پیش‌بینی گرایش به حجاب بر اساس هوش اجتماعی
محسن احمدی
1
(
عضو هیات علمی دانشگاه زابل
)
مرتضی رضائی
2
(
دکترای مدیریت ورزشی، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
)
هادی صبوری
3
(
استادیار، گروه آمار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه زابل، زابل، ایران.
)
کلید واژه: حجاب, دانشجویان, زابل, هوش اجتماعی.,
چکیده مقاله :
مقدمه : هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی گرایش به حجاب بر اساس هوش اجتماعی در بین دانشجویان رشته تربیت بدنی و غیرتربیت بدنی دانشگاه زابل بود.
روش : این مطالعه به صورت توصیفی-همبستگی و با رویکرد کمی انجام شد. نمونه تحقیق شامل ۸۰ دانشجو (۴۰ نفر از هر گروه با توازن جنسیتی) بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس و طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده‌ها شامل مقیاس هوش اجتماعی ترومسو، پرسشنامه تمایل به حجاب بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده و پرسشنامه جمعیت‌شناختی بود. روایی محتوایی ابزارها توسط پنج نفر از اساتید تأیید شد و پایایی آن‌ها با محاسبه آلفای کرونباخ 92/0 در سطح مطلوب بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS v.26 و روش‌های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند.
یافته : یافته‌های پژوهش موید آن است که بین دانشجویان تربیت بدنی و غیرتربیت بدنی از نظر عوامل موثر بر تمایل به بدحجابی تفاوت معناداری وجود ندارد (همه سطوح معناداری بالاتر از ۰.۰۵). در میان عوامل مؤثر، شاخص خانواده بیشترین نقش را داشت و پس از آن عوامل اقتصادی اهمیت یافتند. برای دانشجویان تربیت بدنی عامل اقتصادی و برای دانشجویان غیرتربیت بدنی عامل خانواده در اولویت قرار گرفت. بین مؤلفه‌های هوش اجتماعی نیز تفاوت معناداری بین گروه‌ها مشاهده نشد. همچنین بین مهارت‌های بین‌فردی و عامل اقتصادی اثر منفی معناداری وجود داشت (p<0.05). سایر متغیرهای جمعیت‌شناختی رابطه معناداری با تمایل به حجاب نداشتند.
بحث و نتیجه گیری : نتایج نشان داد که حجاب به‌عنوان یک دغدغه اجتماعی-فرهنگی و دینی در هویت‌سازی دانشجویان اهمیت دارد. عوامل خانوادگی و اقتصادی مهم‌ترین تعیین‌کنندگان نگرش دانشجویان به حجاب هستند و نقش هوش اجتماعی در این زمینه کمتر از عوامل بیرونی است. بر این اساس، توجه به حمایت‌های اقتصادی و خانوادگی و همچنین برنامه‌ریزی فرهنگی و آموزشی می‌تواند به ارتقای نگرش و رفتار مطلوب دانشجویان در زمینه حجاب کمک کند. این نتایج می‌تواند مبنایی برای سیاستگذاری و طراحی مداخلات آموزشی و فرهنگی در محیط‌های دانشگاهی باشد.
چکیده انگلیسی :
Introduction: The aim of this study was to predict the tendency to wear hijab based on social intelligence among physical education and non-physical education students at Zabol University.
Methods: This study was conducted in a descriptive-correlational and quantitative manner. The research sample consisted of 80 students (40 from each group with gender balance) who were selected using the available and stratified sampling method. Data collection tools included the Tromso Social Intelligence Scale, the Hijab Tendency Questionnaire based on the Theory of Planned Behavior, and a demographic questionnaire. The content validity of the tools was confirmed by five professors, and their reliability was at the desired level by calculating Cronbach's alpha of 0.92. The data were analyzed using SPSS v.26 software and descriptive and inferential statistics methods.
