معنای زندگی و معنا درمانی در منطق‌الطیر بر پایۀ نظریۀ ویکتور فرانکل
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسیمحمد حسن گودرزی 1 * , رشید کاکاوند 2 , فاطمه حیدری 3 , نسترن صفاری 4
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج، ایران.
3 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج، ایران.
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج، ایران.
کلید واژه: عطار, عرفان, باطن گرایی, سلوک, فرانکل و معنا درمانی,
چکیده مقاله :
عطار، زندگی را مثل پدیده‌های دیگر دارای صورت و معنا می‌داند. به باور او صورت زندگی تا آن‌جا که معنای آن را مجسم می‌کند، ارزش دارد. اما ارزش واقعی زندگی، ناشی از معنای باطنی آن است. همین باطن‌گرایی، نگاه او را به معنای زندگی معطوف می‌کند و سبب می‌شود که بر عوامل معناساز و معنی سوز زندگی تأمل کند و می‌کوشد به مثابۀ مرشدی« معنا درمانگر»، به مخاطب کمک کند تا برای زندگی فروپاشیدۀ خود معنایی بیابد و در حد توان با عوامل تباه‌کنندۀ معنی به ستیز برخیزند. داده‌های این پژوهش که بر پایۀ نظریۀ معنا درمانی ویکتور فرانکل شکل‌گرفته، کتابخانه‌ای است که پس از مقوله‌بندی با بهره‌گیری از روش تحقیق کیفی تحلیل، توصیف و گزارش شده‌است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که عطار، قرن‌ها پیش از فرانکل مشکل اساسی زندگی مردم را بی‌معنایی آن دانسته و کوشیده است راه‌های معنابخشی به زندگی را به مخاطبان بیاموزد. در نگاه او انسانیت، عشق، معرفت، خودشناسی، فردیت یافتگی و قبول مسئولیت، به زندگی معنی می‌دهد و نفس و دنیا بیش‌از عوامل دیگر زندگی را از معنا تهی می‌سازند.
Attar views life as having both form and meaning, similar to other phenomena. In his belief, the form of life holds value only to the extent that it embodies its meaning. However, the true value of life stems from its inner meaning. This focus on inner significance directs his perspective on the meaning of life and leads him to reflect on the factors that create meaning and those that destroy it. He strives to act as a "meaning therapist" to help his audience find meaning in their shattered lives and, as much as possible, to resist the destructive forces of meaning. The data from this research, based on Viktor Frankl's theory of meaning therapy, is a library that has been categorized and analyzed using qualitative research methods. The results indicate that Attar, centuries before Frankl, identified the fundamental problem of people's lives as meaninglessness and sought to teach ways to infuse life with meaning to his audience. In his view, humanity, love, knowledge, self-awareness, individuality, and acceptance of responsibility give life its meaning, while the self and the world more than any other factors strip life of its meaning.
کتاب¬ها
قرآن کریم.
احمدی، بابک. (۱۳۸۶). چهار گزارش از تذکره الاولیاءعطار، تهران: نشر مرکز.
الفتی تبریزی، شرف‌الدین حسین. (1362). رشف الالحاظ فی کشف الالفاظ، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: انتشارات مولی.
اونا مونو، میگوئل. (۱۳۹۴). درد جاودانگی، مترجم بهاءالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات ناهید.
آی زند، میخائیل. (2536). نور و ظلمت در ادبیات فارسی، مترجم ح.اسد پور پیرانفر، تهران: انتشارات پیام.
ایگلتون، تری. (1۳۹۷). معنای زندگی، مترجم عباس مخبر، تهران: نشر بان.
برونو، فرانکو. (۱۳۷۰). فرهنگ توصیفی روان‌شناسی، مترجمان فرزانه طاهری و مهشید یاسایی، انتشارات طرح نو.
پورنامداریان، تقی. (۱۳۷۴). دیدار با سیمرغ، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
تولستوی، لئون. (۱۳44). فلسفه زندگی، مترجم جلال دادگری، تهران: انتشارات پرنده آبی.
جهانبگلو، رامین. (۱۳85). در جستجوی امر قدسی، تهران: نشر نی.
حافظ، شمس‌الدین محمد. (۱۳62). دیوان حافظ، تصحیح پرویز نایلی خانلری، تهران: انتشارات خوارزمی.
رحیمی، مصطفی. (۱۳71). حافظ اندیشه، تهران: نشر نور.
زرین کوب، عبدالحسین. (۱362). ارزش میراث صوفیه، تهران: انتشارات امیرکبیر.
زرین کوب، عبدالحسین. (13۷۰). صدای بال سیمرغ، تهران: انتشارات سخن.
زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳78). نه شرقی، نه غربی، انسانی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
سجادی، سیدجعفر. (۱۳62). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: انتشارات طهوری.
سیاسی، علی‌اکبر. (۱۳47). مبانی فلسفه، تهران: شرکت سهامی طبع و نشر کتاب‌های درسی ایران.
شمس تبریزی، مولانا. (۱369). مقالات شمس، تصحیح محمدعلی موحد، تهران: انتشارات خوارزمی.
شولتس، دو آن. (۱۳69). روان‌شناسی کمال، مترجم گیتی خوشدل، تهران: نشر نو.
شین، اسکاول. (۱۳۷۰). چهار اثر، مترجم گیتی خوشدل، تهران: نشر پیکان.
صفا، ذبیح‌الله. (۱۳63). تاریخ ادبیات در ایران، تهران: انتشارات فردوسی.
عطار، فریدالدین. (۱۳83). منطق‌الطیر، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: انتشارات سخن.
فرانکل، ویکتور. (۱۳۷5). انسان در جست‌و‌جوی معنا، مترجم اکبر معارفی، تهران: دانشگاه تهران.
