نماد رنگ و حس آمیزی آن در تصویرسازی های اخوان ثالث

محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی

نسرین بیرانوند ¹ , حسین آریان ² , ناصر کاظم خانلو ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه ملایر ،ملایر، ایران
2 - استادیار ،دانشگاه آزاداسلامی واحد رنجان،زنجان،ایران.
3 - استادیار ،دانشگاه پیام نور همدان ،همدان،ایران

تاریخ دریافت : 1395/06/28 تاریخ پذیرش : 1395/06/28 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

یکی از زمینه‎هایی که در آثار ادبی به ویژه شعر از ارزش پایگاهی شایسته برخوردار است و آفرینش‎های ادبی بر پایه‎ی آن پدید می آیند حس آمیزی و تخیل با رنگ در تصاویر شعری است رنگ، به عنوان برجسته‎ترین عنصر در حوزه محسوسات، از دیرباز تا کنون مورد توجَه انسان بوده و همواره روح و روان آدمی را مسحور قدرت خود کرده است. و یکی از عناصری است که کارکرد بسیار برجسته و در همه زمان‎ها و نزد همه‎ی ملت‎ها جایگاهی درخور و شایسته دارد، در هر فرهنگی برخی از رنگ‎ها گویای نگرش‎ها و بازگوکننده احساس‎ها و عواطف و آرزوهای درونی مردمان است، نمود این مسأله را در رنگ پرچم ها و نشانه‎های ملی هر کشور می‎توان یافت و امروزه رنگ مهمترین عنصر در بروز خلاقیت‎های هنری و بهره‎وری محسوب می شود. رنگ مایه‎ی آرامش و هسته‎ی آرایش جهان است. شاعران نیز در سروده‎های خویش، عاطفه و احساس خود را با رنگ به تصویر می‎کشند و برجسته‎ترین جنبه‎ی تصویر در شعر عنصر رنگ است پیوندی که شاعر در میان اشیاء و پدیده‎های پیرامون پدید می‎آورد یا به کشف آنها دست می‎زند گاه بر پایه‎ی رنگ است.

چکیده انگلیسی:

In literature and in poetry in specific, synaesthesia and colors imagery are of significant value and help the creation of literary works. Since time immemorial, color, as the most pictorial sense, has been of interest for human beings, who have been impressed and infatuated with its power and magic. Moreover, color is an element with undeniably fancy function for everyone everywhere forever. In every culture, some colors represent the manners, the wishes and the innermost feelings of the people, and the colors in the flag of every country represent them to some extent. Today, colors are considered to be the most constituent element in artistic creation; they bring tranquility and they make the world decorated. The poets also rely on colors to express their sensibility and feelings, and use them as vital in their imagery, so that the kind of relation they discover between the occasions and the things around themselves is sometimes through colors.

منابع و مأخذ:

1. اخوان ثالث، مهدی، (1371)، زمستان، تهران، انتشارات مروارید.


2. ------------، (1383)، آخر شاهنامه، تهران، انتشارات مروارید، چاپ هشتم.


3. ----------- ،(1368)، از این اوستا، تهران، انتشارات مروارید، چاپ هفتم.


4. -----------، (1368)، در حیاط کوچک پائیز در زندان، تهران، انتشارات بزرگمهر.


5. افلاکی،شمس الدین احمد(1362) مناقب العارفین  ، انتشارات دنیای کتاب ، چاپ دوم.


6. براهنی،رضا(1358) طلا در مس ، نشر زمان، چاپ سوم.


7. پور علی خان،هانیه (1380) دنیای اسرار آمیز رنگها ،نشر هزاران.


8. خرمشاهی،بهاء الدین(1371)حافظ نامه  ،انتشارات علمی – فرهنگی، چاپ چهارم.


9. رازی ،نجم الدین (1383) ،مرصاد العباد ،تصحیح محمد امین ریاحی ،چاپ اول ، تهران ، علمی و فرهنگی .


10. ستاری ، جلال،.(1376 )  مدخلی بر رمز شناسی ،تهران ، مرکز .


11. سپهری، سهراب، (1385)، هشت کتاب، تهران، انتشارات طهوری، چاپ چهل و سوم.


12. شاهین ،شهناز (1383) ، بررسی نماد رنگ در تئاتر و ادبیات و در آیین ملت ها ،شماره هجدهم ،نشریه هنرهای زیبا .


13. شاملو، احمد، (1385)، مجموعه ی آثار شاملو، ترهان، انتشارات نگاه.


14. صفری ، جهانگیر ،زارعی ،فخری (1389) بررسی عنصر رنگ در دیوان خاقانی ، مطالعات زبانی بلاغی .


15. .نیکوبخت ، ناصر ، قاسم زاده ،سیدعلی (1384) زمینه های نمادین رنگ در شعر معاصر ، شماره 18 ، نشریه دانشکده ادبیات علوم انسانی ، دانشگاه شهید باهنر کرمان.


16. شفیعی کدکنی،محمد رضا(1378)صور خیال در شعر فارسی ،انتشارات آگاه،چاپ هفتم.


17. .شوالیه،ژان وگربران،آلن(1388) فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی ، انتشارات جیحون ،چاپ دوم.


18. شمیسا،سیروس(1376) نقد ادبی، چاپ اول.


19. .علی اکبر زاده، مهدی(1378) رنگ و تربیت ، انتشارات میشا، چاپ دوم.


20. .کار کیا،فرزانه(1375) رنگ،بهره وری و نوآوری، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.


21. ماکس،لوشر، ابی زاده ،ویدا (1369) روانشناسی رنگ ها، تهران، شرکت نشر و پخش ویس.


22. .مولانا ، محمد (1377) مثنوی معنوی، از روی طبع نیکلسون ، به کوشش مهدی آذریزدی،تهران ، پژوهش .


23. یوشیج ، نیما (1384)، مجموع کامل اشعار، گردآوری و تدوین سیروس طاهباز، تهران، انتشارات نگاه، چاپ هفتم.