نقدی بر موضع حقوق کیفری ایران در رابطه با دفاع مشروع

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

صادق سلیمی ¹ (استادیار دانشکده حقوق دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز)

تاریخ دریافت : 1394/03/07 تاریخ پذیرش : 1394/03/07 تاریخ انتشار : 1392/01/01

کلید واژه: دفاع مشروع, دفاع از خود, حق دفاع,

چکیده مقاله :

دفاع مشروع یکی از عوامل توجیه کننده ی جرم است که با از بین بردن رکن قانونی جرم، توسل به زور علیه دیگری را مباح می کند. فلسفه ی وجودی دفاع مشروع، دفع هرگونه تعرض به حق است؛ از این رو، اصولاً موضوع مورد دفاع همواره یک حق است. فعلیت یا قریب الوقوع بودن و غیرقانونی بودن حمله و تناسب و ضرورت دفاع شرایط اصلی دفاع مشروع هستند. در مواد 2-61 و 30-625 قانون مجازات اسلامی مقررات دفاع مشروع آمده است. در این نوشتار به تحلیل و نقد این مواد پرداخته شده است. برخی مندرجات این مواد با یک دیگر متضادند، برخی مطالب تکراری و برخی نادرست هستند. حق توسل به زور برای جلوگیری از فرار متهم پیش بینی نشده است. اغلب دادگاه ها تمایلی به ورود در مبحث دفاع مشروع ندارند؛ از این رو رویه ی قضایی نیز در این زمینه بسیار ضعیف و ناکارآمد است. در بخش نتیجه گیری مقاله ضمن جمع بندی، پیشنهادهایی مطرح شده است