16 ام، شماره 49، صفحات 150 تا 117.

8)     گروه مشاوران مدیریت نقشه راه جامع(1392)، "تعریف و نحوه محاسبه ریسک­های بانکی".

9)     میرغفوری، ح و امین آشوری، ز،(1394)،ارزیابی ریسک اعتباری مشتریان بانک­ها، دو فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی کاوشهای مدیریت بازرگانی، سال 7 ام، شماره 13، صفحات 166 الی 147.

10) نجف، م.،(1387)، "شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد مطالبات معوق از دیدگاه مدیران و کارشناسان بانک ملت منطقه 5شهر تهران و مقایسه با دیدگاه بدهکاران"، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، موسسه عالی اموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی.

11) نظریان، ر. صفرپور، س،(1390)، ارزیابی تاثیر نرخ سود بانکی بر نوسانات مطالبات معوق شبکه بانکی کشور، فصلنامه علوم اقتصادی، سال پنجم، شماره هفدهم. ص 65-43.

12) همتی، ع. محبی­نژاد، ش(1388)، ارزیابی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک­ها، ویژه­نامه بانک، شماره 6، صفحات59-33.

13)   Abid, L. Ouertani, M. Zouari-Ghorbel, Sonia,(2014),. Macroeconomic and Bank Specific Determinants of Household’s Non-Performing Loans in Tunisia: a Dynamic Panel Data, 1^st TSFS Finance Conference, TSFS 2013, Sousse, Tunisia

14)   Ahmad, FawadT & Bashir, Taqadus,(2013), Explanatory Power of Bank Specific Variables as Determinants of Non-Performing Loans: Evidence form Pakistan Banking Sector. World Applied Sciences Journal 22 (9): 1220-1231

15)   Berge, T.O., Boye, K.G.,(2007), An Analysis of Bank’s Problem Loans. Norges Bank Economic Bulletin 78, 65–76

16)   Berger, A. and R. DeYoung,)1997), Problem Loans and Cost Efficiency in Commercial
Banks, Journal of Banking and Finance, 21, 849–870.

17)   Boudriga,A,.Boulila,N and Jellouli,S.,(2009),Does bank supervision impact nonperforming loans:cross-country determinants using aggregate data?,MPRA Paper No.18068,Octobr 2009

18)   Chen, C.R., Steiner, T.L., Whyte, A.M.,(1998), Risk-taking behavior and management ownership in depository institutions. J. Financial Res. 21 (1), 1–16

19)   Choi, I.(2001), Unit Root Tests for Panel Data, Journal of International Money and Finance, No. 20, pp. 249-272.

20)   Fernandez de Lis, S., Martinez Pagés, J. and Saurina, J.,(2000),Credit growth, problem loans and credit risk provisioning in Spain, Working Paper, No.18, Banco de Espana.

21)   Greuning, Hennie van. Bratanovic, Sonja Brajovic,(2009),“Analyzing Banking Risk: A Framework for Assessing Corporate Governance and Risk Management.”World Bank Publications.

22)   Hasan, I. and Wall, L.D.,(2004), Determinants of the Loan Loss Allowance: Some Crosscountry Comparisons, Financial Review, Vol. 39,No.1, pp. 129-152.

23)   Hu, J.L., Li, Y., Chiu, Y.H., (2004), Ownership and nonperforming loans: evidence from Taiwan’s banks, Develop. Econ. 42 (3), 405–420.

24)   Islam, S., Nishiyama, S. )2016(a, The determinants of bank net interest margins: A panel evidence from South Asian countries, Research in International Business and Finance 37, 501-514.

25)   Karim, C. Mohd, Z., A. Sok-Gee., and H. Sallahundin ,)2010(,"Bank Efficiency and NonPerforming Loans: Evidence from Malaysia and Singapore," Prague Economic Papers, 2.

26)   Khemraj, T., Pasha, S., (2009), The determinants of non-performing loans: an econometric case study of Guyana, MPRA Paper No. 53128

27)   Klein,N.,(2013),“Non-Performing Loans in CESEE: Determinants and Impact on Macroeconomic Performance”, International Monetary Fund, p 1:27.

28)   Koehn, M., Santomero, A.,(1980), Regulation of bank capital and portfolio risk, Journal of. Finance 35 (5), 1235–1244

29)   Louzis D. P, Vouldis A. T, and Metaxas V. L;(2012), Macroeconomic and Bank-Specific Determinants of Non-performing Loans in Greece: A Comparative Study of Mortgage, Business and Consumer Loan Portfolios. Journal of Banking & Finance, 36(4), 1012-1027.

30)   Mabvure T J, Gwangwava E, Faitira M, Mutibvu C, Kamoyo M ; (2012), Non Performing Loans in Commercial Banks: A case of CBZ Bank Limited In Zimbabwe, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research In Business November 2012 VOL 4, NO 7.

31)   Phillips, P.C.B and Sul, D.,(2003),Dynamic Panel Estimation and Homogeneity Testing Under Cross Section Dependence, Econometrics Journal, Vol. 6, No. 1, pp. 217-259.

32)   Podpiera, J. and L. Weill, )2008(, Bad Luck or Bad Management? Emerging Banking Market Experience, The Journal of Financial Stability, 4: 135-148.

33)   Reinhart, C., Rogoff, K., )2009(. "From financial crash to debt crisis". NBER Working Paper 15795.

34)   Salas,V. and J.Saurina,(2002), Credit Risk in Two Institutional Regimes: Spanish Commercial and Savings Banks, Journal of Financial Services Research, 22:3, pp. 203 224.

35)   Vithessonthi, C., (2016), Deflation, bank credit growth, and non-performing  loans: evidence from Japan, Int. Rev. Financial Anal. 45 (2016), 295–305.

36)   Williams, J; (2004), Determining Management Behaviour in European Banking. Journal of Banking and Finance 28, 2427–2

 

 

یادداشت‌ها