ارزیابی و مطالعه تطبیقی بازآفرینی شهری در ایجاد فضاهای همگانی در کلانشهرهای تهران و پاریس
محورهای موضوعی : آمایش محیط
بهنام پزشکی
1
,
سعید پیری
2
,
علیرضا استعلاجی
3
,
حمیدرضا صباغی
4
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه جغرافیا، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار، گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: بازآفرینی شهری, فضاهای همگانی, کلانشهر تهران, کلانشهر پاریس. ,
چکیده مقاله :
فضاهای همگانی شهرها از مهمترین مکان¬ها برای شکل¬گیری تعاملات اجتماعی و خاطرات جمعی هستند و بازآفرینی شهری نيز يكي از مهم¬ترين روش¬هاي تجديد حيات این فضاها در بافت¬هاي شهري به شمار می‌آید. این تحقیق با مقایسه تطبیقی فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی شهری در تهران و پاریس، نقش عوامل مختلف مؤثر در بازآفريني فضاهای همگانی را مورد مطالعه قرار داده¬است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی می¬باشد. جمع¬آوری اطلاعات با روش مطالعه کتابخانه¬ای و اسنادی صورت گرفته و پرسشنامه بر مبنای روش دلفی تدوين گردیده -است. جهت تحلیل داده¬ها نیز از تکنیک TOPSIS استفاده شده¬است. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که از مجموع عوامل مؤثر در بازآفريني فضاهاي همگاني، نقش عوامل کالبدی و فعالیتی (با وزن 0.186) بیشتر از عوامل دیگر می¬باشد. بر اساس يافته¬هاي پژوهش و امتیازهای محدوده¬های مورد مطالعه، مي‌توان گفت كه فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی در پاریس کیفیت بالاتری نسبت به فضاهای مشابه در تهران دارند و پاریس دارای برنامه مشخصی برای بازآفرینی فضاهای همگانی می-باشد، درحالی¬که در تهران بیشتر بازآفرینی¬های فضاهای همگانی به¬صورت موردی انجام می¬شود و داشتن يك برنامه مشخص برای تهران در این زمینه، ضروری به¬نظر می¬رسد.
Public spaces of cities are among the most significant places for the formation of social interactions and the emergence of collective memories. Urban regeneration is one of the most important ways to revitalize or create new public spaces in urban contexts. This study uses comparative analysis of the public spaces created in the process of urban regeneration in Tehran and Paris. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of methodology, that uses a comparative analysis approach. In this research, data has been collected using library resources, documentary research and field observations method. TOPSIS technique has been used for data analysis. Findings suggest that the role of physical and activity related factors in improving the quality of public spaces (with a score of 0.186), stands out among other factors associated with urban regeneration. So that public spaces generated from urban regeneration in Paris are of higher quality than public spaces in Tehran. It seems necessary to have a specific plan for Tehran in this regard.
1. اصغرپور، م. 1385. تصمیم¬گیری¬های چندمعیاره، چاپ چهارم. انتشارات دانشگاه تهران. 412 صفحه.
2. پامير، س. 1391. آفرينش مركز شهري سرزنده، اصول طراحي شهري و بازآفريني. ترجمه مصطفی بهزادفر و امیر شكيبامنش. انتشارات دانشگاه علم و صنعت ايران. 348 صفحه.
3. پاكزاد، ج. 1385. مباني نظري و فرآيند طراحي شهري. وزارت مسكن و شهرسازي. معاونت شهرسازي و معماري. دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي و معماري. انتشارات شهيدي. 234 صفحه.
4. پوراحمد، ا.، زیاری، ک.،حسینی، ع. 1394. بازآفرینی بافت¬های فرسوده شهری با تأکید بر فضاهای گذران اوقات فراغت (نمونه موردی: محله قیطریه تهران). مجله علمی برنامه¬ریزی و آمایش فضا، 3 (12): 1 – 37.
5. حبيبي، م. 1394. مفهوم بازآفريني شهري در نظر و عمل. نشريه هفت شهر، شماره 51-52، پاييز و زمستان .1394.
6. رابرتز، پ.،سايك، ه. 1393. بازآفريني شهري: يك كتاب راهنما. ترجمه محمد ايزدي، پیروز حناچي. انتشارات دانشگاه تهران. 366 صفحه.
7. رشيدپور، ن.،سعيدي رضواني، ن. 1394. مقايسه تطبيقي عوامل مؤثر بر موفقيت فضاهاي عمومي (خيابان و پارك¬) در ذهن و رفتار شهروندان آنكارا و تهران با تاكيد بر نقش نظام برنامه¬ريزي فضاي عمومي در شهرهاي مذكور. فصلنامه علمي- پژوهشي مطالعات شهري. شماره 14: 5-18.
