نقش الگوهای ادبیات تعلیمی قرآن در تحقق حیات طیّبه
محورهای موضوعی : نشریه پژوهشنامه معارف اهل بیت علیه السلام
1 - معلم، مترجم و محقق تعلیم و تربیت
کلید واژه: قرآن, ادبیات تعلیمی, الگو, حیات طیبه, ایمان و عمل صالح.,
چکیده مقاله :
یکی از نکات مهم در تبیین شیوه ها و مبانی تعلیمی، تدبر در آیات قرآن است. از آنجائیکه انتقال قرآن کریم از ذات اقدس الهی بر قلب مطهر پیامبر اکرم (ص) و نیز کیفیت ابلاغ این وحی توسط آن حضرت به مردم، خود نوعی آموزش محسوب می شود ، لذا آیات قرآن خود به نوعی تصویری از آموزش پویا ارائه می دهند که در آن انسان همیشه متعلم و قرآن معلم اوست. بر این اساس تحقیق حاضر می کوشد تا با رویکردی قرآنی، برخی از مبانی و شیوه های آموزش قرآن در تحقق حیات طیبه را به تصویر بکشد. قرآن، کلام الله المجید و تجلّی گاه ذات اقدس او با حقیقت زبانی ـ بیانی خود برای اتّصال موجودات زمینی به حبل متین سراسر نور آسمانی فرو فرستاده شد، تا مایه ذکر و پندپذیری و دستور العمل کامل زندگانی از نوع «حیات طیبه» باشد. اولین برخورد زمینی با این کلام آسمانی، با دستور «اقرأ» به برگزیدۀ برگزیدگان الهی صادر و با تلاوت بر او و تلاوت او بر مردم و تعلیم کتاب و حکمت و تزکیه ادامه یافت. و در این میان، یکی از مهمترین تعالیم وحیانی قرآن کریم، تحقق حیات طیبه است. حیات طیبه، حیات حقیقی انسانی است که حیات دنیوی با همه گسترده‌گی‌اش بستر آن، و حیات اخروی با جاودانگی و اهمیتش تبلور این حیات حقیقی است. این حیات اصیل و حقیقی، واقعیتی ورای حیات ظاهری است که در همین دنیا حاصل می‌شود.
One of the important points in explaining the teaching methods and foundations is to consider Qur’anic verses. Since the transference of the Holy Qur’an from the divine essence to the heart of the Holy Prophet (pbuh), as well as the quality of communion of this revelation by the Prophet to the people, is itself a form of education, so the Qur'anic verses themselves provide some kind of image of dynamic learning. In that man, he is always a student and a Qur'an is his teacher. Accordingly, the present study tries to illustrate some of the principles and methods of teaching the Qur'an in realizing the life of Ṭayyib in a Qur'anic approach. The Qur'an, the Word of Allah the Almighty and the manifestation of His Essence, sent him to the truth of his expressive language for the connection of earthly creatures to the holy graves throughout the heavenly light, in order to be a reference to, fullness, and complete recipe of the life of the life of the Tayyib. The first earthly encounter with this celestial script was issued by the decree of the Qur'an to the election of the divine choirs and continued with recite him and his recitation of the people and the teaching of books and wisdom and cultivation. And among these, one of the most important teachings of the Holy Qur’an is the realization of Ṭayyib's life. Ḥayāt Ṭayyibah is the true life of a human whose worldly life, with its wide range, is the basis of it, and the eternal life with eternity and its significance is the embodiment of this real life. This genuine and real life is a reality beyond the apparent life that comes in this world. Ḥayāt Ṭayyibah comes from a high level of human spirit. The believer in the transcendental way and his spiritual excellence, which is born after birth, confirms the divine enthusiasm from the heart of his faith that the life of the ṭayyib is its fruit.
قرآن کریم.
1- نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات مشهور، 1379.
2- صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، چ4، تهران: پیام آزادی، 1379.
3- ابن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، ج3، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1377.
4- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق و مصحح: جمال‌الدین میردامادی، چ3، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414ق.
5- امام خمینی، سید روح‌الله موسوی، تقریرات فلسفه، ج3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1381.
6- امام خمینی، سید روح‌الله موسوی ، شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1374.
7- جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج5، چ5، قم: اسراء، 1389.
8- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج7، چ4، قم: اسراء، 1388.
9- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج9، چ3، قم: اسراء، 1388.
10- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج11، چ2، قم: اسراء، 1387.
11- جوادی آملی، عبدالله ، تسنیم، ج13، چ3، قم: اسراء، 1389.
12- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم (توحید در قرآن)، ج2، قم: اسراء، 1383.
13- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم (مراحل اخلاق در قرآن)، جلد11، چ7، قم: اسراء، 1386.
14- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم(حیات حقیقی انسان در قرآن)، جلد15، چ2، قم: اسراء، 1384.
15- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر موضوعی قرآن کریم(جامعه در قرآن)، جلد17، چ3، قم: اسراء، 1389.
16- جوادی آملی، عبدالله ، امام مهدی «عج» موجود موعود، چ6، قم: اسراء، 1389.
17- جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر انسان به انسان، چ5، قم: اسراء، 1389.
18- حر عاملی، محمدحسن، وسائل الشیعه، ج15، تهران: انتشارات اسلامیه، 1367.
19- حسینی طهرانی، محمدحسین، امامشناسى، ج16، بیروت: دار المحجّة البیضاء، بی‌تا.
20- خوانسارى، محمد بن حسین، شرح غرر الحکم، چ4، تهران: انتشارات دانشگاه تهران،1366.
21- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، چ2، قم: دفتر نشر کتاب، 1404ق.
22- سعادت پرور، علی، سر الاسراء، ج1، قم: منشورات مکتبة التشیع، 1374.
23- طباطبایى، محمدحسین، المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1374.
24- فیض کاشانی، محمد بن محسن، الوافی، اصفهان: مکتبة الامام امیرالمؤمنین علی(ع) العامه، 1365.
25- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چ4، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
26- کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافى، ترجمه مصطفوى، ج2، تهران: نشر نور، 1362.
27- کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، قم: دار الحدیث للطباعة و النشر، 1387.
28- مجلسى، محمدباقر، بحار الأنوار، چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
29- مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.
30- مطهرى، مرتضی، ج3، 22-21 و 25، تهران: انتشارات صدرا ، 1368.