نقش مالکیت معنوی ،قوانین وتفاهمات درجذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر انتقال تکنولوژی در ایران
محورهای موضوعی : مدیریتسید محمد علی اکرمی راد 1 , زاداله فتحی 2 , حمید طبائی زاده فشارکی 3
1 - گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: " سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی", "مالکیت معنوی", "انتقال تکنولوژی",
چکیده مقاله :
یکی از عوامل مهم در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی، عامل مالکیت معنوی است. علی‌رغم تمرکز گسترده مطالعات پیشین بر رابطه جذب سرمایه‌گذاری با مالکیت معنوی ،مقوله انتقال تکنولوژی و حمایت حقوقی کشورها وعضویت در کنوانسیونهای بین المللی در این رابطه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.ازاین رو، پژوهش حاضر درصدد تبیین نقش مالکیت معنوی و حمایت های حقوقیدر جذب سرمایه‌گذاری خارجی با تمرکزبربستری از انتقال تکنولوزی است. جامعه آماری این مطالعه مشتمل بر 1236 مدیروکارشناس حوزه مدیریت و برنامه‌ریزی کلان بود که حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از جدول کرجسی ورگان، 213 نفر برآورد گردید. پاسخگویان با استفاده از روش نمونه‌گیری ساده تصادفی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد که مالکیت معنوی ، نقش چندبعدی درجذب سرمایه‌گذاری خارجی ایفا می‌کند. بر مبنای یافته، مالکیت معنوی دررهگذرجذب سرمایه‌گذاری خارجی نقش تسهیل‌گر در انتقال فناوری دارد. همچنین، نتایج حاکی از آن است که پذیرش قوانین و تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی (ازجمله عضویت درکنوانسیون‌ها) نقش قابل‌توجهی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد.واژگان کلیدی: سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، مالکیت معنوی، انتقال تکنولوژی
AbstractIntellectual property (IP) is one of the factors influencing the attraction of foreign direct investment (FDI). Even though previous research has focused extensively on the relationship between FDI attraction and intellectual property, the categories of technology transfer, governments' legal protection, and membership in international conventions have received less attention. Therefore, the present study seeks to explain how IP and legal protections contribute to FDI attraction, focusing on technology transfer. This study included 1236 managers and macro-planning experts in the statistical population. According to Krejcie and Morgan's table, 213 individuals were included in the study. A simple random sampling method was used to select respondents. A questionnaire was used for data collection. Data analysis was conducted using the exploratory factor analysis (EFA) technique. It was found that IP plays a multidimensional role in FDI attraction. According to the findings, IP facilitates the attraction of FDI through technology transfer. Furthermore, the results indicate that adopting international laws and agreements (e.g., membership in conventions) plays a significant role in attracting FDI.Keywords: foreign direct investment, FDI, intellectual property, IP, technology transfer
_|1) اسد لو، مرتضی (1398)، توسعه در مفهوم سرمایه: نقطه عزیمت تعاملات معاهدات سرمایه گذاری با حقوق مالکیت فکری، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 61، پاییز و زمستان 1398، ص 249-227.
2) السان، مصطفی، (1385) ابعاد حقوقی انتقال فناوری از طریق سرمایه گذاری خاص، مجله پژوهش-های حقوقی، دوره 5، بهار وتابستان 1385، شماره 9، ص 229-189.
3) انصاری فر، سید سعید، (1390)، مدلسازی معادلات ساختاری، نشرسنجش ودانش.
4) جمالی، احمد، شیرازی، هدی، شاوردی، مرضیه، (1389)، سرمایه گذاری خارجی، مفاهیم،
تئوری¬ها، روش¬ها، نشر آبگین رایان.
5) حیدری، مصطفی هراتمه، (1400) تاثیر معاهدات سرمایه گذاری دوجانبه بر جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه، فصلنامه علمی رهیافتی در مدیریت بازرگانی، دوره 2، شماره 4 زمستان 1400، ص128-113.
