تأثیر تناوب و کود نیتروژن بر غلظت N، P و K و عملکرد گندم

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

شهرام شعاعی ¹ , فلورا رفیعی ² , علی کاشانی ³

1 - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان.
2 - دانشجوی دکتری فیژیولوژی گیاهان زاعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
3 - استاد دانشگاه شهید بهشتی اهواز

تاریخ دریافت : 1387/05/22 تاریخ پذیرش : 1388/06/18 تاریخ انتشار : 1388/11/01

کلید واژه: عملکرد, گندم, نیتروژن, تناوب, جذب مواد غذایی,

چکیده مقاله :

به منظور ارزیابی اثر تناوب و سطوح کودی نیتروژن برجذب عناصر N ، P ، K و عملکرد و بعضی از ویژگی‎های زراعی گندم رقم چمران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. فاکتور زراعت های پیش کاشت در 6 تیمار شامل : گندم – گندم ، ذرت – گندم ، سودانگراس – گندم، علوفه مخلوط (شبدر و جو علوفه‎ای) – گندم، چغندر قند – گندم و سودان گراس – کلزا – گندم بود. فاکتور کود نیتروژن دو سطح کودی مورد نیاز برای تولید 5 تن و 7 تن دانه در هکتار را شامل شد. کشت گیاه اصلی (گندم) در آذر ماه صورت گرفت. نتایج نشان داد که تناوب و هم چنین سطوح کود نیتروژن اثرات معنی داری بر عملکرد کل و عملکرد پروتئین دانه و کاه گندم داشته و بیشترین عملکرد دانه در تناوب چغندر قند- گندم، ذرت – گندم و نیز سطح کود نیتروژن به ازای تولید 7 تن دانه در هکتار دیده شد. هم چنین اختلاف معنی داری در میزان جذب نیتروژن ، فسفر و پتاسیم در تیمارهای مختلف تحت تأثیر تناوب مشاهده نگردید، ولی نتایج نشان داد که تحت شرایط آب و هوایی اهواز میزان جذب نیتروژن و فسفر در حد پایین تر از متوسط و جذب پتاسیم در حد متوسط قرار دارد .

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect of rotation and two nitrogen fertilizer rates on yield and some agronomic characteristics of Chamran wheat cultivar, an experiment  was conducted  as factorial based on randomized complete block design with four replications in experimental field of agriculture faculty of Ahvaz Shahid Chamran University in 2002. Rotation treatments including wheat-wheat, corn-wheat, sudangrass-wheat, mixed forage-wheat, suger­beet-wheat and sudangrass-rape seed-wheat and nitrogen fertilizer requirement for producing 5 and 7 tons per hectare were considered as experimental factors. The results revealed significant effect of rotation and nitrogen levels on grain and stubble protein yield. The hieghest grain yield was obtained from sugeer­beet-wheat and corn-wheat rotations in nitrogen level for 7 ton per hectare grain production .Nitrogen, phosphorus and potasium uptake amounts had no significant variation under rotation in all treatments. Nitrogen and phosphorus uptake amounts were lower than optimum and potasium uptake amount was optimum in Ahvaz climate condition.

منابع و مأخذ:

- بهنیا، م. ح. 1372. غلات سردسیری. انتشارات دانشگاه تهران، 202 ص.

2- بی‏نام. 1383. آمار هواشناسی 1383-1382. آمار ایستگاه هواشناسی دانشکده آبیاری و آبادانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

3- غفاری، ع. 1369. اثر تناوب زراعی یونجه‌های یک‏ساله بر عملکرد گندم امید در شرایط آبی و دیم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز، 121 ص.

4- کوچکی، ع. و خلقانی، ج. 1377. کشاورزی پایدار در مناطق معتدل (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 192 ص.

5- کوچکی، ع. نخ‌فروش، ع. و ظریف کتابی، ح. 1376. کشاورزی ارگانیک (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 180 ص.

6- نورمحمدی، ق.، سیادت، ع. و کاشانی، ع. 1376. زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شهیدچمران اهواز، 235 ص.

7. Anaya, M.G., and Stolzy, L. H. 1972. Wheat response to different rotation. Crop Science Society 36: 485-489.

8. Anguest, J., Van Harwaarden A., and Home, G. 1991. Productivity and break crop effect of winter oilseed. Australian Journal of Experimental Agriculture 37: 669-677

9. Arshad, M. A., Gill, K. S., and Izaurralde, R. C. 1998. Wheat Production, weed population and soil properties subsequent to 20 years of sod as affected by crop rotation and tillage. Journal of Sustainable Agriculture 12 (2-3): 131-154

10. Arthur, A., Bomke, J., and Odhiambo, O. 2000. Grass and legume cover crop effect’s on dry matter and nitrogen accumulation. Agricultural Journal  93: 299-307.

11. Benton Jones, J., Wolf,  B., and Mills, H. A. 1995. Plant analysis hand book. The University of Adelaid.

12. Borghi, B., Giordani, G., Corbellini, M., Vaccino, P., Guermandi, M., and Toderi, G. 2001. Influence of crop-rotation, manuer and fertilizers on bread-making quality of wheat (Triticum aestivum). European Journal of Agronomy 4(1): 37-45.

13. Cassman, K. G., Bryant, D. C., Fulton, A. E., and Jackson, L. F. 1990. Nitrogen supply effect’s on partitoining of dry matter and nitrogen to grain irrigiated wheat. Agronomy Journal 39(3): 332-341.

14. Hussain, T., Jilani, G., Parr, J. F., and Ahamd, R. 2001. Transition from conventional to alterative agriculture in Pakistan: The role of green manuer in Substitution for inorganic “N” fertilizer’s in a rice – wheat farming systems. American Journal of Alternative Agriculture 10 (3): 133-137.

15. Ostapenko, N. V., and Nilovskaya, N. T. 2005. Development and realization of potential winter wheat production depending on nitrogen nutrition and weather condition. Agrokhimiya. 2: 11-15.

16. Somsonau, U. P., and Purfyanovich, M. I. 1997. Effect of the rate and date of nitrogen fertilizer application on yield of winter wheat in Iran through of wheat, fallow, soybean and alfalfa and monuring. Bodenkulture   49(3): 151-157.