تاثیر دنیای مجازی بر حقوق خانواده

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

اعظم کرمی قره قشلاقی ¹ , عبدالرضا علیزاده ² , سید علی علوی قزوینی ³

1 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران پردیس ارس، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]
2 - دانشیار دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]
3 - دانشیار دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/03/09 تاریخ پذیرش : 1401/05/03 تاریخ انتشار : 1400/10/01

کلید واژه: زوجین, رویه قضایی, تحکیم خانواده, دادرسی خانواده, دنیای مجازی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: توسعه فناوری و ارتباطات (ICT) تحول عظیمی در روابط انسانی گذارده است، به‌نحوی‌که بنیادی‌ترین نهاد اجتماع برای حفظ خود و کارکردهای خود در مقابل دگرگونی ناشی از تغییرات، با آسیب‌های فکری، اخلاقی، جسمی، فرهنگی و اجتماعی مواجه گشته است. در مقابله با این آسیب‌ها، فرهنگ‌سازی در شناخت و نوع استفاده صحیح از بستر دنیای مجازی تحت عنوان ارتقای سطح سواد رسانه نقش کلیدی را ایفا می‌کند.روش: این پژوهش کیفی و به لحاظ هدف،کاربردی و ازنظر گردآوری اطلاعات به روش اسنادی، منابع مرتبط با موضوع انجام شده و اطلاعات به‌دست‌آمده به صورت توصیفی-تحلیلی مورد تحلیل قرار گرفته است.یافته‌ها و نتایج: این پژوهش به بررسی عملکرد دنیای مجازی از بُعد مثبت و منفی بر نهاد خانواده پرداخته است. در تبیین عوامل جامعه‌شناختی آسیب‌زا تغییر هویت، انزواطلبی، تغییر سبک زندگی ناشی از ناهنجاری‌های اخلاقی، اعتیاد به دنیای مجازی، نقض حریم خصوصی و... را از عوامل منفی تأثیر دنیای مجازی بر خانواده دانسته است. پاسداشت حقوق اعضای خانواده، سایر افراد و در نهایت، ارتقای جامعه منوط به تقویت قوانین ماهوی و شکلی متناسب با بستر دنیای مجازی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود نظیر سرعت در تعاملات و نبود مرزهای سنتی است. اصلاح قوانین خانواده به‌عنوان نهاد مستقل در منظر مقنن نیازمند تغییراتی در حوزه اصلاح جرائم رایانه‌ای، تطبیق قوانین سنتی حقوق خانواده با ویژگی‌های دنیای مجازی و تقنین مقررات پاسداشت حقوق خانواده است.

چکیده انگلیسی:

The development of technology and communication (ICT) has made a huge change in human relations in such a way that the most basic institution of the society has faced intellectual, psychological, cultural and social damages in order to maintain itself and its functions against the transformation caused by the changes. In dealing with these injuries; Cultivation plays a key role in the recognition and correct use of the virtual space under the title of improving the level of media literacy.This qualitative research was conducted in terms of purpose, application and opinion gathering of information, sources related to the subject, and the obtained information was analyzed in a descriptive-analytical manner.This research has investigated the performance of virtual space from the positive and negative side on the institution of the family. In explaining the traumatic sociological factors, identity change, isolationism, virtual space addiction, privacy violation, etc. have been considered as negative factors of the effect of virtual space on the foundation of the family. Protecting the rights of family and ultimately improving the society depends on strengthening substantive and formal laws that are appropriate to the platform of virtual space and its unique features such as the speed of interactions and the absence of traditional borders. Reforming family laws as an independent institution in the perspective of the legislature requires changes in the field of reforming computer crimes, combining traditional family law laws with the characteristics of cyberspace and legislating regulations for the protection of family rights.