« نقد نقّادان ادبی»

محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی

احمد ذاکری ¹ , سامان خانی اسفندآباد ²

1 - دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامیواحد کرج،کرج،ایران.
2 - دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامیواحد کرج ،کرج،ایران.

تاریخ دریافت : 1395/06/28 تاریخ پذیرش : 1395/06/28 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

نقد بر پایه‎ی‎ معناشناسی و پذیرش چندگانگی معنا باعث پیوند ذهن خواننده با ابعاد مختلف زیبایی‎شناسی متن می‎گردد؛ این درک درست از متن، خواننده را ترغیب می‎کند تا بیشتر بخواند و بیشتر لذّت ببرد، خوانشِ بیشتر نیز فرآیندی است دو سویه بین نویسنده و خواننده که نتیجه‎ی‎ آن جامعه‎ای‎‎ با فرهنگ بالاست که درست می‎اندیشد و نقد می‎پذیرد. در مقابل این نوع نگرش جدید، سنّت‎های ادبی در پی مطلق گرایی معنا هستند، نگاهی تک بعدی که انسان مُدرن، آن را بر نمی‎تابد و در صورت رواج این گونه نقدها و متون ادبی، خواننده دچار بی میلی شده، منفعل می‎گردد؛ لذا مخاطب در صدد آنست که با‎ یادگیری مراحل نقد و با رعایت چهارچوب های علمی ‎آن، آثار بیشتری را بخواند و از لذّت ادبی و زیباشناسانه بهره‎مند گردد. در صورتی که او با برخورد های احساسی و عدم لحن سالم نقد مواجه شود، به دنبال راهکارهای ساده‎تر و سریع تری برای‎ ایجاد لذّت و سرگرمی‎ خواهد رفت و‎ این شکستی بزرگ برای فرهنگ و هنر‎ یک ملّت است. در مکتب شالوده شکنی برای خواننده و نویسنده وظایفی تعیین شده که به پویایی تولید و خوانش آثار ادبی می‎انجامد و بی توجّهی به آنها حاصلی جز جامعه‎ی‎‎ ادبی و هنری رو به اُفول نخواهد بود. در این مقاله با روش تحلیلی سعی شده بی میلی مطالعه‎ی‎‎ آثار ادبی از منظر نقد ادبی علّت شناسی گردد.

چکیده انگلیسی:

Criticism based on semantics and admission of meaning multiplicity results in a link between the reader’s mind and diverse aspects of a text aesthetics; this correct understanding of a text induces a reader to read more and enjoy more. More reading also is a two-way process between the author and the reader whose result is a society with an elevated culture that thinks correctly and admits criticism. Contrary to this new attitude, literary traditions look for meaning absoluteness, a one-dimensional view that modern human doesn’t tolerate it, and if this kind of criticisms and literary texts become popular, a reader becomes reluctant, and passive. Then, the reader seeks, through learning criticism stages and complying with its scientific frameworks, to read more works and enjoy aesthetic and literary pleasure. As the reader encounters with emotional conflicts and lack of a healthy criticism tone, he will search for simpler and quicker ways for enjoying and entertainment and this is a major failure for a culture and art of a nation. In deconstruction school, certain tasks have been determined for reader and author that result in dynamics of literary works production and reading and inattention toward them will result in nothing but the fall of a literary and art society. This article attempts analytically to identify causes of reluctance to read literary works through a literary criticism approach.

منابع و مأخذ:

1. ایمانی، محسن، 1381، " آسیب شناسی مطالعه و شیوه های کنترل آن" ، نشریه‎ی‎‎ روان شناسی پیوند، شماره‎ی‎‎ 277، صص 131 – 124 .


2. پاز، اکتاویو، 1373، " ادبیات بدون نقد" ، ترجمه مهین دانشور، نشریه فرهنگ و هنرکلک، شماره 49 و 50 ،  صص 62 – 56 .


3. پین، مایکل، 1379، بارت، فوکو، آلتوسر، ترجمه‎ی‎‎ پیام ی‎‎زدانجو، نشر مرکز، تهران.


4. تولستوی، لئون، 1355، هنر چیست؟ ، نشر امیرکبیر، چاپ پنجم، تهران.


5. دستغیب، عبدالعلی، 1347، "گفته‎هایی در پیرامون دانش نقد ادبی"، نشریه‎ی‎‎ ادبیات و زبان‎های نگین، شماره‎ی‎‎ 40، صص 34 – 37


6. زرّین کوب، عبدالحسین، 1378، آشنایی با نقد ادبی، نشر سخن، چاپ پنجم، تهران.


7. شمیسا، سیروس، 1385، نقد ادبی، نشر میترا، چاپ اول، ویرایش دوم، تهران.


8. صنعتی، محمّد، 1380، تحلیل‎های روانشناختی در هنر و ادبیات، نشر مرکز، چاپ اول، تهران.


9. علوی مقدّم، مهیار، 1387، “مبانی معنا شناسی فهم متن در رویکردهای سنّتی و جدید نقد ادبی”، نشریه‎ی‎‎ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 206، صص 27 – 1 .


10. فرزاد، عبدالحسین، 1376، "چرا نقد جایگاه والای خود را نیافته است؟" ، ماهنامه‎ی‎‎ تخصصی اطلاع رسانی و نقد و بررسی کتاب، کتاب ماه ادبیات، شماره‎ی‎‎ دوم، صص 4- 3 .


11. کادن،جان آنتونی، 1386،فرهنگ ادبیات و نقد، ترجمه کاظم فیروزمند، نشر شادگان، چ دوم، تهران.


12. کتابخانه عمومی‎ کشور، 1389، "سرانة مطالعه در کشور"، نشریه اقتصادِ حسابرس، ش50، ص 27 .


13. محبوب، سیامک، 1391، "کتابخانه‎های عمومی‎و سرانه‎ی‎‎ مطالعه" ، نشریه ی‎‎ تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، شماره 68،  صص 133 – 117 .


14. محمّدخانی، علی اصغر، 1379، "موانع رشد نقد ادبی مدرن در ایران" ، نشریه‎ی‎‎ علوم انسانی     نامه ی‎‎ فرهنگ شماره 38، صص 81 – 76 .


15. مقدادی، بهرام، 1384، "نقد ادبی در حوزه‎ی‎‎ مخاطب شناسی" ، فصلنامه‎ی‎‎ فرهنگ و هنر، شماره 65 بخش ادبیات، صص 27 – 8 .


16. مقدادی، بهرام، 1386، "موانع شکوفایی پژوهش های نقد ادبی در ایران"، کتاب ماه ادبیات، شماره‎ی‎‎ 5،  پیاپی 119، صص 36 – 32 .


17. نوریس، کریستوفر، 1380، شالوده شکنی، مترجم پیام ‎یزدانجو، نشر و پژوهش شیرازه، تهران.


18. وِلِک، رنه؛ وارن، آستین؛ مورگان فورستر، ادوارد؛ دان هَم، باروز؛ 1370، چشم اندازی از ادبیات و هنر، مترجم: دکتر غلامحسین یوسفی و محمد تقی(امیر) صدقیانی، نشر معین، چاپ اول، تهران.