محمد ارکون و کاربست پساساختارگرایی در نقد عقل اسلامی
محورهای موضوعی : پژوهشهای معرفت شناختیحامد علی اکبرزاده 1 * , مصطفی سلطانی 2
1 - دانشجوی دکتری مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم
2 - استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب قم
کلید واژه:
چکیده مقاله :
محمد ارکون یکی از مهم‌ترین روشنفکران جهان اسلام در سال‌های اخیر است که تلاش می‌کند در پروژه‌ای با عنوان نقد عقل اسلامی، خوانشی نوین از میراث فکری اسلامی و نحوه شکل‌گیری و رشد آن ارائه دهد و با تبیین نقاط چالش‌برانگیز عقل اسلامی، به نقد قرائت‌های سنتی، سلفی و شرق‌شناسانه از اسلام بپردازد. او روشی تلفیقی را در این عرصه پی می‌گیرد اما روش پساساختارگرایی در نقد وی نمود بیشتری دارد. ارکون در پساساختارگرایی تحت تأثیر فیلسوفان پست‌مدرن فرانسوی، همچون میشل فوکو و ژاک دریدا است و به‌خوبی توانسته همان رهیافت‌ها را در اندیشه اسلامی دنبال کند. او در سایه این روش از تبارشناسی و واسازی عقل اسلامی سخن می‌گوید و تلاش می‌کند به‌زعم خویش، نگرش‌های اسطوره‌ای، راست‌کیشی، جزم‌اندیشی، فهم‌های انحصاری رجال دین و انگاره‌های خیالین را کنار نهاده و به نااندیشیده‌هایی بپردازد که تاکنون از دید اندیشمندان اسلامی پنهان بوده است. در این مقاله نحوه کاربست روش پساساختارگرایی توسط ارکون در نقد عقل اسلامی واکاوی و تحلیل می‌شود.
Mohammed Arkoun is one of foremost scholars in the Muslim World. His efforts to liberate Islamic history from dogmatic constructs have led him to a radical interpretation of traditional history. He is looking for a new approach to Islamic thought .Critique of Islamic Reason is Arkoun project He criticizes the Salafiism (fundamentalism), Orientalist and philological approaches. He has applied post-structuralist method and has been influenced by the modern French philosophers such as Jacques Derrida and Michel Foucault. Arkoun has opposed dogmatism and Mythical – orthodoxy attitude in Islam by using archaeology and deconstruction. At this paper, we have explained and analyzed that how Arkoun has applied post structuralism in critique of Islamic intellect.