Results: The research findings confirm that there is no significant difference between physical education and non-physical education students in terms of factors affecting the tendency to wear a bad hijab (all significance levels are higher than 0.05). Among the influencing factors, the family index played the most important role, followed by economic factors. For physical education students, the economic factor was given priority, and for non-physical education students, the family factor was given priority. There was no significant difference between the groups in the components of social intelligence. There was also a significant negative effect between interpersonal skills and the economic factor (p<0.05). Other demographic variables did not have a significant relationship with the desire to wear the hijab.
Conclusion: The results showed that hijab is important as a socio-cultural and religious concern in the formation of students' identity. Family and economic factors are the most important determinants of students' attitudes towards hijab, and the role of social intelligence in this regard is less than external factors. Accordingly, paying attention to economic and family support, as well as cultural and educational planning, can help promote students' desired attitudes and behavior regarding hijab. These results can be a basis for policymaking and designing educational and cultural interventions in university environments.
Alameri, Y. (2025). Hijab research trends: A bibliometric analysis over 20 years. Cogent Social Sciences, 11(1), Article 2478324. https://doi.org/10.1080/23311886.2025.2478324
Alshaikh, M. I., Singh, S., & Moustafa, A. A. (2023). Hijab and enclothed cognition: The effect of hijab on cognitive performance and psychological wellbeing. Cogent Psychology, 10(1), 2219084. https://doi.org/10.1080/23311908.2023.2219084
Hedayati, E., & Hosseini, S. M. (2021). Psychological aspects of hijab from the perspective of the Quran. In Second National Conference on Interdisciplinary Research on the Quran and the Concepts of Biological Sciences. Retrieved from https://civilica.com/doc/1405576
Hemmati, J., & Rezaei, A. (2021). Relationship between hijab and social intelligence among sports and non-sports students. Journal of Sports Psychology, 9(4), 299–310.
Kariminia, M., Ebrahimi, M., & Ansari Moghadam, M. (2023). Analyzing the dimensions of the issue of hijab in human rights (with a glance at the national culture of Afghanistan). Kayhan Farhangi, 434-435, 46–47. Retrieved from https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1792669
Mousavi, S. R., Ghaffari, M., & Ramezankhani, A. (2022). Determinants of intention to adhere to hijab in female university students: An application of the theory of planned behavior. BMC Women’s Health, 22, Article 127. https://doi.org/10.1186/s12905-022-01707-7
Othman, N., & Mohd Shuib, M. S. (2020). The hijab in sport: A review of the literature. Sport in Society, 23(11), 1839–1852. https://doi.org/10.1080/17430437.2020.1753826
Qasemi, N., [Plus additional authors, if any]. (2022). The impact of hijab on social interactions of Muslim women in academic environments. Women’s Studies International Forum, 43(2), 77–85. https://doi.org/10.48309/jlps.2023.3.3
Qomari, E., & Moradizadeh, N. (2023). An analysis of the legal foundations of criminal intervention in the hijab issue. Journal of Comparative Research in Islamic and Western Law, 3(3). https://doi.org/10.48309/jlps.2023.3.3
Shafiee, Z., Sadeghi, M. R., & Keshavarz, S. (2021). Religion and cultural pluralism in Iran: The case of Sistan and Baluchestan province. Iranian Studies, 54(5–6), 869–889. https://doi.org/10.1080/00210862.2021.1986866
Silvera, D. H., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). The Tromsø Social Intelligence Scale, a self-report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology, 42(4), 313–319. https://doi.org/10.1111/1467-9450.00242
Siraj, A. (2011). Meanings of modesty and the hijab among Muslim women in Glasgow, Scotland. Gender, Place & Culture, 18(6), 716–731. https://doi.org/10.1080/0966369X.2011.617907
Walseth, K. (2024). Muslim students’ experiences of physical education. European Physical Education Review. https://doi.org/10.1177/1356336X241298637
Zhu, J., & Wang, L. (2024). Effect of social support on Muslim women’s sporting activities: A mediation model. Frontiers in Psychology, 15, Article 1335886. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1335886