6) خلیلی عراقی، منصور، گودرزی فراهانی، یزدان (1394)، تاثیر حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 4، پاییز وزمستان.
7) رفعت، بتول، آذربایجانی، کریم، طیبی، سیدکمیل، (1386)، بررسی رابطه جریان تجاری و
سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی (FDI)، دانشگاه اصفهان
8) شفیعا، محمد علی، شاکری، آرنوش، کاظمی، صدیقه، (1389)، ارائه مدل کاربردی قیمت گذاری دانش فنی بر مبنای فناوری های مشابه در بازار، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت تکنولوژی،1389
9) ضیائی، سید یاسر، جوادی، سعیده (1398)، حمایت از مالکیت فکری در حقوق بین الملل
سرمایه¬گذاری خارجی، مجله مطالغات حقوقی، دوره 11، شماره 2، ص155-127
10) فتح اللهی، ثریا، فرید چهر، الهام، غریب نواز، نادر، میرابی، حمید رضا (1400)، طراحی مدل ارزیابی عوامل موثر بر رفتار نوستالژیک با رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی و معادلات ساختاری، مجله پژوهش-های نوین در ریاضی، دوره هفتم، شماره 31، ص 25-5
11) فطرس، محمد حسن، امامی، معصومه، (1390) بررسی عوامل موثر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران با تاکید بر اثر حق ثبت اختراع، مجله اقتصادی، ماهنامه بررسی مسائل و سیاست¬های اقتصادی، شماره 12، ص 72-53.
12) موسائی، احمد، بندریان، رضا، قدیریان، عباسعلی، صدرائی، ساسان (1389) ارزیابی قیمت دانش فنی برای تجاری سازی یک فناوری، فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره 15
13) مهدوی، ابوالقاسم، برخورداری، سجاد، (1387)، حقوق مالکیت فکری و جریان سرمایه گذاری مستقیم¬خارجی(موردایران)، مجله¬دانش¬وتوسعه (¬علمی وپژوهشی)، سال پانزدهم، شماره 24، ص36-11.
14) میر ویسی، علیرضا (1393) کتاب حقوق سرمایه گذاری خارجی در چارچوب معاهدات دو جانبه سرمایه گذاری، نشر پریس،
15) نبی زاده، انسیه، اکبری، حامد، (1397)، رابطه حقوق مالکیت معنوی وتوسعه، مجله حقوقی، دوره 5، بهار 1397، شماره 6
16) Carsten, F. Braga, P. & Carlos, A. (2001). How stronger protection of intellectual property rights affects intellectual trade flows. World Bank Working Paper, No. 2051
17) Dai, J. )2020(. Intellectual property rights protection, foreign technology introduction and FDI-based on the provincial-level panel data of China. Journal of Accounting, Business and Finance Research, 8(1),30-38.
18) Nemlioglu, I.) 2019(. A comparative analysis of intellectual property rights: a case of developed versus developing countries. Procedia Computer Science, 158.988-998.
19) Noon, P. De Vita, G. and Appleyard, L.) 2019(. What do we know about the impact of intellectual property rights on the foreign direct investment location (country) choice? A review and research agenda. Journal of Economic Surveys, 33(2),665-688.
20)Saberi Ansari, B (2002), World Intellectual Property Organization, Foreign Office, Political Studies, Tehran(in Persian)
21)Van, W, Ria, J. (2010). Technology assessment for portfolio managers. Sciencedirect, Technovation, v.30,223-228
22)Vo.D.T(2020) Dpendency on FDI in flows and stok market linkages research letters,10146333)33)
23)Yang, Q. & Ying, H. (2006). Intellectual property right protection and FDI strategies of MNE. E.conomic Research Journal, 4, 28-34
24)Yu, C. L. & Wang, R. F. (2009). Intellectual property rights protection, host country characteristics and FDI: An empirical study across countries. World Economy Study, 10, 59-67
|_