تحلیل جامعه شناسانه رمان «آهنگی برای چهارشنبه‌ها» با تکیه بر نظریه‌های جرج لوکاچ
محورهای موضوعی : تطبیقی (با ویژگی ادبی و هنری)راضیه قویدست کوهپایه 1 , نزهت نوحی 2 * , حیدر حسنلو 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان وادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاداسلامی، زنجان، ایران.
2 - استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاداسلامی، زنجان، ایران.
3 - استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاداسلامی، زنجان، ایران.
کلید واژه: حسن‌زاده, آهنگی برای چهارشنبه‌ها, لوکاچ, هنر, جامعه‌شناسی ادبیات,
چکیده مقاله :
موضوع مقالۀ حاضر تحلیل جامعهشناسانه رمان «آهنگی برای چهارشنبه‌ها» با تکیه بر نظریه‌های جرج لوکاچ، بنیان‌گذار جامعه‌شناسی ادبیات است. فرهاد حسن‌زاده، در این رمان زندگی نوجوانی جنگزده به‌نام فرهان را، که به‌گونهایی اتفاقی، برای ایفای نقش نوجوانی جنگزده چون خود به سینما راه یافته، روایت می‌کند. نویسنده فرهان را مرکز و محور تمام رویدادها قرارداده و طرحی ریخته که خواننده تمام حوادث داستان را از چشم فرهان، یا در پیوند یا در تقابل با او بنگرد. در این تعامل و تقابل‌هاست که منش و دانش و بینش هر یک از آدم‌های رمان، آشکار می‌گردد. گویی او سبب می‌شود که آنان رفتارها و پندارهای خود را، در گفتارهایش بازتاب دهند. این همان چیزی که لوکاچ در نظریه‌های خود به آن‌ها اشاره کرده‌است. نگارنده بخش اعظم این احوال را با تجربه‌های لوکاچ از زندگی اجتماعی و بیان هنری آن، سنجیده است. داده‌های این پژوهش کتابخانه‌ای است که با روش کیفی تحلیل و توصیف شده‌است. نتایج این تحلیل بیانگر آن است که جامعه‌ایی که در آن زندگی می‌کنیم پر از تضادها و تناقض‌های فردی و اجتماعی است که خاستگاه تمام آن‌ها نابرابری اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تبعیض‌هایی است که لحظه به لحظه شکاف طبقاتی را عمیق‌تر می‌کند.
The subject of this article is a sociological analysis of the novel "A Song for Wednesdays" based on the theories of George Lukacs, the founder of the sociology of literature. In this novel, Farhad Hassanzadeh narrates the life of a war-torn teenager named Farhan, who accidentally finds his way into the cinema to play the role of a war-torn teenager like himself. The author has placed Farhan at the center of all events and has designed the reader to see all the events of the story through Farhan's eyes, either in connection with or in opposition to him. It is in these interactions and confrontations that the character, knowledge, and insight of each of the characters in the novel are revealed. It is as if he causes them to reflect their behaviors and thoughts in his words. This is what Lukács has pointed out in his theories. The author has measured most of these circumstances with Lukács's experiences of social life and its artistic expression. The data of this research is a library that has been analyzed and described using a qualitative method. The results of this analysis indicate that the society in which we live is full of individual and social contradictions and contradictions, all of which originate from economic, social, cultural inequality and discrimination that deepens the class gap moment by moment.
کتاب¬ها
احمدی، بابک. (۱۳۸۲). واژه‌نامه‌های فلسفی مارکس، تهران: نشر مرکز.
ایگلتون، تری. (۱۳۵۸). مارکسیسم و نقد ادبی، مترجم س. آوند، تهران: انتشارات رزم.
ایوتادیه، ژان. (۱۳۷۸). نقد ادبی در قرن بیستم، مترجم مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر.
بشردوست، مجتبی. (۱۳۹۰). موج و مرجان، تهران: انتشارات سروش.
پلارد، آرتور. (۱۳۷۸). طنز، مترجم سعید سعیدپور، تهران: نشر مرکز.
پوینده، محمدجعفر. (۱۳۷۷). درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، تهران: انتشارات نقش جهان.
جورج، امری. (۱۳۷۲). جورج لوکاچ، مترجم عزت‌الله فولادوند، تهران: مرکز نشر سحر.
حبیب، م.ا.ر. (۱۳۸۲). گئورگ لوکاچ، در فرهنک انتقادی، ویراستۀ مایکل پین، مترجم پیام یزدانجو، تهران: نشرمرکز.
حسن زاده، فرهاد. (۱۳۹۸). آهنگی برای چهارشنبه‌ها، تهران: نشر پیدایش.
دانشور، سیمین. (۱۳۸۹). علم الجمال و جمال در ادب فارسی، تهران: سخن.
راودراد، اعظم. (۱۳۸۲). نظریه‌های جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راوندی، مرتضی. (بی‌تا). تاریخ اجتماعی ایران، جلد 1، تهران: امیرکبیر.
