بایسته های حمایت کیفری از زنان و چالش های آن در قلمرو حقوق کیفری ایران و در پرتو حقوق بشردوستانه
محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی
سید میلاد علیزاده جواهری
1
,
عباس شیخ الاسلامی
2
,
جعفر کوشا
3
1 - گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
رایانامه: milad_aj2001@yahoo.com
2 - گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. و دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. نویسنده مسئول. رایانامه: dr.sheikholeslami@gmail.com
3 - گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. و دانشیار گروه حقوق جزا وجرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. رایانامه: j_kousha@sbu.ac.ir
کلید واژه: زنان, حمایت کیفری, حقوق بشردوستانه, حق شرط,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: در قلمرو حقوق بشردوستانه، اصول حمایتی حاکم بر آن، من‌جمله اصل تفکیک میان افراد نظامی و غیرنظامی، نهی از پیگیری اهداف و شیوه‌های غیرانسانی و عدالت کیفری کرامت مدار با گروه‌های مختلف از جمله اصول اساسی بوده که دارای اهمیت ویژه‌ای می‌باشد. یکی از اقشار آسیب‌پذیر در خلال مخاصمات مسلحانه و همچنین صلح، زنان بوده که حمایت کیفری از ایشان به عنوان اقشار خاص در قلمرو سیاست کیفری تقنینی هر کشور، لازم و ضروری به نظر می‌آید.روش: مقاله حاضر با رویکرد توصیفی، تحلیلی و انتقادی نگارش شده است.یافته‌ها و نتایج: قوانین جزایی ایران صرفاً برای زمان صلح تنظیم گردیده و مقررات خاصی را در زمان جنگ تدوین ننموده است. همچنین مهمترین چالش‌های الحاق ایران به معاهدات حقوق بشردوستانه، تفاوتهایی مبنایی و ایدئولوژیکی حقوق ایران و غرب، مشروعیت حق شرط و دینی بودن حقوق بشردوستانه در ایران است. از این‌رو برخی از تعارضات قوانین جزایی ایران با کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان در زمره تعارضات قابل رفع و احکام انعطاف‌پذیر بوده که تصویب بی‌قید و شرط و یا تصویب با حق شرط‌های جزئی علاوه بر توسعه نظام حقوقی ایران، جایگاه بین‌المللی ایران را نیز ارتقا خواهد داد.
در قلمرو حقوق بشردوستانه، اصول حمایتی حاکم بر آن من جمله اصل تفکیک میان افراد نظامی و غیرنظامی، نهی از پیگیری اهداف و شیوه های غیرانسانی و عدالت کیفری کرامت مدار با گروه های مختلف از جمله اصول اساسی بوده که دارای اهمیت ویژه ای می باشد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که اولاً، قوانین جزایی ایران صرفاً برای زمان صلح تنظیم گردیده و مقررات خاصی را در زمان جنگ تدوین ننموده است. ثانیاً، قوانین جزایی ایران از سیاست کیفری افتراقی و جرم انگاری حمایتی در قلمرو حقوق کیفری زنان تبعیت ننموده و این سیاست جنایی فاقد کارامدی و جامعیت می‌باشد. ثالثاً، مهمترین چالش های الحاق ایران به معاهدات حقوق بشردوستانه، تفاوتهایی مبنایی و ایدئولوژیکی حقوق ایران و غرب، مشروعیت حق شرط و دینی بودن حقوق بشردوستانه در ایران است. رابعاً، از مهمترین چالش ها و تعارضات حقوق کیفری زنان در قلمرو حقوق جزایی ایران و در پرتو حقوق بشردوستانه می توان به عدم تساوی میان زن و مرد و اعمال قوانین تبعیض آمیز در خصوص سن مسئولیت کیفری و بلوغ دختران، قصاص و دیات ونادیده انگاشتن شهادت زنان اشاره نمود. خامساً، برخی از تعارضات قوانین جزایی ایران با کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان در زمره تعارضات قابل رفع و احکام انعطاف پذیر بوده که تصویب بی قید و شرط و یا تصویب با حق شرط های جزئی علاوه بر توسعه نظام حقوقی ایران، جایگاه بین المللی ایران را نیز ارتقا خواهد داد.
_||_