تحلیل مفهوم اسطوره در شعر بدر شاکر السیاب و احمد شاملو
محورهای موضوعی : شعرمحمدرضا شیرخانی 1 , کریم صیدی 2 , علی‌محمد سهراب‌نژاد 3
1 - عضو هیأت علمی گروه عربی، دانشگاه ایلام(استادیار)
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ایلام
3 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ایلام
کلید واژه:
چکیده مقاله :
زبان نمادین و اسطوره‌ای در شعر معاصر جایگاهی در خور یافته است. اسطوره‌ها بخشی از هویّت، تمدن و فرهنگ هر سرزمین به شمار می روند. بدر شاکر السیاب و احمد شاملو در شعر خود به اساطیر و افسانه ها توجّهی ویژه داشته اند. در این مقاله با بررسی اسطوره در شعر این دو شاعر، به این نتیجه می رسیم که افزون بر گرایش این دو به بهره گیری از اسطوره، شیوه کاربرد اسطوره در شعر سیاب در دو سطح امید قطعی به تحوّل وضع موجود و ناامیدی شدید از آن متغیر است؛ در حالی که شاملو با استفاده از اساطیر و باز آفرینی آن ها با کلی نگری و مطلق گویی، با صدور حکم و استفاده از زبان فخیم و آرکائیک حماسی به شعرهایش رنگی از قدرت و استحکام می بخشد.
The symbolic and mythical language has been of special position in contemporary poetry. The myths are known as part of identity, civilization and culture of each country. Badr Shakir al Sayyab and Ahmad Shamlou have paid special attention to myths and legends. By studying the myth in both poets' works in the present article it comes out that not only both had tendency toward applying myth in their works but also the method of this application is too changeable in Sayyab's works; while shamlou stabilizes his poetries by enjoying recreation of myths, holistic attitude.
کتابنامه
کتب فارسی
قرآن کریم.
باستید، رژه. 1370، دانش اساطیر، ترجمه جلال ستاری، تهران: توس.
پاشایی، علی. 1387، نام همه شعرهای تو: زندگی و شعر احمد شاملو، تهران: ثالث.
پورنامداریان، تقی. 1381، سفر در مه: تأملی در شعر احمد شاملو، تهران: نگاه.
سلاجقه، پروین. 1387، نقد شعر معاصر: امیرزاده کاشیها(شاملو)، تهران: مروارید.
شاملو، احمد. 1380، مجموعه آثار، دفتر یکم: شعرها، تهران: نگاه.
شاملو، احمد. 1379، ابراهیم در آتش، چاپ هشتم، تهران: نگاه.
شاملو، احمد. 1380، باغ آینه، چاپ دهم، تهران: مروارید.
شاملو، احمد. 1372، ققنوس در باران، چاپ پنجم، تهران: نگاه.
شاملو، احمد. 1372، مرثیههای خاک، چاپ ششم، تهران: نگاه.
شریعت کاشانی، علی. 1388، سرود بیقراری: درنگی در هستیشناسی شعر و اندیشه احمد شاملو، تهران: گلشن راز.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. 1380، شعر معاصر عرب، چاپ اول، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. 1388، راهنمای ادبیات معاصر(شرح و تحلیل گزیده شعر نو)، تهران: میترا.
فرای، نورتروپ. 1374، ادبیات در اسطوره، مجموعه مقالات اسطوره و رمز، ترجمه جلال ستاری، تهران: سروش
کتب عربی
السیاب، بدر شاکر. 2000م، الدیوان، بیروت: دار العوده.
الضاوی، احمد عرفات. 1384، کارکرد سنت در شعر معاصر عرب، ترجمه سیدحسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
عباس، احسان. 1969م، بدر الشاکر سیاب، دراسة فی حیاته وشعره، بیروت: دار العوده.
عباس، احسان. 1992م، اتجاهات الشعر العربی المعاصر، عمان: دار الشروق.
