راهکارهای برون رفت از آسیب های سلطه فضای مجازی بر کودکان و نوجوانان

محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی

مسعود باقری ¹ ( دانشجوی دکتری، گروه حقوق ، واحدیزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران )
شهلا معظمی ² ( دانشیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران )
آذر علی نژاد ³ ( استادیار، گروه معارف اسلامی و حقوق دانشگاه ولی عصررفسنجان )
سیدمهدی منصوری ⁴ ( استادیار، گروه حقوق، ,واحدیزد، دانشگاه آزاداسلامی ، یزد، ایران )

تاریخ دریافت : 1402/02/22 تاریخ پذیرش : 1402/02/25 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: بزهکاری, اطفال ونوجوانان, فضای مجازی, آسیب های اجتماعی,

چکیده مقاله :

ظهور فناوری های جدید سبب گستردگی و پیچیدگی پدیده جنایی گردیده است. امروزه شکل گیری فضای مجازی که به مدد اینترنت جهانی منجر به گستره شدن و تغییر شکل فضای اجتماعی و فرهنگی گردیده است شرایط جدیدی را به وجود آورده است که مسلتزم آن است که دانش جرمشناسی نیز در مواجهه صحیح با آن وارد فضای جدید گردد. این شرایط در خصوص اطفال و نوجوانان و آسیب هایی که آنان در تعامل با فضای مجازی با آن مواجه خواهند شد، جوانب متفاوت و بااهمیتی دارد. در این مقاله با روش تو.صیفی- تحلیلی به شرایطی که منجر به سقوط ارزش ها و فراگیری الگوها و رفتارهای بزهکارانه جدید در محیط اینترنت می گردد خواهیم پرداخت. همچنین آثار فقدان کنترل مناسب، ظهور خرده فرهنگ های متعارض اینترنتی که موجب شکاف فرهنگی می‌گردد، تضادها، القای فقر اقتصادی و شکل گیری رقابت در فضای اینترنت و نهایتاً قابلیت‌های ویژه خود محیط اینترنت و چگونگی تاثیر آن بر رفتارهای اطفال و نوجوانان مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این پژوهش بررسی و تبیین تأثیر الگوبرداری از شبکه های مجازی در بزهکاری اطفال و نوجوانان و ارائه راهکارهای متناسب در مقابله با کارکردهای منفی آن می باشد. نتایج نشان می دهد پیشگیری اجتماعی خصوصا در شکل جامعه مدار که محیط های گوناگون را به یاری می‌طلبد، از مهمترین راهکارهای مقابله با تاثیرات منفی فضای مجازی است.

چکیده انگلیسی:

With the advent of new technologies, criminal phenomenon has been widespread and complicated. Today, the creation of virtual world which is a product of worldwide internet, has led to widening and transformation of social and cultural environment. New circumstances require new vision and perspective and if the science of criminology wants to deal correctly with the new circumstances, it has to take new approaches. The new state of affairs has important and different consequences for juveniles and teenagers who are psychologically and emotionally vulnerable .This article using descriptive-analytical method, tries to study the conditions in which values may fall and criminal behaviors may become normal in virtual world. The consequences of the absence of regulation, the appearance of conflicting virtual subcultures which may lead to cultural gaps, conflicts, induction of poverty and competitions in virtual world and finally special capabilities of the internet environment and its effects on juvenile and teenagers are among other topics that are discussed in this article.The purpose of this study is examining and explaining the virtual networks as a role model for juvenile and teenagers who do illegal and dishonest behaviours as well as giving appropriate methods to counter these behaviours.Our results show that the most important method for countering the negative effects of virtual world is social prevention, especially in the form of a society-oriented approach

منابع و مأخذ:

