بررسی تطبیقی عقبات السلوک شیخ صنعان و هفت خوان رستم
محورهای موضوعی : شعرموسی الرضا حیدری گوگدره 1 , اکبر شعبانی 2 , پروین دخت مشهور 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
2 - دکتری تخصصی و استادیار پایه 19 و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
3 - دکتری تخصصی و استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
کلید واژه:
چکیده مقاله :
رهروان طریقت در سلوک خود به سوی حضرت دوست، برای رسیدن به پختگی و پالودگی، به ضرورت باید عقبات بازدارنده‌ای را از پیش روی بردارند. رستم در هفت خوان و شیخ صنعان در منطق الطیر عطار از جمله این رهروان‌اند که توانسته‌اند با جانفرسایی در عقبات نفس‌گیر، از فراز و فرودهای راه و گردنه‌های مهلک و سخت آن بگذرند و راه به حریم دوست برند. در این مقاله ابتدا با استناد بر شاهنامه(پهلوانی‌های رستم در هفت خوان) و داستان شیخ صنعان در منطق الطیر موانعی که بر سر راه این دو رهرو در هر دو پهنه عرفان و حماسه وجود دارد مشخص گردیده، سپس با روش تطبیقی و مقایسه‌ای این عقبات مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی که بیش‌تر با هدف نمایاندن دشواری‌های سلوک به رهروان طریق صورت گرفته است، این نتیجه کلی حاصل گردید که در هر دو مسیر، رهرو با عقبات ریز و درشت بسیاری روبه‌رو است که لازمه رسیدن سالک در عرفان و پهلوان در حماسه به مرز پختگی و کمال، گذز از این گردنه‌های دشوار است. هرچند این گریوه‌ها ممکن است در عنوان و شکل با یکدیگر متفاوت باشند اما در ذات و درونمایه و گمراه ساختن رهرو از راه راست سلوک، مشترک‌اند.
Tariqat seekers hould obviate all obstacles and obstructives to reach maturity and innocence toward Lord. Rostam in seven labours and Sheikh Sana'an in Attar's Speech of the Birds are the seekers who could pave the breath taking path and reach their Lord. The present article initially distinguishes the obstacles on mysticism and epic way by citing Shahnameh and Sheikh Sana'an's "Speech of the Birds" and then studies Aqabat (continuation) comparatively. In this research which mainly aims to show the difficulties for the seekers, the general achieved outcome is that the necessity of reaching mystic is to pass the troublesome paths and defiles. Although those ways may be similar in type and format, are common in nature and spirit.