8. سجادزاده،ح.، زلفی¬گل،س. 1394. طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه (نمونه موردی: محله کلپا، همدان). فصلنامه علمی پژوهشی آمایش محیط، 31: 147-171.
9. فاطمي، ن.، طبيبيان، م. 1398. رهيافتي بر معيارهاي بازآفريني فضاهاي عمومي با تأكيد بر رفتار اجتماعي شهروندان. نمونه موردي: خيابان¬هاي شاخص حوزه¬ مياني غربي شهر مشهد. آمايش محيط، 12(46): 198-177.
10. فصيحي، ح. و همكاران. 1401. نقش بازآفريني شهري در مطلوبيت فضاهاي عمومي، مورد مطالعه: فضاهاي عمومي حرم در شهر ري. مطالعات ساختار و كاركرد شهري، 9(31): 67-51.
11. قویمی،ا.، حقیقت¬نایینی،غ.، قرایی فتح¬آبادی،ف.، حبیبی،م. 1400. قابلیت کاربست عاملهای سازنده عمومیت فضا در گفتمان جامعه مدنی برای فضاهای شهری (نمونه پژوهشی: مقایسه بازار سنتی تجریش و مجموعه ارگ تجریش). فصلنامه علمی پژوهشی آمایش محیط، 54: 167-193.
12. گل، ي. 1394. شهر انساني. ترجمه: علی غفاري و لیلا غفاري. انتشارات علم معمار. 245 صفحه.
13. لطفي، س. 1391. تبارشناسي بازآفريني شهري، از بازسازي تا نوزايي. انتشارات آذرخش. 299 صفحه.
14. معروفي، ح.، وحيدي برجي، گ. 1394. فضا و تحقق¬پذيري حق شهري: شناسايي مؤلفه¬هاي فضايي برآمده از حق شهري به¬منظور تحليل و ارزيابي پروژه نواب تهران و لادفانس پاريس. فصلنامه علمي پژوهشي مطالعات شهري، شماره 16: 5 – 14.
15. مهندسين مشاور طرح و معماري. 1389. ارزيابي طرح نواب و آثار آن بر ساكنان (مرحله اول). تهران، سازمان نوسازي شهر تهران.
16. Anderson,C.2016.Public Space and the New Urban Agenda. The journal of public space. 1(1): 5-10
17. Carra,M.Rossetti,S.Tiboni.M.&Vetturi.D.2022.Can Urban Regeneration improve Walkability? A space-time assessment for the Tintoretto area in Brescia. Transportation Research Procedia. 60:394-401.
18. Carmona,M.,Heath,T.& Tiesdell,S.2003. Public Places- Urban Spaces. The dimensions of urban design. Oxford Architectural press.
19. Chabard,P.2011.La Defense/ Zone B: Light and shadows of the French welfare state. Delft school of design journal: 71-85
20. Couch,C.,Sykes,O.,Borstinghaus,W.2011.Thirty years of Urban Regeneration in Britain, Germany and France: The importance of context and path dependency. Progress in Planning, 75: 1-52
21. Cysek-Pawlak,M. & Pabich, M. 2020. Walkability – the new urbanism principle for urban regeneration. Journal of Urbanism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 14(2): 1-25.
22. Efroymson,D.,Thanh Ha,T.,Thu Ha,p.2009.Public Spaces: How they humanize cities. HealthBridge- WBB Trust, Dhaka
23. Hornby, A. S. 2005. Oxford Advanced Learner`s Dictionary of Current English. 1899 pages.
24. Jaszczak,A.,Kristianova,K.,Pochodyla,E.,Kazak,J.2021.Revitalization of Public Spaces in Cittaslow Towns: Recent urban redevelopment in central Europe. Journal of Sustainability. 1-24
25. La Rosa,D.& Privitera,R.& Barbarossa,L.& La Greca,P.2017. Assessing spatial benefits of urban regeneration programs in a highly vulnerable urban context: A case study in Catania, Italy, Landscape and Urban Planning. 1(157):180-192
26. Manehasa,K.2021.The Use of Public Space as Urban Regeneration Tool: A case study in residential block “1 Maji” in Tirana, Albania. European journal of social science education and research. 8(1): 140-151
27. Mc Donald,S.,Malys,N.,Maliene,V.2009.Urban regeneration for sustainable communities: A case study, Technological and Economy (online) Journal P: 44-59
28. Roberts,N.2011.Ladefense: from Axial hierarchy to field condition. Woodbury university
29. Roberts,P.& Sykes,H.2000.Urban Regeneration: A Handbook. London. Sega publication.
30. Rogers,R.2011.Cultural Instituetions and Urban Regeneration, M9 Swole in the regeneration of Venice Mestre.
31. UN Habitat.2017.Global public space programme. Nairobi: UN-Habitat.