نقاب و پرسونای انتقادی عطار
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی
صدیقه سجادی راد
1
(
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.
)
کلید واژه: شگرد ادبی نقاب , پرسونا , عطار , انتقاد , اعتراض.,
چکیده مقاله :
چکیده بین ادبیات و شرایط اجتماعی همواره ارتباطی متقابل و تأثیرگذار وجود دارد. از آغاز شعر فارسی جوهره اعتراض و تعهد اجتماعی در آثار شاعران دیده می شود . اعتراض، مقوله‌ای از ادبیات است که طی آن روشن فکر به منظور بیان مشکلات جامعه و روشنگری و آگاهی بخشی، نارضایتی خود را از وضع موجود ابراز می‌دارد ؛ از آن جمله شاعران متعهد، به واسطه‌ی رسالت و مسؤولیتی که بر دوش خود احساس می‌کنند ، به فراخور شرایط ، نسبت به ناهنجاری‌های گوناگونی که به ویژه در ساختار اجتماعی و سیاسی می‌بینند بی تفاوت نمی نشینند و واکنش نشان می‌دهند. در این بین گاهی شرایط جامعه زمینه‌ی پیدایش برخی از شگردهای ادبی را فراهم می‌سازد. از جمله‌ی این شگردها، نقاب است که شاعر از میان شخصیت‌های اسطوره‌ای و تاریخی فرهنگ خود یکی را برمی گزیند و در پس نقاب او به انتقاد از جامعه‌ی خویش می‌پردازد تا هم به رسالت شعری خود عمل کرده باشد و هم از آسیب در امان بماند. در این نوشتار، کوشش می شود تا با روش توصیفی تحلیلی زمینه ها و عوامل اجتماعی مؤثر در شکل گیری نقاب های شخصیتی در مثنوی های عطار و ارتباط آن با مکتب اعتراض مشخص شود و انواع نقاب های مورد استفاده عطار را بیان می کند .
Abstract There is always a reciprocal and influential relationship between literature and social conditions. From the beginning of Persian poetry the essence of protest and social commitment is seen in the works of poets. Protest is a category of literature in which the enlightened express their dissatisfaction with the status quo in order to express the problems of society and to enlighten and raise awareness. Among them are committed poets, because of the mission and responsibility they feel on their shoulders Accordingly, they do not remain indifferent and react to the various anomalies they see, especially in the social and political structure. In the meantime, sometimes the conditions of the society provide the ground for the emergence of some literary techniques. One of these tricks is the mask( Persona ) that the poet chooses from among the mythical and historical characters of his culture. He criticizes his society in the back of persona so that he can perform hic poetic duty and he can be safe from damages. In this paper, it is tried to identify the social context and factors that influence the formation of personality masks in Attar's Masnavi And its connection with the school of protest to be determined And Describes the types of masks used by Attar.