بررسي و شناسايي نماتدهاي زيان آور درختان پسته در استان سمنان

محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوری

مهدی محمدی مقدم ¹ , محمد نیکنام ² , معصومه حقدل ³ , مهدی نعیمی ⁴

1 - بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایران
2 - بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایران
3 - پژوهشکده پسته، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان، ایران
4 - گروه گیاه پزشکی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

تاریخ دریافت : 1402/10/10 تاریخ پذیرش : 1402/12/04 تاریخ انتشار : 1402/12/15

کلید واژه: تاکسونومی, پسته, نماتد مولد غده, نماتد خنجری, نماتد مولد زخم,

چکیده مقاله :

شناسایی عوامل زنده خسارت‏زا و کنترل موفق آنها، از چالش‌هاي مهم در تولید محصول پسته مي‏باشد. در این تحقیق جهت بررسی و شناسایی نماتدهای زیان¬آور گیاهی، تعداد ۱۲۶ نمونه خاک و ریشه از مناطق مختلف پسته¬کاری استان سمنان جمع-آوری گردید. پس از انتقال نمونه‏ها به آزمایشگاه، نماتدها به روش الک و سانتریفوژ استخراج، با استفاده از روش تکمیل شده دگریسه تثبیت و به گليسيرين منتقل شدند. سپس از نماتدهاي جدا شده به تفكيك جنس، اسلايدهاي ميكروسكوپي دائم تهيه شد. پس از بررسي‏هاي ميكروسكوپي، مشخصات ريخت¬شناسي و ريخت¬سنجي تعيين و بـا استفاده از منابع معتبر علمي شناسايي انجام گرديد. در اين مطالعه 14 جنس و گونه از نماتدهای زیان‏آور گیاهی شامل: Boleodorus thylactus، Criconemoides sp، Helicotylenchus dihystera ،Helicotylenchus pseudorubustus، Irantylenchus sp، Meloidogyne incognita، Meloidogyne javanica ، Pratylenchus thornei، Tylenchus devanei، Tylenchorhynchus sp، Rotylenchus sp، Zygotylenchus guevarai، Paratylenchus sp، Xiphinema sp شناسايي گرديد. از بین نماتدهای شناسایی¬شده، بیشترین فراوانی جمعیت متعلق به دو گونه M. incognita و M. javanica، از نماتدهای مولد غده بود. در ۳۵ درصد از نمونه¬های جمع¬آوری شده، این دو گونه نماتد وجود داشت. پس از نماتدهای مولد غده، نماتد Z. guevarai دارای بیشترین فراوانی جمعیت در بین نمونه¬ها بود. این نماتد جزء نماتدهای مهاجر داخلی ریشه گیاهان دو¬لپهای گزارش شده است. ولی در این بررسی فقط از خاک جدا گردید. بررسی خسارت‏های ایجاد شده توسط نماتدهای مولد غده و Z. guevarai در باغ‏های پسته، از جمله اولویت¬های تحقیقاتی در استان سمنان است که ضروری است بررسیهای جامع¬تری در رابطه با آنها صورت گیرد.

چکیده انگلیسی:

Identification of alive Pathogenic factors and their successful control is one of the important challenges in pistachio production. In this research, 126 soil and root samples were collected from different pistachio growing areas of Semnan province in order to investigate and identify harmful plant nematodes. After transferring the samples to the laboratory, the nematodes were extracted by sieving and centrifugation, fixed using the completed degrease method and transferred to glycerin. Then, permanent microscopic slides were prepared from the nematodes separated by sex. After microscopic studies, morphological and morphometric characteristics were determined and identified using reliable scientific sources. In this study, 14 genera and species of plant harmful nematodes including Boleodorus thylactus, Criconemoides sp, Helicotylenchus dihystera, Helicotylenchus pseudorubustus, Irantylenchus sp, Meloidogyne incognita, Meloidogyne javanica, Pratylenchus thornei, Tylenchus devanei, Tylenchorhynchus sp, Rotylenchus sp, Zygotylenchus guevarai, Paratylenchus sp, Xiphinema sp was identified. Among the identified nematodes, the highest frequency of the population belonged to the two species M. incognita and M. javanica, Root-knot nematodes. These two types of nematodes were present in 35% of the collected samples. After Root-knot nematodes, the nematode Z. guevarai had the highest population density among the samples. This nematode has been reported as one of the internal migrant nematodes of the roots of dicotyledonous plants. But in this study, it was only separated from the soil. Investigating the damage caused by Root-knot nematode and Z. guevarai in pistachio orchards is one of the research priorities in Semnan province, and it is necessary to carry out more comprehensive investigations in relation to them.