_|- اکبری، ابوالقاسم، )1390 ،)آسیب شناسی اجتماعی، تهران، انتشارات رشد و توسعه.
- انزالی، امیراسعد، )1389 ،)جرایم کامپیوتری و شبکه های اجتماعی، انتشارات بهنامی، تهران.
- دورکیم، امیل، )1383 ،)قواعد روش جامعه شناسی، ترجمه علی محمد کاردان، چاپ ششم، دانشگاه تهران.
- زواره، صالح، عزیزی، پوریا، )1395 ،)بررسی عوامل موثر اجتماعی و خانوادگی در بزهکاری اطفال و
راهکارهای پیشگیری از آن، سال نهم، شماره 3 ،چاپ 30.
- ستوده، محمدرضا، ) 1389 ،) تحقیقات مقدماتی در جرائم سایبری، چاپ اول، انتشارات جنگل، تهران.
- سید تاج الدینی، علی، باخدا، قاسم، )1389 ،)صیانت و پیشگیری، چاپ اول، انتشارات نیروی انتظامی
جمهوری اسالمی ایران، معاونت آموزش ناجا، تهران.
- شیرزاد، کامران، )1387 ،)جرایم رایانه ای، چاپ اول، نشر فراگیر، تهران.
- صفوی، امان اهلل، )1388 ،)تئوری های انحراف و رشد آموزش علوم اجتماعی، انتشارات آموزش و پرورش،
تهران.
- فرجاد، محمد حسین، ) 1383 ،) آسیب شناسی و کج روی های اجتماعی، قوه قضائیه، تهران.
- گسن، ریموند، )1392 ،)مقدمهای بر جرم شناسی، ترجمه مهدی کی نیا، انتشارات مترجم، تهران.
- محمدی اصل، عباس، )1385 ،)بزهکاری نوجوانان و نظریه های انحراف اجتماعی، چاپ اول، تهران.
- مرشدی زاد، علی، )1392 ،)ظرفیت های فراروی جهان اسالم در فضای مجازی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه
امام صادق و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران
- مرشدی نیا، رضا، )1383 ،)جرایم رایانه ای، چاپ نخست، نشر گنج دانش.
- معظمی، شهال، )1388 ،)بزهکاری کودکان و نوجوانان، چاپ اول، تهران، دادگستر.
- میرمحمدصادقی، حسین، )1381 ،)جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، چاپ دوم، نشر میزان.
- نجف قلی نژاد، اعظم، حسن زاده، محمد، صادق زاده، )1390 ،)دنیای مجازی: امکانات، قوانین، روش ها و
ابزارهای ارزیابی، چاپ اول، انتشارات کتابدار، تهران.
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال دوم، شماره هفتم، پاییز1402
53
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین، ) 1390 ،) دانشنامه جرم شناسی، چاپ دوم، انتشارات گنج دانش، تهران.
مقاالت:
- انصاری پور، آریا، فرمانی، خسرو، ) 1398 ،) فضای مجازی و رابطه آن با جرایم جوانان و نوجوانان در ایران،
ششمین همایش ملی پژوهش های مدیریت و علوم انسانی در ایران، تهران.
- پاک سرشت، همان، )1385 ،)مصرف اینترنت در سبک های فراغتی جوانان تهرانی، مطالعات فرهنگی و
ارتباطات، سال دوم، شماره 2.
- دزیانی، محمدحسن، )1373 ،)ابعاد جزایی کامپیوتر و جرایم کامپیوتری، خبرنامه انفورماتیک، شورا عالی
انفورماتیک کشور، شماره 58.
- زمانی و بهرام لو، )1386 ،)ترجمه کالهبرداری در حقوق تطبیقی، مجله قضایی و حقوقی دادگستری.
- شکری، بهرام، )1388 ،)مقایسه جرم کالهبرداری سنتی با جرایم مربوط به فضای مجازی در حقوق ایران،
ماهنامه شماره 76.
- صابریان، علیرضا، خالصی، امین، ) 1397 ،) پیشگیری از بزهکاری جوانان و نوجوانان در فضای مجازی،
اولین همایش ملی جهانی سازی حقوق کودکان و نوجوانان از دیدگاه حقوقی و روانشناسی، مشهد.
- صادقی فرد، مهدی، )1394 ،)عوامل اجتماعی موثر بر گرایش نوجوانان و جوانان پسر به بزهکاری و
راهکارهای پیشگیری از آن، فصلنامه علمی ترویجی مطالعات پیشگیری از جرم، سال شانزدهم، سال
پنجم.
- عالی پور، حسن، )1383 ،)کالهبرداری ناشی از جرایم مربوط به فضای مجازی، مجله حقوقی، شماره 53.
- گسن، ریموند، )1376 ،)روابط میان پیشگیری وضعی و کنترل بزهکاری، ترجمه علی حسین نجفی ابرند
آبادی، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 20 ،19.
- معظمی، شهال، )1386 ،)پیشگیری جرم شناختی، سال اول، فصلنامه پژوهشی تحلیلی و آموزشی مجد،
تهران.
- نجفی ابرند آبادی، علی حسین، )1377 ،)پیشگیری از بزهکاری و پلیس محلی، مجله امنیت، شماره 25و26.
- نیازپور، امیرحسین، )1389 ،)سرعت بخشی به فرایند کیفری: ساز و کار برای پیشگیری از بزهکاری، 28
)12 ،)مجله پژوهش حقوق و سیاست.
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال دوم، شماره هفتم، پاییز1402
54
ب- منابع انگلیسی:
- Baerveldt, C, Rossem, R, V, vermande, M, & weerman, F, (2015), students
Delinguence and correlates with strong and weaker Ties, A study of students,
Networks in Dutch High schools, connections 26 (1).
- Chung, H, L & Steinberg, L (2006), Relations Between NeighborhoodFactors,
parenting Behaviors, peer Deviance and Delinquency Among serious Juvenile
offenders, Developmental psychology, Vol 42, No 2
- Deborah, Christie, ( 2008 ), Clinical review: ABC of adolescene development.
- Family safe Media, (2005), statistical Report of Nation Research council Report,
us
- Gunuc, s, Dogag, A, (2013), the relationship between Turkish adolescents internet
addition, their perceived social support and family activities. Computer in human
Behavior.
- Hamill, J, (2008), internet porn encourages teanagers to have sex early, Sunday
herald.
- Lu, X, watunabe, J., Liu, uji, M, shono, M & kitamura, T, (2011), internet and
mobile phone text- messaging dependency: fator structure and corretation with
dysphoric mood among japanes adults, computer in Human Behavior.|_