ستوده، هدایت‌الله. (۱۳۷۸). جامعه‌شناسی ادبیات فارسی، تهران: انتشارات آوای نور.
سعدی، مصلح الدین. (۱۳۸۵). کلیات سعدی، تهران: هرمس.
سلدن، رامان. (۱۳۷۲). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، مترجم عباس مخبر، تهران: انتشارات طرح نو.
شمیسا، سیروس. (۱۳۸۶). نقد ادبی، تهران: نشر میترا.
قبادیانی، ناصر خسرو. (۱۳۶۳). جامع الحکمتین، به اهتمام محمد معین و هانری کرین، تهران: انتشارات طهوری.
کلیگز، مری. (۱۳۸۸). درس‌نامۀ نظریۀ ادبی، مترجمان جلال سخنور و دیگران، تهران: نشر اختران.
گلدمن، لوسین. (۱۳۷۱). جامعه‌شناسی ادبیات (دفاع از جامعه‌شناسی رمان)، مترجم محمدجعفر پوینده، تهران: انتشارات هوش و ابتکار.
مرچنت، و.ملوین. (۱۳۷۷). کمدی، مترجم فیروزه مهاجر، تهران: نشر مرکز.
مقدادی، بهرام. (۱۳۷۸). فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی، تهران، انتشارات فکر روز.
مکاریک، ایرنا ریما. (۱۳۸۴). دانش¬نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، مترجمان مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: انتشارات آگه.
هام، مگی. (۱۳۸۲). فرهنگ نظریه‌های فمینیستی، مترجمان فیروزه مهاجر و دیگران، تهران: نشر توسعه.
Refrences
Books
Ahmadi, Babak. (1933). Marx's Philosophical Dictionaries, Tehran: Markaz Publishing. [In Persian]
Ayotadieh, Jean. (1939). Literary Criticism in the Twentieth Century, Trans. Mahshid Nunhali, Tehran: Niloufar. [In Persian]
Bashardost, Mojtaba. (1931). Wave and Coral, Tehran: Soroush Publishing. [In Persian]
Daneshvar, Simin. (2010). Aesthetics and Beauty in Persian Literature, Tehran: Sokhan. [In Persian]
Eagleton, Terry. (1979). Marxism and Literary Criticism, Trans. S. Avand, Tehran: Razm Publishing. [In Persian]
George, Emery. (1993). George Lukács, Trans. Ezatollah Foladvand, Tehran: Sahar Publishing Center. [In Persian]
Ghobadiani, Nasser Khosrow. (1994). Jame'e-e-Hikmatin, edited by Mohammad Moein and Henry Crane, Tehran: Tahouri Publications. [In Persian]
Goldman, Lucien. (2008). Sociology of Literature (Defending the Sociology of the Novel), Trans. Mohammad Jafar Poyandeh, Tehran: Hoosh and Ebtekar Publishing House. [In Persian]
Habib, M.A.R. (2003). Georg Lukács, in Critical Culture, edited by Michael Payne, Trans. Payam Yazdanjoo, Tehran: Markaz Publishing Center. [In Persian]
Ham, Maggie. (2003). Dictionary of Feminist Theories, Trans. Firuzeh Mohajer and others, Tehran: Toseeh Publishing House. [In Persian]
Hassanzadeh, Farhad. (2019). A Song for Wednesdays, Tehran: Peydayesh Publishing. [In Persian]
Kligge, Mary. (2009). Textbook of Literary Theory, Trans. Jalal Sokhanvar and others, Tehran: Akhtaran Publishing House. [In Persian]
Makarik, Irena Rima. (2005). Encyclopedia of Contemporary Literary Theories, Trans. Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi, Tehran: Ageh Publications. [In Persian]
Meqdadi, Bahram. (2009). Dictionary of Literary Criticism Terms, Tehran, Fekr Rooz Publishing House. [In Persian]
Merchant, W. Melvin. (2008). Comedy, Trans. Firoozeh Mohajer, Tehran: Markaz Publishing House. [In Persian]
Pollard, Arthur. (1939). Satire, Trans. Saeed Saeedpour, Tehran: Markaz Publishing. [In Persian]
Poyandeh, Mohammad Jafar. (1938). An Introduction to the Sociology of Literature, Tehran: Naqsh-e Jahan Publishing. [In Persian]
Raodarad, Azam. (2019). Theories of the Sociology of Art and Literature, Tehran: Tehran University Press. [In Persian]
Rawandi, Morteza. (No Date). Social History of Iran, Volume 1, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
Saadi, Mosleh-ed-Din. (2006). Saadi's Generalities, Tehran: Hermes. [In Persian]
Selden, Raman. (1999). Guide to Contemporary Literary Theory, Trans. Abbas Mokhbar, Tehran: Tarh-e-No Publications. [In Persian]
Shamisa, Sirous. (2007). Literary Criticism, Tehran: Mitra Publications. [In Persian]
Sotoudeh, Hedayat-ol-Allah. (1999). Sociology of Persian Literature, Tehran: Avay-e-Noor Publications. [In Persian]