منابع و مأخذ:

1. Akhiani A, Mojtahedi H, Majedi A. 1984. Species and races of root knot nematodes in Iran, Iran. Journal of Plant Pathology, 20(1-4):57-70. [In Persian]
2. Barouti S. 1987. A list of plant parasitic nematodes of Iran (collected between 1956 to 1986)‬. Iranian Research Institute of Plant Protection. 34 pp. [In Persian]
3. Barouti S., Alavi A. 2002. Plant Nematology: principles, parasitic and quarantine nematodes of Iran. Applied Agricultural Sciences Publication, 2nd edition, 304 p. [In Persian]
4. Dropkin V.H. 1997. Introduction to plant nematology. (Translated by Jafarpour, B. and Mahdikhani-Moghaddam, E.) Ferdowsi University of Mashhad Press. 360pp. [In Persian]
5. Farivwar-Mehin H. 1984. Study of the root-nematodes on pistachio in Iran. Proceeding of the First International Congress of Nematology, p.26. [In Persian]
6. Haghdel M. 2006. Plant parasite nematode of pistachio. Pistachio Research Institute, 34:24. [In Persian]
7. Hossaini Pour A. 1991. A taxonomical study of plant parasitic nematodes of pistachio in Rafsanjan area. MSc Thesis. Faculty of Agriculture, Tehran University. 146 p. [In Persian]
8. Jenkins W.R. 1964. A Rapid centrifugal floatation technique for separation from soil Plant Disease Report, 48:692.
9. Kargar Bideh A. 1989. A survey of plant parasitics nematode associated with roots of fruit trees (Pomegranate, Pistachio and Almond) of Yazd province. MSc Thesis, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, 140 p. [In Persian]
10. Kheyri A., Barouti S. 1984. Dorylaimoidea and species from this family in Iran. Iranian Journal of Plant Pathology, 20:8-20. [In Persian]
11. Madani M. Akhiani A., Damadzadeh M.1995. Species and races of root knot nematodes (Meloidogyne spp.) on pistachio. 12th Iran. Plant Protection Congress, 2-5 September, Karaj, Iran: 248. [In Persian]
12. Madani M., Akhiani A., Damadzadeh M., Kheiri A. 2012., Resistance evaluation of the pistachio rootstocks to Meloidogyne species in Iran. Journal of Applied Hortiulture, 14:129-133. [In Persian]
13. Manzanilla-Lopez R.H., Kenneth E., Bridge J. 2004. Plant diseases caused by nematodes. In Z. X. Chen, S. Y. Chen & D. W. Dickson (Eds.), Nematology advances and perspectives. Volume II: Nematode management and utilization (pp. 637-716). Cambridge, MA: CABI Publishing.
14. Mohammadi Moghadam M.S., Rezaee A.H., Mohammadi H., Zamanizadeh R., Moradi M. 2020. Relationship between Aspergillus flavus growth and aflatoxin B1 and B2 production with phenolic and flavonoid compounds in green hull and kernels of pistachio cultivars. Applied Entomology and Phytopathology, 87(2):13-23. [In Persian]
15. Niknam M. 1998. Identification plant parasitic nematodes of pistachio orchards in semnan provinc. Final report of Pistachio Research Institute, 329-330. [In Persian]
16. Perry R.N., Maurice M., Starr J.L. 2010. Root-Knot Nematodes. CABI Head Office, UK. 531 pp.
17. Sasser J.N. 1979. Economic importance of Meloidogyne in tropical countries. Root-Knot Nematodes (Meloidogyne Species) Systematics, Biology and Control; Gbr; London: Academic Press, DA. Pp: 359-375.
18. Southey J.F. 1970. Laboratory methods for work with plant and soil nematodes. Revision of Technical Bulletin, No. 2, 5th ed. 202 p.
19. Westerdahl B.B. 2005. Nematodes. UC IPM Pest Management Guidelines: Pistachio.UC ANR Publication 3461.
20. Westerdahl B.B., McKenry M.V. 2002. Disaeses Caused by Nematodes. Pages 11-14 In: B. L. Teviotdale, T. J. Michailides and J.W. Pscheidt (eds.). Compendium of Nut Crop Diseases in Temperate Zones. Aps Press. 89 pp.