مقالات
امامی، صابر. 1384، «اسطورههای شاملو»، مجله شعر، زمستان، شماره 45، صص 15-19.
حلاوی، یوسف. 1993، «الأسطورة فی شعر بدر شاکر السیاب»، مجله الفکر العربی، العدد 73، صص 66- 84.
رزوق، اسعد. 1959، «الأسطورة فی الشعر المعاصر»، منشورات مجله آفاق، بیروت، العدد 52، صص42-64.
فرزاد، عبدالحسین. 1386، «نگاهی تطبیقی به شعر معاصر ایران و عرب»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی، بهار، شماره 1، صص63-76.
محمدرضایی، علیرضا و آرمات، سمیه. 1387، «بررسیتطبیقیاشعاربدر شاکرونیمایوشیج»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی، تابستان، شماره 6، صص 161-174.
میرقادری، سیدفضلالله، و غلامی، منصوره. 1389، «بررسی تطبیقی اساطیر در شعر شاملو و ادونیس»، مجله لسان مبین، زمستان، شماره 1، صص 221-251.
_||_
Bibliography
Persian bibliography
The karim Qur'an
Bastyd, R (1370) Knowledge of mythology, Translator jalal Satari, Tehran: Toos
Pashaei, A (1387) named All poems You: The Life and poem Shamloo, Tehran: Sales
Pournamdarian, T. (1381) trip in Fog: Reflections on the poetry of A. Shamloo, Tehran: Negah.
Salajegheh, P. (1387) critique of contemporary poem: King tiles (Shamloo), Tehran: Morvarid.
Shamloo, A. (1380), Collected Works, First: poems, Tehran: Negah.
Shamloo, A. (1379) Abraham in the fire, Eighth Edition, Tehran: Negah.
Shamloo, A. (1380) Mirror Garden, Tenth Edition, Tehran: Morvarid.
Shamloo, A. (1372) Phoenix in the rain, Fifth Edition, Tehran: Negah
Shamloo, A. (1372) ) Elegys soil, Sixth Edition, Tehran: Negah.
Shareat Kashani, A. (1388 Restlessness anthem Ontology poetry and thought A. Shamloo, Tehran: Gulshan Raz.
Shafiee Kadkani, MR (1380) Arab poetry, first edition, Tehran: Sokhan.
Shameisa, S. (1388) Contemporary Literature Guide (description and analysis of the foregoing excerpts from poetry), Tehran: Mitra.
Frye, Northrop (1374) literature in myth, legend and secret proceedings, an interpreter glory Stari, Tehran: Soroush
Arabic bibliography
Sayyab, Badr Shaker (2000), Diwan, Beirut: Daralvdh
Alzavy, A. A. (1384) of tradition in contemporary Arab poetry, translated by Seyyed H. Sayedi, Mashhad Ferdowsi University of Mashhad.
Abas., E. (1969) Bdralshakr Syab, Dras·h per Hayatuhu and poetry, Beirut: Dralvdh
Abas., E. (1992) Hair trends in contemporary Arab, Oman: Sunrise House
Articles
Emami, S. (1384) "Shamloo myths" poetry magazine, winter, Issue 45, Ss15-19.
Halavi, J. (1993), "The myth of the poet Badr Shakir Sayyab" Journal of the Arab Thought, No. 73, pp. 66-84.
Zarruqi, Asad (1959), "myth in contemporary poetry", Afaq publications, Beirut, No. 52. pp. 42-64.
Farzad, AH. (1386) "comparative perspective on contemporary Iranian poetry and Arabs", Journal of Comparative Literature Studies, Spring, No. 1, Ss63-76.
Mohammad Rezaei, A. R.; Armat, S. (1387) "Comparative Study of poetry Bdrshakr and Nima Youshij", Journal of Comparative Literature Studies, Summer, No. 6, Ss161-174.
Mirghaderi, S.F.A, Gholami, M. (1389) "Comparative Study of mythology in Shamlu and Adonis", an expression language magazine, winter, Issue 1, Ss221-251.