فرانکل، ویکتور. (۱۳91). انسان در جست‌و‌جوی معنای غایی، مترجم شهاب الدین عباسی، تهران: نشر پارسه.
فرانکل، ویکتور. (۱401). انسان در جست‌و‌جوی معنا، مترجمان نهضت صالحیان و مهین میلانی، تهران: انتشارات لیوسا.
فروم، اریک. (۱402). هنر عشق ورزیدن، مترجم پوری سلطانی، تهران: انتشارات مروارید و علمی و فرهنگی.
کاکایی، قاسم. (۱۳91). وحدت وجود، تهران: انتشارات هرمس.
محمد ابن منور. (۱۳76). اسرار التوحید، تصحیح محمدرضا شفیعی کد کنی، تهران: انتشارات آگه.
مولوی، جلال‌الدین‌محمد. (۱۳82). مثنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: انتشارات هرمس.
مقالات
فرامرزی فرد، سعیده. (1399). نشانه‌شناسی مفهوم عشق در منظومۀ ویس و رامین بر اساس نشریه رمزگان دانیل چندلر. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 12(44)، 265-286.doi: 10.30495/DK.2020.677301 .
References
Books
The Holy Quran. [In Arabic]
Ahmadi, Babak. (2007). Four Reports from the Memoirs of the Saints of Attar, Tehran: Markaz Publications. [In Persian]
Aizand, Mikhail. (2017). Light and Darkness in Persian Literature, Trans. H. Asadpour Piranfar, Tehran: Payam Publications. [In Persian]
Alfati Tabrizi, Sharaf al-Din Hossein. (1983). Rashef al-Haz fi Kashf al-Alfaz, edited by Najib Mayel Heravi, Tehran: Molly Publications. [In Persian]
Attar, Faridaldin. (2004). The Theory of the Bird, edited by Mohammad Reza Shafi'i Kadkani, Tehran: Sokhan Publishing House. [In Persian]
Bruno, Franco. (1991). Descriptive Dictionary of Psychology, Trans. Farzaneh Taheri and Mahshid Yasai, Tarh No Publications. [In Persian]
Eagleton, Terry. (1937). The Meaning of Life, Trans. Abbas Mokhbar, Tehran: Ban Publishing House. [In Persian]
Frankl, Victor. (1996). Man in Search of Meaning, Trans. Akbar Maarefi, Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Frankl, Victor. (2012). Man's Search for Ultimate Meaning, Trans. Shahab al-Din Abbasi, Tehran: Parse Publishing. [In Persian]
Frankl, Victor. (2022). Man's Search for Meaning, Trans. Nehzat Salehian and Mahin Milani, Tehran: Liosa Publishing. [In Persian]
Fromm, Eric. (2023). The Art of Loving, Trans. Puri Soltani, Tehran: Morvarid and Scientific and Cultural Publishing. [In Persian]
Hafez, Shams al-Din Mohammad. (1983). Divan Hafez, edited by Parviz Naili Khanlari, Tehran: Kharazmi Publications. [In Persian]
Jahanbegloo, Ramin. (2006). In Search of the Sacred, Tehran: Nay Publishing House. [In Persian]
Kaka'i, Ghasem. (2012). Unity of Being, Tehran: Hermes Publishing. [In Persian]
Muhammad Ibn Munawar. (1997). The Secrets of Monotheism, edited by Mohammad Reza Shafi'i Kodkani, Tehran: Ageh Publications. [In Persian]
Ona Mono, Miguel. (2015). The Pain of Immortality, Trans. Baha' al-Din Khorramshahi, Tehran: Nahid Publications. [In Persian]
Pournamdarian, Taghi. (1995). Meeting with the Simorgh, Tehran: Humanities Research Institute. [In Persian]
Rahimi, Mustafa. (1992). Hafez Andisheh, Tehran: Noor Publications. [In Persian]
Rumi, Jalal al-Din Mohammad. (1993). The Mathnavi, edited by Reynold Nicholson, Tehran: Hermes Publications. [In Persian]
Safa, Zabihollah. (1984). History of Literature in Iran, Tehran: Ferdowsi Publishing House. [In Persian]
Sajjadi, Seyyed Jafar. (1983). Dictionary of Mystical Terms and Expressions, Tehran: Tahouri Publications. [In Persian]
Schultz, De An. (1989). Psychology of Perfection, Trans. Giti Khoshdel, Tehran: Nahsher No. [In Persian]
Shams Tabrizi, Rumi. (1989). Articles by Shams, edited by Mohammad Ali Movahed, Tehran: Kharazmi Publications. [In Persian]
Shin, Scovel. (1991). Four Works, Trans. Giti Khoshdel, Tehran: Paykan Publishing House. [In Persian]
Siasi, Ali Akbar. (1968). Fundamentals of Philosophy, Tehran: Iran Textbook Publishing Joint Stock Company. [In Persian]
Tolstoy, Leon. (1965). Philosophy of Life, Trans. Jalal Dadgari, Tehran: Parandeh Abi Publishing House. [In Persian]
Zarrin Koob, Abdolhossein. (1983). The Value of the Sufi Heritage, Tehran: Amir Kabir Publications. [In Persian]
Zarrin Koob, Abdolhossein. (1991). The Voice of the Simorgh Wing, Tehran: Sokhan Publications. [In Persian]
Zarrin Koob, Abdolhossein. (1999). Neither East, Nor West, Humanity, Tehran: Amir Kabir Publications. [In Persian]
Articles
Faramarzifard, S. (2010). Semiotics of the Concept of Love in the Poetry of Weiss and Ramin Based on Daniel Chandler's Ramzgan. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 12(44), 265-286.doi: 10.30495/DK.2020.677301. [In Persian]